Ο Ολλανδός κεντρικός αμυντικός Γιαπ Σταμ (Jakob
"Jaap" Stam), γεννήθηκε στις 17 Ιουλίου του 1972, στο Κάμπεν της
επαρχίας του Οφεράισεν, στη κεντρική Ολλανδία. Έπαιξε για πολλούς ευρωπαϊκούς συλλόγους,
συμπεριλαμβανομένων της PSV Αϊντχόφεν, της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, της Λάτσιο, της
Μίλαν και του Άγιαξ πριν από τη απόσυρσή του, τον Οκτώβριο του 2007. Όπως και συλλογικό
επίπεδο, κέρδισε πολλά προσωπικά βραβεία, συμπεριλαμβανομένων του Καλύτερου Αμυντικού στο Champions League
τις περιόδους 1998/99 και 1999-2000. Ένας εξαιρετικός κεντρικός αμυντικός, πανύψηλος
(1,91μ.), ανίκητος στον αέρα, έγινε γνωστός για τον σπάνιο συνδυασμό ταχύτητας,
αντοχής και ικανότητας με τη μπάλα, με εξαιρετική αίσθηση της θέσης και σωστές
τοποθετήσεις, καλή τεχνική και ικανότητα να προωθεί το παιχνίδι της ομάδας του!
Λόγω του εύρους των ικανοτήτων του, ήταν επίσης σε θέση να παίζει ως full-back
στη δεξιά πλευρά. Δέσποσε για μία 8ετία και στο κέντρο της άμυνας της εθνικής Ολλανδίας,
συμμετέχοντας σε 67 διεθνείς αγώνες, πετυχαίνοντας 3 γκολ. Συμμετείχε σε 3
Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα και στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1998.
Ντεμπουτάρισε ως επαγγελματίας στις 15 Αυγούστου του
1992, με τα χρώματα της Τσβόλε, σε μια
ισοπαλία 1-1 εναντίον της Χέρκουλες στη Β’ Κατηγορία, αφού τον απέκτησε από τον
σύλλογο του τόπου που γεννήθηκε, την DOS του Κάμπεν. Στους «bluefingers» έμεινε
μόλις μία σεζόν, παίζοντας σε 32 ματς, σημειώνοντας ένα γκολ, καθώς οι
εμφανίσεις του κέντρισαν το ενδιαφέρον της Καμπούρ που έσπευσε και απέσπασε την
υπογραφή του. Η θητεία του στο σωματείο του Λεεουβάρντεν διήρκεσε δύο σεζόν, με
τον ίδιο να εξελίσσεται αλματωδώς και να πρωταγωνιστεί, συμμετέχοντας σε 66
αγώνες με 3 τέρματα. Επόμενος «σταθμός» του ήταν η Βίλεμ. Καθιερώθηκε άμεσα στο
βασικό σχήμα των «τρικολόρ», ωστόσο δεν έμελλε να μείνει στο ρόστερ τους για
πολύ καθώς η Αϊντχόφεν κινήθηκε γρήγορα και τον απέκτησε. Ανήκε στους
«ερυθρόλευκους» έως το 1998, όντας πολυτιμότατος, παίζοντας σε 76 παιχνίδια
τους, σημειώνοντας 12 γκολ και βοηθώντας τους να κατακτήσουν ένα πρωτάθλημα
(1997), ένα Κύπελλο (1996) και τρία Σούπερ Καπ Ολλανδίας (1996, 1997, 1998). Το
καλοκαίρι του 1998, η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ εκταμίευσε 10,6 εκατομμύρια λίρες
και τον ενέταξε στη δύναμή της! Ήταν τότε η πιο ακριβή μεταγραφή Ολλανδού ποδοσφαιριστή
στην ιστορία και ιστορικά, η πιο ακριβή αμυντικού παγκοσμίως!
Στις 3 περιόδους που ήταν κάτοικος «Ολντ Τράφορντ», ο
δυναμικός άσος πήρε αρκετό χρόνο συμμετοχής, αφού συμμετείχε σε 80 ματς των
«κόκκινων διαβόλων» με ένα γκολ, ενώ χάρηκε μαζί τους 3 πρωταθλήματα (1999,
2000, 2001) και ένα Κύπελλο Αγγλίας(1999), το Τσάμπιονς Λιγκ του 1999, με τον
ίδιο βασικό σε όλη τη διάρκεια του δραματικού τελικού της Βαρκελώνης κόντρα στη
Μπάγερν Μονάχου και το Διηπειρωτικό Κύπελλο του 1999. Από τους «κόκκινους
διαβόλους», έφυγε με περίεργο τρόπο, αφού στα τέλη Αυγούστου του 2001
παραχωρήθηκε στη Λάτσιο και ενώ λίγο νωρίτερα είχε εκδόσει την αυτοβιογραφία
του, στην οποία ισχυριζόταν ότι όσο ακόμη ανήκε στην Αϊντχόφεν, ο προπονητής
του στη Γιουνάιτεντ, Σερ Άλεξ Φέργκιουσον (Sir Alex Ferguson), τον είχε προσεγγίσει παράνομα, γραφόμενα,
τα οποία, έκαναν έξαλλο τον Σκοτσέζο τεχνικό! Αντικαταστάθηκε από τον Λοράν
Μπλαν (Laurent Blanc).
Ο Σταμ φόρεσε τη φανέλα των «λατσιάλι» για μία τριετία,
έχοντας 70 συμμετοχές με 3 γκολ, κερδίζοντας μαζί τους ένα Κύπελλο Ιταλίας (2004)
αλλά και χάνοντας μέρος της σεζόν 2001/02 λόγω τιμωρίας επειδή βρέθηκε θετικός
σε χρήση απαγορευμένης ουσίας (ναδρολόνη). Από το 2004 μέχρι το 2006 αγωνίστηκε
με τα χρώματα της Μίλαν (42 παρουσίες/2 τέρματα), συμβάλλοντας στη κατάκτηση του
ιταλικού Σούπερ Καπ του 2004. Όταν αποδεσμεύθηκε από τον σύλλογο του Μιλάνου,
επαναπατρίστηκε για χάρη του Άγιαξ, ως παίκτης του οποίου κρέμασε τα παπούτσια
του το 2007 έχοντας προηγουμένως καταγράψει 31 εμφανίσεις, με ένα γκολ και
κατακτήσει ένα Κύπελλο (2006) και δύο Σούπερ Καπ Ολλανδίας (2006, 2007) μαζί
του. Το τελευταίο παιχνίδι του, ήταν σε μια ισοπαλία 0-0 εναντίον της NEC, στις
20 Οκτωβρίου του 2007.
Έκανε το ντεμπούτο του για την εθνική Ολλανδίας, στις 24
Απριλίου του 1996, σε μια ήττα εντός έδρας 0-1 από τη Γερμανία. Χρίσθηκε 67
φορές διεθνής και σημείωσε 3 τέρματα. Πήρε μέρος σε τρία Ευρωπαϊκά
Πρωταθλήματα, το 1996, το 2000, φτάνοντας
στα ημιτελικά, χάνοντας πέναλτι στη διαδικασία με την Ιταλία και το 2004,
φτάνοντας πάλι στα ημιτελικά και στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1998, τερματίζοντας
στη 4η θέση. Αναδείχθηκε κορυφαίος ποδοσφαιριστής στην Ολλανδία για
το έτος 1997.
Σήμερα, συνεχίζει να προσφέρει στον χώρο του ποδοσφαίρου,
ως προπονητής! Παλαιότερα εργάστηκε ως βοηθός στον Άγιαξ και τη Τσβόλε,
κοουτσάρισε τη β' ομάδα του Άγιαξ, ενώ δούλεψε και ως σκάουτερ της Μάντσεστερ
Γιουνάιτεντ, υπεύθυνος για τη Νότια Αμερική, ενώ τώρα καθοδηγεί την αγγλική
Ρέντινγκ.
PALMARES
Περίοδος: Σύλλογος, Συμμετοχές
(Γκολ)
Εφηβική καριέρα
- · 1988–1992: Door Oefening Sterk (DOS) Kampen
Επαγγελματική καριέρα
- · 1992/93: Prins Hendrik Ende Desespereert Nimmer Combinatie (PEC) Zwolle, 32 (1)
- · 1993–1995: SC Cambuur, 66 (3)
- · 1995/96: Willem II Tilburg, 19 (1)
- · 1996–1998: Philips Sport Vereniging (PSV) Eindhoven, 76 (12)
- · 1998–2001: Manchester United Football Club, 79 (1)
- · 2001–2004: Società Sportiva Lazio, 70 (3)
- · 2004–2006: Associazione Calcio Milan, 42 (1)
- · 2006/07: Amsterdamsche Football Club Ajax, 31 (1)
Σύνολο καριέρας: 415 (23)
Διεθνής
- · 1996–2004: Ολλανδία, 67 (3)
Προπονητική καριέρα
- · 2008–2011: Manchester United Football Club (scout)
- · 2009: Prins Hendrik Ende Desespereert Nimmer Combinatie (PEC) Zwolle (υπηρεσιακός)
- · 2011–2013: Prins Hendrik Ende Desespereert Nimmer Combinatie (PEC) Zwolle (βοηθός)
- · 2013/14: Amsterdamsche Football Club Ajax (βοηθός)
- · 2014–2016: Jong Ajax (βοηθός)
- · 2016– : Reading Football Club
Τίτλοι
Ως ποδοσφαιριστής
Συλλογικοί
Με τη PSV Eindhoven
- · Πρωτάθλημα Ολλανδίας: 1996/97
- · Κύπελλο Ολλανδίας: 1995/96
- · Σούπερ Καπ Ολλανδίας: 2 (1996, 1997)
Με τη Manchester United
- · Πρωτάθλημα Αγγλίας: 3 (1998/99, 1999–2000, 2000/01)
- · Κύπελλο Αγγλίας: 1998/99
- · UEFA Champions League: 1998/99
- · Διηπειρωτικό Κύπελλο: 1999
Με τη Lazio
Με τη Milan
- · Σούπερ Καπ Ιταλίας: 2004
Με τον Ajax
- · Κύπελλο Ολλανδίας: 2006–07
- · Σούπερ Καπ Ολλανδίας: 2 (2006, 2007)
Διεθνείς
Με την Ολλανδία
- · Παγκόσμιο Κύπελλο: 4η θέση το 1998
Προσωπικές Διακρίσεις
- · Παίκτης της Χρονιάς για την Ολλανδία: 1997
- · Καλύτερος Αμυντικός της Χρονιάς από τους Συλλόγους της UEFA: 2 (1998/99, 1999–2000)
- · Μέλος Ιδανικής 11άδας της Χρονιάς από την Ένωση Επαγγελματιών Ποδοσφαιριστών Αγγλίας: 3 (1998/99, 1999-2000, 2000/01)
- · Μέλος Ιδανικής 11άδας της Χρονιάς από την Ευρωπαϊκή Ένωση Αθλητικού Τύπου: 1998/99
- · Μέλος Ιδανικής 11άδας των Ξένων της 10ετίας της Premier League (1992/93 – 2001/02)
Κάποια στοιχεία από το balleto.gr