Μπόρα Μιλουτίνοβιτς: Ο Θαυματοποιός

Ο Γιουγκοσλάβος, σέρβικης καταγωγής, κεντρικός μέσος και αργότερα προπονητής, Μπόρα Μιλουτίνοβιτς (Velibor "Bora" Milutinović),  γεννήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου του 1944 στη Μπάγινα Μπάστα, μια πόλη της Δυτική Σερβίας. Αυτός και ο Βραζιλιάνος, Κάρλος Αλμπέρτο Παρέιρα (Carlos Alberto Gomes Parreira) είναι οι μόνοι δύο άνθρωποι στην Παγκόσμια Ποδοσφαιρική Ιστορία που έχουν οδηγήσει/προπονήσει πέντε (αριθμητικώς: 5) διαφορετικές ομάδες σε τελική φάση Παγκοσμίου Κυπέλλου, με τον Μιλουτίνοβιτς να είναι ο μόνος προπονητής που το έχει πετύχει αυτό με πέντε διαφορετικές ομάδες και σε πέντε συνεχόμενα Παγκόσμια Κύπελλα: Μέξικο (1986), Κόστα Ρίκα (1990), Ηνωμένες Πολιτείες (1994), Νιγηρία (1998) και Κίνα (2002). Η χαρακτηριστική φιγούρα του, με τη φράντζα να πέφτει στα μάτια του, αλα δεκαετία 1970 και με τα τεράστια γυαλιά να καλύπτουν τα μάτια του, ο «Μάρκο Πόλο» του παγκόσμιου ποδοσφαίρου, είναι η μόνη εγγυημένη λύση για παρουσία στο μεγαλύτερο ραντεβού του αθλήματος!

Έχει χαρακτηριστεί «χρυσοθήρας», ιδιόρρυθμος, αντικοινωνικός. Σ’ αυτούς που τον κατηγορούν για «χρυσοθήρα»,  απαντά πως αν ήταν τέτοιος  θα προτιμούσε να αναλάβει μια από τις χώρες του Περσικού Κόλπου που του πρόσφεραν το βάρος του σε χρυσό! Στους άλλους χαρακτηρισμούς, απλά απαντά ότι  χρησιμοποιεί δικές του μεθόδους προσέγγισης στους παίκτες. Και ΠΑΝΤΑ έφερνε «Μπόρα» στα Παγκόσμια Κύπελλα, αφού είναι ο πρώτος προπονητής που οδήγησε 4 διαφορετικές ομάδες πέρα από τον πρώτο γύρο -όλους εκτός από την Κίνα- κερδίζοντας το παρατσούκλι «Miracle Worker» (Ο Θαυματοποιός), που του το κόλλησε για πρώτη φορά ο Άλαν Ρόθενμπεργκ (Alan Rothenberg), πρόεδρος της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας των Ηνωμένων Πολιτειών. Συνολικά, ο Μιλουτινόβιτς προπόνησε 8 διαφορετικές εθνικές ομάδες. Θεωρείται ένας από τους Καλύτερους Προπονητές στον κόσμο και ΠΑΝΤΑ φροντίζει να επιβεβαιώνει τη φήμη αυτή!

O Κάρλος Αλμπέρτο Παρέιρα και ο Μπόρα Μιλουτίνοβιτς

Ο πατέρας του σκοτώθηκε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και η μητέρα του πέθανε από φυματίωση αμέσως μετά τον πόλεμο. Ο ίδιος λέει ότι δεν θυμάται απολύτως τίποτε από τους γονείς του. Ανατράφηκε από μια θεία του και μεγάλωσε παίζοντας ποδόσφαιρο. Ως ποδοσφαιριστής, αγωνίστηκε για 7 διαφορετικούς συλλόγους, 2 στη Γιουγκοσλαβία, ένα στην Ελβετία, 3 στη Γαλλία και τελείωσε τη σταδιοδρομία του στο Μέξικο, με τη Πούμας. Προέρχεται από οικογένεια του ποδοσφαίρου, αφού ο ίδιος και τα δύο αδέλφια του, ο Μίλος (Miloš Milutinović) και ο Μίλοραντ (Milorad Milutinović), έπαιξαν μαζί για την Παρτιζάν Βελιγραδίου, όντας η μοναδική οικογένεια που πέτυχε κάτι τέτοιο στην ιστορία του μεγάλου σέρβικου συλλόγου! Ξεκίνησε την ποδοσφαιρική του καριέρα στη στην ΟΦΚ Βελιγραδίου το 1959 και συνέχισε στην Παρτιζάν για μια εξαετία, από το 1960 έως το 1966, έχοντας κι ένα ενδιάμεσο πέρασμα δανεικός στην ΟΦΚ. Στη συνέχεια, κατά την περίοδο 1966/67, αγωνίστηκε στην ελβετική Βιντερτούρ πριν ενταχθεί στη Μονακό, όπου έπαιξε 47 παιχνίδια στα οποία σκόραρε 3 γκολ για δύο σεζόν.

Ποδοσφαιριστής στη Πούμας

Πήγε το 1969 στη γαλλική Νις, τότε στη Β’ Κατηγορία, με την οποία κατάφερε να κερδίσει το 1970 την άνοδο στην Ligue 1, στην πρώτη του σεζόν. Συνέχισε για άλλη μία σεζόν με τον σύλλογο της γαλλική Ριβιέρα πριν επιστρέψει στη γαλλική Β’ Κατηγορία, για λογαριασμό της Ρουέν. Ύστερα από μια σεζόν στην Γαλλία, μετακόμισε στο Μέξικο, για την Πούμας, όπου και ύστερα από 4 χρόνια, το 1977, τελείωσε τη ποδοσφαιρική του σταδιοδρομία, πριν αναλάβει ως προπονητής της, με την οποία είχε και τη μεγαλύτερη θητεία του σε συλλογικό επίπεδο. Διήρκεσε για μια εξαετία από το 1977 έως το 1983, κερδίζοντας αρκετούς τίτλους για το «Πανεπιστήμιο», ενώ αρκετοί από τους παίκτες της Πούμας στελέχωσαν την εθνική ομάδα του Μέξικο στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1986. Προπόνησε σε σύντομα διαστήματα πολλές ομάδες, όπως την αργεντίνικη Σαν Λορέντζο για 8 αγώνες, το 1987 και στη συνέχεια την Ουντινέζε, στην ιταλική Serie B για 9 αγώνες, τη σεζόν 1987/88. Ήταν προπονητής των MetroStars στη Major League Soccer της Βορειοαμερικάνικης Λίγκας, τερματίζοντας έκτος στην Ανατολική Περιφέρεια, έχοντας μάλιστα για το χειρότερο ρεκόρ νικών-ηττών στην ιστορία του πρωταθλήματος (4 νίκες, 3 ισοπαλίες και 25 ήττες), το 1999. Είχε επίσης και ένα σύντομο πέρασμα στο πρωτάθλημα του Κατάρ με την Αλ Σαντ τη περίοδο 2004/05. Τη μεγαλύτερη επιτυχία του όμως την είχε ως προπονητής σε διεθνές επίπεδο.

Προπονητής στη Πούμας

Ο Μπόρα Μιλουτίνοβιτς έχει οδηγήσει το  Μέξικο στο Μουντιάλ του 1986, τη Κόστα Ρίκα το 1990, τις Ηνωμένες Πολιτείες το 1994, τη Νιγηρία το 1998 και την Κίνα το2002! Είναι επίσης ο πρώτος προπονητής που οδήγησε 4 διαφορετικές εθνικές ομάδες πέρα από τη Φάση των Ομίλων, το Μεξικό το 1986, τη Κόστα Ρίκα το 1990, τις Ηνωμένες Πολιτείες το 1994 και τη Νιγηρία το 1998, κερδίζοντας το παρατσούκλι «Miracle Worker» (Ο Θαυματοποιός), που πρώτος του το κόλλησε ο Άλαν Ρόθενμπεργκ (Alan Rothenberg), τότε πρόεδρος της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας των Ηνωμένων Πολιτειών. Συνολικά, ο  Μιλουτίνοβιτς έχει προπονήσει 8 διαφορετικές εθνικές ομάδες!

Με τον Χούγκο Σάντσεζ, στο Παγκόσμιο Κύπελλο του Μέξικο το 1986

Όντας προπονητής στην εθνική ομάδα του Μέξικο από το 1983 έως το 1986, οδήγησε τους «Αζτέκους» στα προημιτελικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1986, την υψηλότερη διάκριση για τη χώρα στη μέχρι τώρα ιστορία της σε τελική φάση Παγκοσμίου Κυπέλλου. Το Μεξικό αποκλείστηκε  στα προημιτελικά από την μετέπειτα φιναλίστ,  Δυτική Γερμανία στα πέναλτι.

Ανέλαβε τη Κόστα Ρίκα λίγο πριν από το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1990 και την οδήγησε στον δεύτερο γύρο. Το 1990, προσελήφθη ως προπονητής της Κόστα Ρίκα, μόλις 90 ημέρες πριν από το Παγκόσμιο Κύπελλο της Ιταλίας. Προέβη σε σαρωτικές αλλαγές αυτό το τρίμηνο, φτάνοντας μέχρι την αποκαθήλωση και εξοστρακισμό από την εθνική του αρχηγού της ομάδας και άλλων πρωτοκλασάτων ποδοσφαιριστών! Η Κόστα Ρίκα κατάφερε να νικήσει 1-0 τη Σκωτία και 2-1 τη Σουηδία, ηττώμενη μόνο από τη Βραζιλία με 0-1, πριν αποκλειστεί από την Τσεχοσλοβακία, 1-4, στον Γύρο των «16»!

USA Coach Bora Milutinovic and US Soccer Federation General Secretary Hank Steinbrecher.

Ο Χανκ Σταϊνμπρέχερ (Hank Steinbrecher), γενικός γραμματέας της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας των ΗΠΑ, διεξήγαγε τις συνεντεύξεις για τη θέση προπονητή της εθνικής ομάδας. Κανένας Αμερικανός προπονητής δεν είχε αποδείξει την αξία τους στη διεθνή σκηνή, καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν χάσει και τα 3 παιχνίδια στην τελική φάση του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1990, υπό τον Μπομπ Γκάνσλερ (Bob Gansler). Όταν ξεκίνησε η αναζήτηση, το 1991, η έμφαση δεν δόθηκε τόσο πολύ στην εμπειρία, αλλά για την εξεύρεση έναν προπονητή που θα μπορούσαν να αποσπάσει και την τελευταία σταγόνα του δυναμικού από μια «ελαφριά» θεωρητικά ομάδα  και το όνομα του Μιλουτίνοβιτς ήρθε ξανά και ξανά στο προσκήνιο, με «διαβατήριο» τις επιτυχίες του με το Μέξικο και  στη συνέχεια με την Κόστα Ρίκα.

Ο Μιλουτίνοβιτς δεν άφησε καμιά αμφιβολία για το ποιος κάνει κουμάντο στην ομάδα, όταν έκοψε δύο σημαντικά μέλη της ομάδας που θα συμμετείχε στο Παγκόσμιο Κύπελλο, τον Πίτερ Βέρμες (Peter Vermes) και τον Ντέσμοντ Άρμστρονγκ (Desmond Armstrong), μέλη του διοικητικού συμβουλίου της εθνικής ομοσπονδίας! Προχώρησε ακόμη περισσότερο, κόβοντας και τον Μπρους Μάρεϊ (Bruce Murray), κορυφαίο σκόρερ στην ιστορία της εθνικής ομάδας των ΗΠΑ! Οδήγησε την αμερικάνικη εθνική ομάδα  στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1994, που πραγματοποιήθηκε στις ΗΠΑ. Σε αυτό το Μουντιάλ, οι Αμερικανοί πέτυχαν τη πρώτη νίκη τους σε τελική φάση μετά το 1950 και προχώρησε στον νοκ-άουτ γύρο του τουρνουά, για πρώτη φορά από το τη δεκαετία του 1930. Παύθηκε των καθηκόντων του, στις 14 Απριλίου του 1995, λέγοντας ότι δεν ήθελε να αναλάβει μέρος των διοικητικών καθηκόντων που επιθυμούσε η Ομοσπονδία.

Ανέλαβε αμέσως την εθνική ομάδα του Μέξικο, βοηθώντας να κερδίσει τη πρόκριση για το Μουντιάλ του 1998, αυτός απολύθηκε το 1997, λίγους μήνες πριν το Παγκόσμιο Κύπελλο! Βρέθηκε όμως στη τελική φάση της διοργάνωσης, αφού είχε αναλάβει την εθνική ομάδα της Νιγηρίας! Οι «σούπερ Αετοί» τερμάτισαν πρώτοι στον όμιλό τους, καταγράφοντας μια αξιοσημείωτη νίκη 3-2 επί της Ισπανίας, φτάνοντας τους γύρους νοκ-άουτ, όπου αποκλείστηκαν από τη Δανία στο Γύρο των «16». Ήταν η 4^η ομάδα που οδηγούσε σε Γύρο νοκ-άουτ τελικής φάσης Παγκοσμίου Κυπέλλου, ένα ρεκόρ για τους προπονητές!

Όντας στην τεχνική ηγεσία της Κίνας από το 2000, τους οδήγησε για πρώτη φορά στην ιστορία του σε τελική φάση Μουντιάλ, σε αυτό του 2002, στην Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα. Ωστόσο, σε αντίθεση με τις προηγούμενες εμφανίσεις του, δεν μπόρεσε να προχωρήσει με την κινεζική ομάδα, άπειρη στην παγκόσμια σκηνή, πέρα από τη φάση των ομίλων. Συνεχίζει να συνεργάζεται και να βοηθά τη κινεζική εθνική ομάδα, ενώ διατηρεί  και ένα blog στην κινεζική ιστοσελίδα Sina.com.

Το καλοκαίρι του 2003, βρισκόταν σε σοβαρές διαπραγματεύσεις για να αναλάβει, επιτέλους, την εθνική ομάδα της πατρίδας του, τη Σερβία. Παρά τις διάρκειας ενός μήνα συζητήσεις με αξιωματούχους της Σέρβικης Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας, τελικά απέρριψε την προσφορά και σύντομα υπέγραψε για να την εθνική ομάδα της Ονδούρας. Τους οδήγησε στον πρώτο γύρο των προκριματικών της CONCACAF πριν παραιτηθεί στις 30 Ιουνίου του 2004. Στις 16 Νοεμβρίου του 2006, ανακοινώθηκε ως επικεφαλής προπονητής της Τζαμάικα, αλλά απολύθηκε στις 9 Νοεμβρίου του 2007, μετά από μια σειρά 6 διαδοχικών ηττών σε  φιλικά. Οδήγησε την εθνική ομάδα του Ιράκ στους αγώνες για το Κύπελλο Συνομοσπονδιών της FIFA του 2009, φέρνοντας 2 ισοπαλίες και μία ήττα.

Τα αδέλφια Μιλουτίνοβιτς: αριστερά ο Milorad, στη μέση 
ο Miloš και δεξιά ο Bora

Είναι παντρεμένος, με Μεξικάνα, με την οποία ήταν μαζί από τη ποδοσφαιρική του θητεία, με τη Πούμας, μέσω της οποίας έχει αποκτήσει τη μεξικάνικη υπηκοότητα. Σήμερα κατοικεί στο Κατάρ. Μιλάει άπταιστα αγγλικά, ισπανικά και γαλλικά, καθώς και τη μητρική του γλώσσα, τα σέρβικα. Εκτός από το ποδόσφαιρο, άλλο μεγάλο πάθος του είναι το σκάκι.

PALMARES

Περίοδος: Σύλλογος, Συμμετοχές (Γκολ)

Εφηβική καριέρα

• ·         1956–1958: Fudbalski Klub Partizan

Επαγγελματική καριέρα

• ·         1958–1960: Omladinski Fudbalski Klub (OFK) Beograd, 15 (2)
• ·         1960–1966: Fudbalski Klub Partizan, 40 (3)
• ·         1965/66: (δανεικός) → Omladinski Fudbalski Klub (OFK) Beograd, 12 (3)
• ·         1966/67: Fussballclub Winterthur, 20 (1)
• ·         1967–1969: Association Sportive de Monaco Football Club, 42 (3)
• ·         1969–1971: Olympique Gymnaste Club de Nice Côte d'Azur, 37 (0)
• ·         1971/72: Football Club de Rouen 1899, 11 (0)
• ·         1972–1976: Club de Fútbol Universidad Nacional (UNAM) Pumas, 93 (12)

Σύνολο καριέρας: 270 (24)

Προπονητική καριέρα

• ·         1977–1983: Club de Fútbol Universidad Nacional (UNAM) Pumas
• ·         1983–1986: Μέξικο
• ·         1987: Club Atlético San Lorenzo de Almagro
• ·         1987: Udinese Calcio
• ·         1988: Club Deportivo Tiburones Rojos de Veracruz
• ·         1988/89: Tecos Fútbol Club UAG
• ·         1990: Κόστα Ρίκα
• ·         1991–1995: Ηνωμένες Πολιτείες
• ·         1995–1997: Μέξικο
• ·         1997/98: Νιγηρία
• ·         1998/99: MetroStars (New York Red Bulls)
• ·         2000–2002: Κίνα
• ·         2003/04: Ονδούρα
• ·         2004/05: Al Sadd Sports Club
• ·         2006/07: Τζαμάικα
• ·         2009: Ιράκ

Τίτλοι

Ως ποδοσφαιριστής

Με τη Pumas UNAM

• ·         Κύπελλο Μέξικο: 1974/75
• ·         Σούπερ Καπ Μέξικο: 1975

Ως προπονητής

Με τη Pumas UNAM

• ·         Πρωτάθλημα Μέξικο: 1980/81
• ·         CONCACAF Champions' Cup: 1980
• ·         Copa Interamericana: 1981

Με το Μέξικο

• ·         Gold Cup: 1996

Με τις Ηνωμένες Πολιτείες

• ·         Gold Cup: 1991

 Κάποια στοιχεία, από εδώ:  tanea.gr