Γιέρζι Γκόργκον

Ο Πολωνός κεντρικός αμυντικός Γιέρζι Γκόργκον (Jerzy Paweł Gorgoń), γεννήθηκε στις 18 Ιουλίου του 1949, στο Ζάμπρζε της Σιλεσίας, στη νότια Πολωνία, κοντά στο Κατοβίτσε. Έχει μείνει στην ιστορία για τη συμμετοχή του στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1972 και ότι ήταν από τα βασικά στελέχη του πολωνικού ποδοσφαιρικού θαύματος που εμφανίστηκε στα γήπεδα της Δυτικής Γερμανίας το 1974. Πανύψηλος (1,92 μ.), με τη χαρακτηριστική ξανθιά κόμη του, ιδιαίτερα γρήγορος και αποτελεσματικός στις επεμβάσεις του, ήταν από τους καλύτερους Ευρωπαίους αμυντικούς τη δεκαετία του 1970 και πολλοί ειδικοί του ποδοσφαίρου, τον τοποθετούν πίσω μόνο από τον Φραντζ Μπεκενμπάουερ (Franz Beckenbauer) στη θέση του! Έγινε γνωστός το 1967, παίζοντας για την Γκόρνικ του Ζάμπρζε, την οποία βοήθησε στη κατάκτηση 5 συνεχόμενων πολωνικών Κυπέλλων, από το 1968-1972, παράλληλα με 2 πρωταθλήματα τις 2 τελευταίες χρονιές. Έκανε 55 διεθνείς εμφανίσεις συνολικά, και έπαιξε επίσης στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1976 στο Μόντρεαλ. Τον συνόδευαν διάφορα παρατσούκλια που όλα είχαν να κάνουν με το ύψος του! Οι συμπαίκτες του τον φώναζαν «Długi» (Ο Ψηλός), οι φίλαθλοι «Białą górą» (Το Λευκό Βουνό), ενώ το 1973, αλλά και μετά το Παγκόσμιο Κύπελλο της επόμενης χρονιάς, οι Άγγλοι -και στη συνέχεια οι Ευρωπαίοι- του κόλλησαν το «The Telephone Booth» (Ο Τηλεφωνικός Θάλαμος), από την κατακόκκινη εμφάνιση της εθνικής πολωνικής ομάδας που, λόγω και του αναστήματός του, έμοιαζε με τους χαρακτηριστικούς αγγλικούς τηλεφωνικούς θαλάμους!

Ξεκίνησε την καριέρα του από τον σύλλογο των εργαζομένων στα ανθρακωρυχεία της περιοχής, τη Μικούλζιτσε του Ζάμπρζε, παίζοντας για τη περίοδο 1966/67, για να συνεχίσει τη καριέρα του στο μεγάλο σύλλογο της γενέτειράς του, τη Γκόρνικ, την οποία υπηρέτησε για τα επόμενα 13 χρόνια. Έκανε το ντεμπούτο του στο πρωτάθλημα στις 24 Μαρτίου του 1968, σε μια ήττα 1-2 από την Ζαγκλέμπιε του Σόσνοβιτς και σκόραρε το πρώτο του γκολ στο πρωτάθλημα, στις 22 Ιουνίου του 1969, το 4-0 στο 90^ο λεπτό εναντίον της Πόγκον του Στετίνου. Έπαιξε 12 σεζόν στο πρωτάθλημα της Α’ Κατηγορίας και μια σε αυτό της Β’, αγωνιζόμενος συνολικά σε 220 αγώνες πρωταθλήματος, σκοράροντας 18 γκολ, ενώ ήταν παρών σε 304 αγώνες σε όλες τις διοργανώσεις, σκοράροντας 27 γκολ.

Ήταν παρών, τόσο στις μεγάλες επιτυχίες των «ανθρακωρύχων», κατακτώντας 2 πρωταθλήματα (1970/71 και 1971/72) και 5 διαδοχικά Κύπελλα Πολωνίας (από τη σεζόν 1967/68 έως και την 1971/72), συμμετέχοντας επίσης και στον χαμένο τελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων Ευρώπης του 1970, στις 29 Απριλίου στο Πράτερ της Βιέννης, στην ήττα με 1-2 από την Μάντσεστερ Σίτι, όσο και στις αποτυχίες τους, με πιο επώδυνο τον υποβιβασμό της περιόδου 1978/79! Ηγήθηκε της επιστροφής του συλλόγου στην ανώτατη κατηγορία του πολωνικού πρωταθλήματος και το 1980 έφυγε από την Πολωνία για να αγωνιστεί μια τριετία στην Ελβετία, για λογαριασμό της Σεν Γκάλεν, φτάνοντας στον τελικό του ελβετικού Λιγκ Καπ το 1982 και σε μια 3^η θέση στο πρωτάθλημα το 1983. Μετά την περίοδο 1982/83, ύστερα από 78 αγώνες και 4 γκολ με τα χρώματά της, σε ηλικία 34 ετών έκλεισε την καριέρα του. Το 1973, αναδείχθηκε ως ο Ποδοσφαιριστής της Χρονιάς στη Πολωνία.

Ήταν ακόμα παίκτης της  Μικούλζιτσε, όταν αγωνίστηκε για την εθνική ομάδα των εφήβων, κάνοντας το ντεμπούτο στην εθνική Πολωνίας στις 23 Σεπτεμβρίου του 1970, εναντίον της Ιρλανδίας. Την 8ετία που ακολούθησε, ήταν από τους κορυφαίους παίκτες της εθνικής ομάδας, συμμετέχοντας σε 55 διεθνείς συναντήσεις, την μια ως αρχηγός της, σημειώνοντας 6 γκολ. Πήρε μέρος σε όλες τις μεγάλες επιτυχίες της, σ’ αυτή τη περίοδο, υπό την τεχνική καθοδήγηση του Κάζιμιρ Γκόρσκι (Kazimierz Gorski)! Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1972 στο Μόναχο, κατέκτησε το Χρυσό Μετάλλιο, πετυχαίνοντας 2 γκολ εναντίον της Ανατολικής Γερμανίας στους ομίλους. Στον τελικό επικράτησαν με 2-1 της Ουγγαρίας. Ήταν βασικό μέλος της ομάδας που απέκλεισε την Αγγλία σε 2 συγκλονιστικούς αγώνες το 1973, παίρνοντας τη πρόκριση για το Παγκόσμιο Κύπελλο της επόμενης χρονιάς, στη Δυτική Γερμανία. Στη τελική φάση της διοργάνωσης, δίδυμο στο κέντρο της πολωνικής άμυνας με τον  Βλάντισλαβ Ζμούντα (Władysław Antoni Żmuda), ήταν από τους πρωταγωνιστές του πολωνικού θαύματος, παίζοντας και στους 7 αγώνες χωρίς αντικατάσταση, σκοράροντας στις 19 Ιουνίου, στο Ολυμπιακό Στάδιο του Μονάχου, στο 7-0 επί της Αϊτής στους ομίλους στο 31^ο λεπτό του αγώνα, κατακτώντας τελικά την 3^η θέση.

Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1976 στο Μόντρεαλ, κέρδισε το Αργυρό Μετάλλιο, μετά την ήττα με 1-3 στον τελικό από την Ανατολική Γερμανία. Τελείωσε τη διεθνή σταδιοδρομία του, στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1978 στην Αργεντινή, παίζοντας στους 5 από τους 6 αγώνες, υπό την τεχνική καθοδήγηση του Γιάτσεκ Γκμοχ (Jacek Gmoch). Δεν αγωνίστηκε στον πρώτο αγώνα της δεύτερης φάσης, στην ήττα με 0-2 από την οικοδέσποινα Αργεντινή, επιλογή για την οποία ο Γκμοχ δέχτηκε κριτική και πολλοί ειδικοί του ποδοσφαίρου τη χαρακτήρισαν ως μέγα λάθος και αιτία της αποτυχίας, μιας και -θεωρητικά- θα ήταν ο φρουρός του Μάριο Κέμπες (Mario Kempes), που μέχρι τότε δεν είχε σημειώσει γκολ στο τουρνουά! Σημείωσε και τα 2 γκολ του αγώνα! Ο τελευταίος διεθνής αγώνας του, παίχτηκε στις 21 Ιουνίου του 1978, στη Μεντόζα στην Αργεντινή, στον τελευταίο αγώνα της Πολωνίας σε εκείνο το Παγκόσμιο Κύπελλο, στην ήττα με 1-3 από τη Βραζιλία. Σε τελική φάση Παγκοσμίου Κυπέλλου, πραγματοποίησε 12 εμφανίσεις.

Μετά την ολοκλήρωση της ποδοσφαιρικής του καριέρας, εργάστηκε ως προπονητής στα τμήματα υποδομής της Σεν Γκάλεν, σε ένα σχολείο ποδοσφαίρου, τη Μπλάου-Βάις στην ίδια πόλη και σε μια ποδοσφαιρική ακαδημία στη περιοχή του Γκοσάου, κοντά στο Σεν Γκάλεν. Ζει με την οικογένειά του στην Ελβετία.

PALMARES

Περίοδος: Σύλλογος, Συμμετοχές (Γκολ)

Εφηβική καριέρα

• ·         1961-1966: Międzyzakładowy Górniczy Klub Sportowy (MGKS) Mikulczyce

Επαγγελματική καριέρα

• ·         1967-1980: Klub Sportowy Górnik Zabrze, 220 (18)
• ·         1980-1983: Fussballclub St. Gallen 1879, 78 (4)                  

Διεθνής

• ·         1970–1978: Πολωνία, 55 (6)

Τίτλοι

Συλλογικοί

Με τη Górnik Zabrze

• ·         Πρωτάθλημα Πολωνίας: 2 (1970/71, 1971/72)
• ·         Κύπελλο Πολωνίας: 5 (1968, 1969, 1970, 1971, 1972)

Διεθνείς

Με την Πολωνία

• ·         Ολυμπιακοί Αγώνες: Χρυσό Μετάλλιο το 1972 στο Μόναχο, Αργυρό Μετάλλιο το 1976 στο Μόντρεαλ
• ·         Παγκόσμιο Κύπελλο: 3^η θέση το 1974

Προσωπικές Διακρίσεις

• ·         Ποδοσφαιριστής της Χρονιάς στη Πολωνία: 1973