Στεφάν Σαπουιζά

Ο Ελβετός κεντρικός επιθετικός Στεφάν Σαπουιζά (Stéphane Chapuisat), γεννήθηκε στις 28 Ιουνίου του 1969, στη Λοζάνη.  Ένας ιδιαίτερα παραγωγικός σκόρερ τόσο σε συλλογικό όσο και εθνικό επίπεδο, υπήρξε ένας από τους ικανότερους Ευρωπαίους στράικερ την δεκαετία του 1990. Ντελικάτος επιθετικός, παίζοντας με μπρίο και με μεγάλο όπλα του την ταχύτητα και το δυνατό του σουτ, άφησε  το στίγμα του, παίζοντας το μεγαλύτερο μέρος της ποδοσφαιρικής του καριέρας, στη Γερμανία διαπρέποντας με τη Μπορούσια Ντόρτμουντ. Αποσύρθηκε το 2006, έχοντας επιστρέψει στη πατρίδα του, παίζοντας για τη Γκρασχόπερς, τη Γιανγκ Μπόις και τη Λοζάνη. Σε διεθνές επίπεδο, έκανε πάνω από 100 διεθνείς εμφανίσεις με την εθνική ομάδα της Ελβετίας, ενώ εκπροσώπησε τη χώρα του στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1994 και σε 2 ευρωπαϊκά πρωταθλήματα. Ψηφίστηκε Ελβετός Ποδοσφαιριστής της Χρονιάς 4 φορές (1992, 1993, 1994 και 2001), ενώ επελέγη ως ο Χρυσός Παίκτης της Ελβετίας από την Ελβετική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία το 2003, ως ο Σημαντικότερος Παίκτης τους τα τελευταία 50 χρόνια, στο πλαίσιο του εορτασμού του Ιωβιλαίου της UEFA.

Έμαθε τα μυστικά της μπάλας στα τμήματα υποδομής των Ρεντ Σταρ της Ζυρίχης της Λοζάνης και της Μαλέυ, ανάλογα με του που βρισκόταν ο επίσης επαγγελματίας ποδοσφαιριστής πατέρας του, Πιερ-Αλμπέρτ (Pierre-Albert “Gabet” Chapuisat), που αγωνιζόταν ως αμυντικός, ιδιαίτερα σκληρός. Πραγματοποίησε το επαγγελματικό του ντεμπούτο με τα χρώματα της τελευταίας, το 1986. Ένα χρόνο αργότερα, μεταγράφηκε στη Λοζάνη. Καθιερώθηκε αμέσως  στη βασική ενδεκάδα, αγωνιζόμενος με τα χρώματά της έως τον Ιανουάριο του 1991, σημειώνοντας  36 γκολ σε 104 παιχνίδια. Αποδέχθηκε την πρόταση της γερμανικής Μπάγερ  του Ίρντινγκεν, στην οποία ανήκε μονάχα για έξι μήνες, συμμετέχοντας σε 10 παιχνίδια και πετυχαίνοντας 4 γκολ.

 Ύστερα από έναν σοβαρό τραυματισμό που υπέστη τον Μάρτιο του 1991, αλλά και τον υποβιβασμό του συλλόγου της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, υπέγραψε στη Ντόρτμουντ. Υπό τις οδηγίες του Ότμαρ Χίτσφελντ (Ottmar Hitzfeld) αποτέλεσε την αιχμή του δόρατος των «κιτρινόμαυρων», σκοράροντας 20 γκολ σε 37 παιχνίδια τη πρώτη του σεζόν, τερματίζοντας 2^ος στο γερμανικό πρωτάθλημα και σε προσωπικό επίπεδο, στη 2^η θέση του πίνακα των σκόρερ, με 2 λιγότερα από τον Φριτς Βάλτερ (Fritz Walter) της πρωταθλήτριας Στουτγάρδης. Το 1993, συνέβαλε σημαντικά στην συμμετοχή στον τελικό του Κυπέλλου UEFA (0-3 και 1-3 από τη Γιουβέντους), σκοράροντας επίσης 15 γκολ σε 27 παιχνίδια στη Μπουντεσλίγκα. Το 1994, σκόραρε σε 30 παιχνίδια πρωταθλήματος, 17 γκολ, αλλά έχοντας υποστεί ένα σοβαρό τραυματισμό στο γόνατο, σκόραρε 12 γκολ σε 20 συμμετοχές την περίοδο 1994/95, παίζοντας, παρόλα αυτά σημαντικό ρόλο στην κατάκτηση του γερμανικού πρωταθλήματος

Ο τραυματισμός, συνέχισε να τον ταλαιπωρεί και την επόμενη περίοδο, 1995/96, σημειώνοντας μόνο 3 γκολ σε 17 παιχνίδια, κατακτώντας και πάλι το πρωτάθλημα. Το αποκορύφωμα της καριέρας του ήλθε την σεζόν 1996/97, όταν η Μπορούσια κατέκτησε το Τσάμπιονς Λιγκ, νικώντας στον τελικό του Μονάχου την Γιουβέντους με 3-1. Την ίδια περίοδο, σκόραρε 13 γκολ σε 30 παιχνίδια στη Μπουντεσλίγκα. Σημείωσε  14 γκολ σε 27 παιχνίδια πρωταθλήματος τη σεζόν 1997/98, κατακτώντας παράλληλα και το Διηπειρωτικό Κύπελλο, νικώντας με 2-0 την Κρουζέιρο στον τελικό του Τόκιο. Επιπλέον, η Μπορούσια έφτασε στον ημιτελικό του Τσάμπιονς Λιγκ, έχοντας αποκλείσει την Μπάγερν Μονάχου στον προημιτελικό, όπου αποκλείστηκε από την Ρεάλ Μαδρίτης.  Ύστερα από άλλα 8 γκολ σε 30 εμφανίσεις για τη Ντόρτμουντ την περίοδο 1998/99, έφυγε από το Βεστφάλεν, έχοντας κερδίσει την εκτίμηση και παντοτινή αγάπη των οπαδών της Μπορούσια, αφού έστειλε τη μπάλα συνολικά 106 φορές στα αντίπαλα δίχτυα, σε 228 συμμετοχές στο γερμανικό πρωτάθλημα!

Είναι ο πρώτος ξένος ποδοσφαιριστής στην ιστορία της Μπουντεσλίγκα, ο οποίος σκόραρε περισσότερα από 100 γκολ, ενώ συνολικά είναι ο 4^ος πιο επιτυχημένος ΞΕΝΟΣ σκόρερ στην ιστορία του γερμανικού πρωταθλήματος, πίσω από τον Κλαούντιο Πιζάρο (Claudio Pizarro), τον Τζιοβάνε Έλμπερ (Giovane Elber) και τον Ρόμπερτ Λεβαντόφσκι (Robert Lewandowski), μαζί με τον Αίλτον (Aílton Gonçalves da Silva, “Aílton”). Τα 106 γκολ αντιπροσωπεύουν κατά μέσο όρο 0,47 γκολ ανά παιχνίδι. Σημείωσε επίσης 4 γκολ σε 16 παιχνίδια για το Κύπελλο Γερμανίας και 16 γκολ σε 44 παιχνίδια για τις ευρωπαϊκές διασυλλογικές διοργανώσεις.  Παράλληλα,  δέχτηκε και 21 κίτρινες κάρτες.

Επαναπατρίστηκε, το 1999, για λογαριασμό της Γκρασχόπερς. Έμεινε στις «ακρίδες» για 3 σεζόν, παίζοντας σε 61 ματς με 39 γκολ και χάρηκε μαζί τους το ελβετικό πρωτάθλημα του 2001, αναδεικνυόμενος και  Πρώτος Σκόρερ στο ελβετικό πρωτάθλημα με 21 γκολ.. Μεταγράφηκε στη Γιουνγκ Μπόις, στην οποία αγωνίστηκε κι εκεί για μία τριετία με ιδιαίτερη επιτυχία, σκοράροντας 53 τέρματα σε 100 συμμετοχές, τερματίζοντας 2^ος στο πρωτάθλημα και κερδίζοντας πάλι τον τίτλο του Κορυφαίου Σκόρερ της σεζόν 2003/04 με 23 γκολ. Το 2005, επέστρεψε στη Λοζάνη και το καλοκαίρι του 2006, έχοντας πετύχει 16 γκολ σε 32 αγώνες, αποσύρθηκε ως παίκτης της από την ενεργό δράση. Αναδείχθηκε 4 φορές Ποδοσφαιριστής της Χρονιάς στη πατρίδα του (1992, 1993, 1994 και 2001).

Χρίστηκε 103 φορές διεθνής και σκόραρε 21 γκολ. Πήρε μέρος σε δύο Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα, αυτά του 1996 και του 2004 και στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1994, στις Ηνωμένες Πολιτείες, σκοράροντας το 2-1 στη νίκη με 4-1 εναντίον της Ρουμανίας στους ομίλους. Λόγω του τραυματισμού του  στο γόνατο, έχασε το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα  του 1996.

Όταν αποσύρθηκε από το ποδόσφαιρο, διετέλεσε για λίγο πρόεδρος της Λοζάνης και το 2008 ανέλαβε τη θέση του γυμναστή των επιθετικών της Γιουνγκ Μπόις. Από τις 10 Ιανουαρίου του 2007, έχει διοριστεί πρέσβης της FIFA για τα Παιδικά Χωριά SOS. Τον Νοέμβριο του 2003, με την ευκαιρία του εορτασμού του  Ιωβιλαίου της UEFA (50ετηρίδα), επελέγη ως ο Χρυσός Παίκτης της Ελβετίας από την Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία της χώρας, ως ο Σημαντικότερος Ποδοσφαιριστής τους τα τελευταία 50 χρόνια!

PALMARES

Περίοδος:  Σύλλογος, Συμμετοχές (Γκολ)

Εφηβική καριέρα

• ·         1978–1980: Football Club Red Star Zürich
• ·         1980–1985: Football Club Lausanne-Sport
• ·         1985/86: Etoile Sportive Football Club Malley

Επαγγελματική καριέρα

• ·         1986/87: Etoile Sportive Football Club Malley, 32 (16)
• ·         1987–1990: Football Club Lausanne-Sport, 104 (36)
• ·         1991: Krefelder Fußballclub Uerdingen 05, 10 (4)
• ·         1991–1999: Ballspielverein Borussia 09 e.V. Dortmund, 218 (102)
• ·         1999–2002: Grasshopper Club Zürich, 61 (39)
• ·         2002–2005: Berner Sport Club Young Boys, 100 (53)
• ·         2005/06: Football Club Lausanne-Sport, 32 (16)

Σύνολο καριέρας: 547 (262)

Διεθνής

• ·         1989–2004: Ελβετία, 103 (21)

Τίτλοι

Με τη Borussia Dortmund

• ·         Πρωτάθλημα Γερμανίας: 2 (1994/95, 1995/96)
• ·         Σούπερ Καπ Γερμανίας: 2 (1995, 1996)
• ·         UEFA Champions League: 1996/97
• ·         Διηπειρωτικό Κύπελλο: 1997

Με τη Grasshoppers

• ·         Πρωτάθλημα Ελβετίας: 2000/01