Βαλερί Βορονίν

Ο Σοβιετικός, ρώσικης καταγωγής αμυντικός μέσος Βαλερί Βορονίν (Valery Ivanovich Voronin), γεννήθηκε στις 17 Ιουλίου του 1939, στη Μόσχα.  Έπαιξε για την Τορπέντο Μόσχας και τη Σοβιετική εθνική ομάδα, όντας ένας εξαιρετικός ποδοσφαιριστής, με εντυπωσιακές τεχνικές ικανότητες που η σκληρή αντιμετώπιση τον έκανε έναν από τους πιο Πλήρης Μέσους και έναν από τους Μεγαλύτερους Ποδοσφαιριστές στη δεκαετία του 1960. Ήταν επίσης σε θέση να παίζει ως κεντρικός αμυντικός. Με την Τορπέντο Μόσχας, κατέκτησε δύο φορές το σοβιετικό πρωτάθλημα και αναδείχθηκε Σοβιετικός Ποδοσφαιριστής της Χρονιάς το 1964 και το 1965. Μεταξύ 1960 και 1968, κέρδισε 63 διεθνείς συμμετοχές και σημείωσε 5 γκολ για την εθνική ομάδα της ΕΣΣΔ, εκπροσωπώντας τη χώρα στα Παγκόσμια Κύπελλα του 1962 και 1966. Το καλοκαίρι του 1969 είχε ένα σοβαρότατο τροχαίο ατύχημα από το οποίο δεν ανέκαμψε ποτέ, έγινε βαρύς πότης μέχρι που μερικά χρόνια αργότερα, βρέθηκε δολοφονημένος!

Από την παιδική του ηλικία, ονειρευόταν να γίνει διάσημος και με κάποιο τρόπο πέτυχε το στόχο του σε νεαρή ηλικία. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Μόσχα, τη μόνη πόλη σε ολόκληρη την ΕΣΣΔ, όπου ένας ταλαντούχος, εργατικός νέος θα μπορούσε να κάνει μια γρήγορη καριέρα σε κάθε τομέα. Επιπλέον  και ίσως το πιο σημαντικό, ο πατέρας του ήταν διευθυντής σε κατάστημα τροφίμων. Οι πωλητές στην ΕΣΣΔ ήταν από τα πιο ισχυρά άτομα, καθώς είχαν τη δυνατότητα να βρίσκουν και να διανέμουν σπάνια καταναλωτικά αγαθά. Το παντοπωλείο του πατέρα του βρισκόταν στο Περεντέλνικο, ένα χωριό έξω από τη Μόσχα που φιλοξενούσε διάσημους σοβιετικούς συγγραφείς και εκεί ο νεαρός Βορονίν ​​έκανε προσωπική γνωριμία με τους πελάτες του καταστήματος, όπως ο νομπελίστας Μπόρις Πάστερνακ και ο ποιητής Γεβγκένι Γεφτουσένκο!

Ξεκίνησε να παίζει ποδόσφαιρο στην εφηβική ομάδα του εργοστασίου Kauchuk το 1952. Στη συνέχεια, μετακόμισε στη FShM (Ποδοσφαιρικό Σχολείο Νεολαίας), το διάσημο σχολείο ποδοσφαίρου της Τορπέντο Μόσχας, από το οποίο βγήκαν μεγάλοι ποδοσφαιριστές, συμπεριλαμβανομένων του Ιγκόρ Κρισλένκο (Igor Chislenko) και του Βλάντινιρ Φεντότοφ (Vladimir Fedotov) και στο οποίο πολλοί παίκτες από τη Μόσχα κατά τη σοβιετική εποχή, έπαιζαν εκεί για να αποκτήσουν την πρώτη τους επαγγελματική εμπειρία! Το 1958 εντάχθηκε στη πρώτη ομάδα της Τορπέντο και η ποδοσφαιρική του καριέρα, ​​απογειώθηκε λίγο αργότερα, καθώς έγινε ο σημαντικότερος παίκτης της, μετατρέποντάς μια ομάδα παραδοσιακό αουτσάιντερ σε ένα υπολογίσιμο μέγεθος, μαζί με το άλλο αστέρι της, τον «Λευκό Πελέ» κεντρικό επιθετικό, Εντουάρντ Στρελτσόφ (Eduard Streltsov). Όταν ο Στρελτσόφ φυλακίστηκε για μια αμφιλεγόμενη υπόθεση βιασμού το 1958, ο Βορονίν ​​ήταν αυτός που βοήθησε στην ανάκαμψη, οδηγώντας την ομάδα στην κορυφή του πρωταθλήματος το 1960.

Υπηρέτησε την Τορπέντο για 11 χρόνια, έως το 1969, ενισχύοντας την σε 219 αγώνες πρωταθλήματος, σκοράροντας παράλληλα και 26 τέρματα. Μαζί της κέρδισε δύο πρωταθλήματα (1960, 1965) και δύο Κύπελλα Σοβιετικής Ένωσης (1960, 1968). Στους καταλόγους για τον Καλύτερο Ποδοσφαιριστή της Χρονιάς στην ΕΣΣΔ, μπήκε συνολικά 6 φορές, τις 4 (1961, 1963, 1964 και 1965) για Κορυφαίος και άλλες 2 (1960 και 1966) για 2^ος. Αναδείχθηκε ως ο Καλύτερος το 1964 και το 1965. Αυτές τις χρονιές ήταν 10^ος και 8^ος αντίστοιχα στον διαγωνισμό του France Football για Ευρωπαίος Ποδοσφαιριστής της Χρονιάς. Σε 1965 τιμήθηκε με το βραβείο «Για Το Πιο Όμορφο Γκολ Που Σημειώθηκε Στα Γήπεδα Της Μόσχας».

Τον πρώτο αγώνα του για την εθνική ομάδα της ΕΣΣΔ, τον έδωσε στις 4 Σεπτεμβρίου του 1960, σε μια ήττα από την Αυστρία με 1-3. Έκανε 63 διεθνείς εμφανίσεις για την Σοβιετική εθνική ομάδα και σημείωσε 5 γκολ. Εκπροσώπησε τη χώρα στα Παγκόσμια Κύπελλα του 1962 και του 1966, όπου τερμάτισε στη 4^η θέση, ενώ στη τελετή απονομής, η νεαρή Βασίλισσα Ελισάβετ ΙΙ του απένειμε ένα ειδικό βραβείο, ​​ως του πιο Όμορφου Παίκτη του τουρνουά! Έπαιξε στον τελικό του Κυπέλλου Εθνών το 1964, όπου ηττήθηκε 1-2 από την οικοδέσποινα Ισπανία. Θεωρήθηκε αρκετά ατομιστής για την εποχή του, ερχόμενος σε αρκετές φορές σε σύγκρουση με το στυλ της εθνικής σοβιετικής ομάδας, που ευνοούσε την συλλογικότητα. Ο τελευταίος διεθνής αγώνας του, πραγματοποιήθηκε στις 21 Μαΐου του 1968, σε μια νίκη με 3-2 επί της Τσεχοσλοβακίας.

Ο Βορόνιν, που θεωρούνταν ο πιο μορφωμένος άνθρωπος στο Σοβιετικό ποδόσφαιρο, ένας πολύγλωσσος βιβλιόφιλος που διάβαζε τα καλύτερα βιβλία των Δυτικών συγγραφέων της δεκαετίας του 1960, γνωστός για τις φιλελεύθερες τάσεις του, παρακολουθούνταν στενά από την KGB, μιας και διατηρούσε στενή φιλία ​​με αστέρια του διεθνούς ποδοσφαίρου όπως τον Μπόμπι Τσάρλτον (Bobby Charlton), τον Τζορτζ Μπεστ (George Best) και τον Πελέ (Edson Arantes do Nascimento, “Pelé”), ενώ λάτρευε τη τζαζ μουσική, προτίμηση απαγορευμένη στα χρόνια του σοβιετικού καθεστώτος. Παρά την πίεση και την επιτήρηση, ​​συνέχισε να συνδέεται με αντιφρονούντα στοιχεία της εποχής, όπως ο βάρδος Βλαντίμιρ Βισότσκι και ο διωκόμενος συγγραφέας Μπόρις Πάστερνακ.

Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού του 1969, κουρασμένος από την οδήγηση σε ένα οδικό ταξίδι 114 χιλιομέτρων, επιστρέφοντας στη Μόσχα, αποκοιμήθηκε στο τιμόνι του αυτοκινήτου του και ενεπλάκη σε ένα σοβαρό τροχαίο ατύχημα από το οποίο επέζησε ως εκ θαύματος! Δεν βρέθηκε ούτε ίχνος αλκοόλ στο αίμα του και ήταν θέμα κούρασης. Αποδείχθηκε ότι το κάθισμα του οδηγού δεν είχε ασφαλιστεί κατάλληλα, εκτινάσσοντας τον από την πόρτα του συνοδηγού κατά την πρόσκρουση. Εισήχθη στο νοσοκομείο, όπου χρειάστηκε να υποβληθεί σε τραχειοτομή, ώστε να μπορεί να αναπνέει με τη βοήθεια αναπνευστικού σωλήνα, ενώ παράλληλα είχε υποστεί και πολλαπλά κατάγματα σε όλο του το σώμα! Συνήλθε εντυπωσιακά γρήγορα και επέστρεψε στις προπονήσεις, αλλά ποδοσφαιρικά δεν επέστρεψε ποτέ! Ανέκτησε μεν την φυσική του κατάσταση, αλλά ήταν σαφές ότι κάτι δεν πήγαινε καλά για τον ίδιο τον άνθρωπο!

Διανοητικά, ​​δεν ήταν σε θέση να διαχειριστεί ότι «επέστρεψε από τον άλλο κόσμο» και όλη αυτή η τρομακτική δοκιμασία του δημιούργησε τρομερά ψυχολογικά προβλήματα με αποτέλεσμα να οδηγηθεί στο αλκοόλ! Εγκατέλειψε τον εαυτό του, έπεσε σε κατάθλιψη, εγκατέλειψε τις προπονήσεις και ξεχάστηκε από το κοινό, ενώ τρομερά προβλήματα αλκοολισμού τον συνόδεψαν στην υπόλοιπη ζωή του! Συνέχισε να συνδέεται με τον Βλαντίμιρ Βισότσκι, έναν θρυλικό αλκοολικό και απέφευγε σε μεγάλο βαθμό τη δημόσια ζωή και σπάνια συναντιόνταν με πρώην συμπαίκτες του. Δεν έπαιξε ποτέ ξανά ποδόσφαιρο και παρά τις φιλότιμες προσπάθειες φίλων, συμπαικτών και προπονητών του, δεν μπόρεσε να βρει κάτι για να αντικαταστήσει εκείνο που είχε χάσει. Τίποτα δεν μπορούσε να υποκαταστήσει την καριέρα που σημαδεύτηκε έντονα το καλοκαίρι του 1969. Τίποτα εκτός από το αλκοόλ! Ένας από αυτούς που προσπάθησαν, ήταν ο παλιός του προπονητής, Γιούρι Στεπανένκο (Yuri Stepanenko), που προσπάθησε να του δώσει θέση στα τμήματα υποδομής της Τορπέντο. Σύμφωνα με τα λεγόμενά του, κάθε φορά που συναντιόντουσαν, το βλέμμα του έμοιαζε απλανές! 

Χρόνια αργότερα, τον Μάιο του 1984, ο Στεπανένκο συναντήθηκε με τον Βορονίν στο Στάδιο Λουζνίκι της Μόσχας και σύμφωνα με τον παλιό προπονητή, ήταν μαζί με 3 ύποπτους άνδρες. Όταν τον ρώτησε αν τους γνωρίζει, ​​γέλασε και απάντησε καταφατικά, συμπληρώνοντας ότι εργαζόταν γι’ αυτούς! Ήταν η τελευταία φορά που τον είδαν στη ζωή, μιας και την επόμενη μέρα, στις 19 Μαΐου του 1984, στα 44 του χρόνια, το άψυχο σώμα του Βαλερί Βορονίν βρέθηκε σε θάμνους, στη Λεωφόρο Βαρσοφσκόγιε, αρκετά χιλιόμετρα μακριά από το διαμέρισμα που ζούσε στη Μόσχα, με πολλά σημάδια ξυλοδαρμού, ενώ μοιραίο φαίνεται να ήταν ένα αμβλύ τραύμα που έφερε στο κεφάλι!

Η είδηση του θανάτου του γρήγορα εξαπλώθηκε σε όλη τη χώρα, φέρνοντας ένα ξεθωριασμένο αστέρι πίσω στην  επικαιρότητα. Θάφτηκε με πολλές τιμές σε νεκροταφείο στη Μόσχα σε μια κηδεία που παρέστησαν χιλιάδες κόσμου ενώ πένθος κηρύχθηκε σε όλη τη χώρα! Μέχρι και σήμερα η δολοφονία του παραμένει ανεξιχνίαστη!

PALMARES

Περίοδος: Σύλλογος, Συμμετοχές (Γκολ)

Εφηβική καριέρα

• ·         1952: "Kauchuk" (εργοστασιακή ομάδα)
• ·         1953/54: Football Club Torpedo Moscow
• ·         1955–1957: Futbolnaya Shkhola Molodyozhi (Football School of Youth Torpedo Moscow)

Επαγγελματική καριέρα

• ·         1958–1969: Football Club Torpedo Moscow, 219 (26)

Διεθνής

• ·         1960–1968: Σοβιετική Ένωση, 63 (5)

Τίτλοι

Συλλογικοί

• ·         Πρωτάθλημα Σοβιετικής Ένωσης: 2 (1960, 1965)
• ·         Κύπελλο Σοβιετικής Ένωσης: 2 (1960, 1968)

Διεθνείς

Με τη Σοβιετική Ένωση

• ·         Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα: φιναλίστ 1964

 Προσωπικές Διακρίσεις

• ·         Ποδοσφαιριστής της Χρονιάς για τη Σοβιετική Ένωση: 2 (1964, 1965)
• ·         Μέλος Ιδανικής 11άδας Διοργάνωσης Παγκοσμίου Κυπέλλου: 1962

ΠΗΓΕΣ: footymatters – themoscowtimes