Μπίλι Μπίνγκαμ

Ο Βορειοϊρλανδός δεξιός μεσοεπιθετικός ή ακραίος επιθετικός και αργότερα προπονητής Μπίλι Μπίνγκαμ (William Laurence "Billy" Bingham), γεννήθηκε στις 5 Αυγούστου του 1931, στο Μπέλφαστ. Ως παίκτης, η πρώτη επαγγελματική του ομάδα του ήταν η Γκλεντόραν, για την οποία έπαιξε μεταξύ 1948 και 1950. Πήγε στη συνέχεια στην Αγγλία, παίζοντας 8 χρόνια με τη Σάντερλαντ και ακολούθησε, το 1958 η Λούτον, για μια περίοδο τριών ετών. Συνέχισε για 2 χρονιές με την Έβερτον και τελείωσε την καριέρα του, αφού έσπασε το πόδι του σε έναν αγώνα για την Πορτ Βέιλ, το 1964, στην ηλικία των 33 ετών. Έχει σκοράρει 133 γκολ σε 525 εμφανίσεις σε όλες τις εθνικές διοργανώσεις. Μεταξύ 1951 και 1963, έκανε 56 διεθνείς εμφανίσεις για τη Βόρεια Ιρλανδία, σκοράροντας 10 γκολ και έπαιξε στο Παγκόσμιο Κύπελλο 1958. Θεωρείται ένας από τους Σημαντικότερους Ποδοσφαιριστές που έβγαλε το βόρειο άκρο της ιρλανδικής νήσου και ο Σημαντικότερος Προπονητής της.

Η προπονητική του σταδιοδρομία είναι το ίδιο αξιόλογη όσο και η ποδοσφαιρική. Ξεκίνησε με τη  Σάουθπορτ το 1965, ανέλαβε τη Βόρεια Ιρλανδία δύο χρόνια αργότερα, ενώ παράλληλα οδήγησε τη Πλίμουθ και αργότερα τη Λίνφιλντ. Το 1971, διορίστηκε ως ο προπονητής της εθνικής Ελλάδος και 2 χρόνια αργότερα επέστρεψε στην Αγγλία για λογαριασμό της Έβερτον. Επέστρεψε ξανά στη χώρα μας για ένα μικρό χρονικό διάστημα το 1977, αναλαμβάνοντας τα ηνία του ΠΑΟΚ. Μετά από μία ολόκληρη σεζόν στη Μάνσφιλντ, το 1980, ανέλαβε εκ νέου την Βόρεια Ιρλανδία, μια θέση που κράτησε για τα επόμενα δεκατρία χρόνια! Οδήγησε τη χώρα του στα Παγκόσμια Κύπελλα του 1982 και του 1986.

Γεννημένος στη περιοχή Μπλούμφιλντ του Μπέλφαστ, μεγάλωσε μαζί με τον Τζάκι Μπλαντσφλάουερ (Jackie Blanchflower) και ξεκίνησε την καριέρα του στη Γκλεντόραν, με ένα μισθό 6 στερλινών την εβδομάδα. Έκανε το επαγγελματικό του ντεμπούτο στις 12 Μαρτίου του 1949, σε μια ισοπαλία 1-1 με την Μπαλιμένα Γιουνάιτεντ, με τους «Γκλενς» να τερματίζουν 2^οι στη ιρλανδική Λίγκα τη σεζόν 1949/50. Αγωνίστηκε εκεί από το 1948 έως το 1950, όταν και αποφάσισε να συνεχίσει την καριέρα του στην Αγγλία. Εντάχθηκε στη Σάντερλαντ τον Οκτώβριο του 1950 για 8.000 στερλίνες.  Αγωνίστηκε για 8 χρόνια στις «μαύρες γάτες», κάνοντας 227 εμφανίσεις, σημειώνοντας και 47 γκολ, παράλληλα με τη μαθητεία του στη ναυπηγική βιομηχανία και την εργασία του στα ναυπηγεία της πόλης! 

Ακολούθησε το 1958, για 8.000 στερλίνες, η μεταγραφή του στη Λούτον, κάνοντας σχεδόν 100 εμφανίσεις στο πρωτάθλημα σε μια θητεία τριών ετών. Έπαιξε στον τελικό του Κυπέλλου Αγγλίας του 1959, όπου ηττήθηκε 1-2 από τη Νότιγχαμ Φόρεστ. Εντάχθηκε στην Έβερτον, έναντι αμοιβής ύψους 15.000 στερλινών, τον Οκτώβριο του 1960 στην οποία και παρέμεινε για δύο χρόνια, έχοντας 98 συμμετοχές με 26 γκολ στο πρωτάθλημα, κατακτώντας μάλιστα τον αγγλικό τίτλο της περιόδου 1962/63. Τον Αύγουστο του 1963, συμφώνησε με την Πορτ Βέιλ, με την αμοιβή, ρεκόρ συλλόγου, των 15.000 στερλινών. Υπέστη έναν σοβαρό τραυματισμό, ένα κάταγμα στο πόδι του, στις 5 Σεπτεμβρίου του 1964, σε μια ήττα 0-4 στο Μπρέντφορντ, που ήταν και η αιτία για να αποσυρθεί από την ενεργό δράση, σε ηλικία 34 ετών. Είχε σκοράρει 133 γκολ σε 525 εμφανίσεις σε όλες τις εθνικές διοργανώσεις.

Luton Town's Billy Bingham tries to cross the ball past Wolves Gerry Harris

 Κέρδισε τη πρώτη του διεθνή συμμετοχή, στα 19 του χρόνια, σ’ ένα παιχνίδι εναντίον της Γαλλίας. Από το 1951 έως το 1963, συμμετείχε σε 56 αγώνες με τη εθνική ομάδα της Βόρειας Ιρλανδίας, ρεκόρ για την εποχή του, πετυχαίνοντας 10 τέρματα, τα μισά εναντίον της Σκωτίας για το εσωτερικό πρωτάθλημα των Βρετανικών Νήσων. Υπήρξε μέλος της ομάδας που αγωνίστηκε στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1958.

Σημαντική ήταν η καριέρα του και από τη θέση του προπονητή. Ανέλαβε τη Σάουθπορτ τον Απρίλιο του 1965 και έφυγε τον Οκτώβριο του 1967 για να αναλάβει την ευθύνη της εθνικής ομάδας της Βόρειας Ιρλανδίας. Παράλληλα, ανέλαβε τη Πλίμουθ, τον Φεβρουάριο του 1968, από την οποία έφυγε τον Μάρτιο του 1970. Όσο ήταν ακόμα αφεντικό της Βόρειας Ιρλανδίας, ανέλαβε την καθοδήγηση του μεγαλύτερου συλλόγου της χώρας, της Λίνφιλντ, τον Αύγουστο του 1970. Η μία σεζόν του στο Γουίντσορ Παρκ ήταν άκρως επιτυχημένη, καθώς οδήγησε τους «Μπλε» στον ιρλανδικό τίτλο της περιόδου 1970/71, 3 βαθμούς μπροστά από τη Γκλεντόραν. Κατέκτησε επίσης τα τρόπαια του Ulster Cup, το Gold Cup και το Blaxnit Cup. Έφυγε από την Λίνφιλντ τον Μάιο του 1971 και τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς αποχώρησε και από τον πάγκο της Βόρειας Ιρλανδίας. Ως προπονητής της εθνικής ομάδας, έπαιξε 20 παιχνίδια, κερδίζοντας 8, φέρνοντας ισοπαλία σε 3, ενώ ηττήθηκε σε 9 αγώνες. Έχασε τη πρόκριση στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1970, ύστερα από μια ήττα από την Σοβιετική Ένωση στη Μόσχα. Στο βρετανικό εσωτερικό πρωτάθλημα, τερμάτισε 3^ος το 1969, στην 4^η  θέση το 1970 και στη 2^η το 1971.

Ανέλαβε την εθνική ομάδα της Ελλάδας, τον Σεπτέμβριο του 1971, αντικαθιστώντας τον Λάκη Πετρόπουλο. Ηττήθηκε με 0-2 από την Αγγλία στο Στάδιο Καραϊσκάκη, την 1^η Δεκεμβρίου, με γκολ από τους Τζεφ Χαρστ (Geoff Hurst) και Μάρτιν Τσίβερς (Martin Chivers), που έδωσαν και τη πρόκριση στην αγγλική ομάδα για το Euro του 1972. Έφυγε από τη θέση του τον Φεβρουάριο του 1973, μετά από δύο ήττες από την Ισπανία που στοίχησαν και τη πρόκριση στα τελικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1974. Επέστρεψε στην Αγγλία, αναλαμβάνοντας την Έβερτον, τον Μάιο του 1973, από την οποία απολύθηκε τον Ιανουάριο του 1977. Επέστρεψε στην Ελλάδα τον Απρίλιο του 1977, αναλαμβάνοντας  τον ΠΑΟΚ σε αντικατάσταση του Μπράνκο Στάνκοβιτς (Branko Stanković). Έμεινε μόλις για 6 μήνες και αντικαταστάθηκε από τον Λάκη Πετρόπουλο, ο οποίος οδήγησε το σύλλογο σε μια 2^η θέση στο πρωτάθλημα της Α’ Εθνικής Κατηγορίας της περιόδου 1977/78. Στη συνέχεια ανέλαβε την Μάνσφιλντ, τον Φεβρουάριο του 1978, χωρίς να καταφέρει να αποτρέψει τον υποβιβασμό από την Β' Κατηγορία στα τέλη της σεζόν 1977/78. Οδήγησε για μια ακόμη χρονιά τη Μάνσφιλντ και διορίστηκε προπονητής της Βόρειας Ιρλανδίας για δεύτερη φορά το Μάρτιο του 1980, θέση που κράτησε για 13 ολόκληρα χρόνια, μέχρι το 1993, πετυχαίνοντας και τις μεγαλύτερες διακρίσεις της πρόσφατης ιστορίας της.

Οδήγησε τους βορειοϊρλανδούς στη κατάκτηση του βρετανικού εσωτερικού πρωταθλήματος το 1980, τη δεύτερη μόλις κατάκτηση του τροπαίου σε 96 χρόνια! Ηγήθηκε της Βόρειας Ιρλανδίας στο Παγκόσμιο Κύπελλο  του 1982, μαζί με την Σκωτία, με απίθανες νίκες επί της Σουηδίας, της Πορτογαλίας  και του Ισραήλ. Στη διοργάνωση, έχοντας μόνο λίγους παίκτες πραγματικά παγκόσμιας κλάσης, τον  τερματοφύλακα Πατ Τζένινγκς (Pat Jennings), τον αρχηγό του Μάρτιν Ο’Νιλ (Martin O'Neill) και τον 17χρονο Νόρμαν Γουαιτσάιντ (Norman Whiteside), η ομάδα του εξέπληξε τους πάντες, κερδίζοντας μάλιστα τη διοργανώτρια Ισπανία με 1-0 στο Μεστάγια της Βαλένθια! Τερμάτισε πρώτη στους ομίλους και αποκλείστηκε στη  δεύτερη φάση με μια ισοπαλία 2-2 με την Αυστρία και την ήττα με 1-4 από τη Γαλλία. Ηγήθηκε της Βόρειας Ιρλανδίας στη 3^η θέση στο βρετανικό εσωτερικό πρωτάθλημα το 1983, πριν κατακτήσει τη τελευταία διοργάνωση του τουρνουά, αυτή του 1984 μιας και δεν ξαναπραγματοποιήθηκε, με μια νίκη 2-0 επί των Σκωτσέζων. Απέτυχε να προκριθεί, στη διαφορά τερμάτων, στο Euro του 1984, παρά τις 2 νίκες με 1-0 επί της Δυτικής Γερμανίας, τόσο στο Μπέλφαστ, όσο και στο Αμβούργο!

Απέδειξε ότι το 1982 δεν ήταν πυροτέχνημα, αφού οδήγησε τη Βόρεια Ιρλανδία στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1986. Αποκλείστηκε στους ομίλους με αντιπάλους τη Βραζιλία, την Ισπανία, με μόνο έναν βαθμό από την Αλγερία. Οι αποχωρήσεις των Ο’Νιλ, Τζένινγκς και Γουαιτσάιντ  (ο τελευταίος  λόγω τραυματισμού) του στέρησαν τους καλύτερους παίκτες του. Η Βόρεια Ιρλανδία απέτυχε να προκριθεί στη τελική φάση των διοργανώσεων του 1990 και του 1994 και παραιτήθηκε το Νοέμβριο του 1993. Το τελευταίο παιχνίδι του ήταν για τα προκριματικά του Μουντιάλ του 1994 εναντίον της Ιρλανδίας και αμαυρώθηκε με σεχταρισμό και επεισόδια. Στη συνέντευξη τύπου μετά τον αγώνα, αντάλλαξε βαριές κουβέντες με τον εκλέκτορα των Ιρλανδών, τον Άγγλο Τζάκι Τσάρλτον (Jack Charlton)! Αργότερα υπήρξε τεχνικός διευθυντής της Μπλάκπουλ, ενώ από τον Μάιο του 2008  εργάζεται ως σκάουτερ στην Ιρλανδία για λογαριασμό της αγγλικής Μπέρνλι.

Μεταξύ των πολυάριθμων βραβείων και τιμητικών διακρίσεων που έχει πάρει, ήταν  αυτή που έγινε Μέλος του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, για τις υπηρεσίες του στο ποδόσφαιρο το 1981 και του Βραβείου Τιμής της Ένωσης Επαγγελματιών Ποδοσφαιριστών, το 1994 για την «…εξαιρετική συμβολή του στο παιχνίδι!». Είναι ένας από τους μόλις 34 ανθρώπους, που έχουν τιμηθεί με αυτή τη διάκριση, αφού η απονομή εγκαινιάστηκε το 1974, τοποθετώντας τον στο ίδιο επίπεδο με πολυνίκες προσωπικότητες, όπως ο Μπίλι Σάνκλι (Bill Shankly), ο Μπομπ Πέισλι (Bob Paisley), ο Μπράιν Κλαφ (Brian Clough), ο Σερ Άλεξ Φέργιουσον (Sir Alex Ferguson) και ο Σερ Μπόμπι Ρόμπσον (Sir Bobby Robson), καθώς και μεγάλους παίκτες όπως ο Πελέ (Edson Arantes do Nascimento, “Pelé”), ο Σερ Στάνλεϊ Μάθιους (Sir Stanley Matthews), ο Σερ Τόμι ΦίνεΪ (Sir Tom Finney), ο Σερ Μπόμπι Τσάρλτον (Sir Bobby Charlton) και ο βορειοϊρλανδός Τζορτζ Μπεστ (George Best)! Τιμήθηκε επίσης με το «Βραβείο του Τάγματος της Τιμής της Εκατονταετηρίδας» της FIFA το 2004, με αφορμή τα 100 χρόνια από την ίδρυση της Παγκόσμιας Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας!

PALMARES

Περίοδος: Σύλλογος, Συμμετοχές  (Γκολ)

Εφηβική καριέρα

• ·         St Donard's Youth Club

Επαγγελματική καριέρα

• ·         1948–1950: Glentoran Football Club, 60 (21)
• ·         1950–1958: Sunderland Association Football Club, 206 (45)
• ·         1958–1961: Luton Town Football Club, 87 (27)
• ·         1961–1963: Everton Football Club, 86 (23)
• ·         1963–1965: Port Vale Football Club, 40 (6)

Σύνολο καριέρας: 479 (122)

Διεθνής

• ·         1951–1963: Βόρεια Ιρλανδία, 56 (10)
  

Προπονητική καριέρα

• ·         1965–1968: Southport Football Club
• ·         1967–1971: Βόρεια Ιρλανδία
• ·         1968–1970: Plymouth Argyle Football Club
• ·         1970/71: Linfield Football Club
• ·         1971–1973: Ελλάδα
• ·         1973–1977: Everton Football Club
• ·         1977: Πανθεσσαλονίκειος Αθλητικός Όμιλος Κωνσταντινουπολιτών (ΠΑΟΚ)
• ·         1978/79: Mansfield Town Football Club
• ·         1980–1993: Βόρεια Ιρλανδία

Τίτλοι

Ως ποδοσφαιριστής

Με τη Glentoran

• ·         Πρωτάθλημα Ιρλανδίας:  επιλαχών το 1949/50

Με την Everton

• ·         Πρωτάθλημα Αγγλίας: 1962/63

 Ως προπονητής

Με τη Southport

• ·         Πρωτάθλημα Δ’ Κατηγορίας Αγγλίας: επιλαχών το 1966/67

Με τη Linfield

• ·         Πρωτάθλημα Ιρλανδίας: 1970/71
• ·         Ulster Cup: 1971
• ·         Gold Cup: 1971
• ·         Blaxnit Cup: 1971

Με τη Βόρεια Ιρλανδία

• ·         Εσωτερικό Πρωτάθλημα Βρετανικών Νήσων: 2 (1980 & 1984)