Ο Σκοτσέζος μεσοεπιθετικός Αλεξ Τζέιμς
(Alexander Wilson "Alex" James), γεννήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου του 1901,
στο Μόσεντ, μια μικρή πόλη στο κέντρο περίπου της νότιας Σκωτίας,
νοτιοανατολικά της Γλασκόβης. Αγωνίστηκε στη Ρέιθ Ρόβερς, τη Πρέστον Νορθ Εντ
και έκανε τη μεγάλη καριέρα με την μεγάλη Άρσεναλ της μεσοπολεμικής περιόδου,
του εμβληματικού Χέρμπερτ Τσάπμαν (Herbert Chapman), με τον οποίο κατέκτησε 6 μεγάλους τίτλους
στα πρώτα 7 χρόνια της δεκαετίας του 1930. Υπήρξε μια από τις πιο μεγάλες
μορφές του ποδοσφαίρου προπολεμικά, αγωνιζόμενος ως ένας οργανωτικός πλέι
μέικερ με δημιουργικές ικανότητες από ρόλους σχεδόν αμυντικού μέσου, παρέχοντας
τη σύνδεση μεταξύ άμυνας και επίθεσης. Φημιζόταν για το εξαιρετικό του σουτ, την
ποδοσφαιρική του νοημοσύνη, τον υπέρτατο έλεγχο μπάλας και τις μεταβιβάσεις. Ανακηρύχτηκε
3 φορές Κορυφαίος Ποδοσφαιριστής στη Βρετανία και περιγράφηκε από τον Σερ Τόμι
Φίνεϊ (Sir Tom
Finney) ως «έμπνευση, καθαρή μαγεία», με το στυλ του παιχνιδιού να συγκρίνεται
με αυτό του Ντένις Μπέργκαμπ (Dennis Bergkamp) στη σύγχρονη εποχή. Φορούσε
πάντα «φαρδιά» σορτς για να κρύβει τα μακριά εσώρουχα που φορούσε για να
κρατιέται ‘’ζεστός’’, λόγω των προβλημάτων ρευματισμών που τον ταλαιπωρούσαν!
Αυτά τα μακριά σορτς, έγιναν και το σήμα κατατεθέν του!
Φοίτησε στην Ακαδημία της γειτονικής πόλης του Μπέλσχιλ
και ξεκίνησε την καριέρα του με τους τοπικούς νεανικούς ερασιτεχνικούς
συλλόγους. Προσχώρησε στη Ρέιθ Ρόβερς το 1922, θητεύοντας για μια τριετία στο ‘’Starks
Park’’, καταγράφοντας σχεδόν 100 εμφανίσεις στη Α’ Κατηγορία. Η καλύτερη θέση στο
πρωτάθλημα ήταν η 4η, το 1924, ανάμεσα στις δυο 9ες που κατέλαβε
πριν και μετά. Στη συνέχεια, μεταγράφηκε στη Πρέστον Νορθ Εντ για £ 3.000 στερλίνες,
το 1925.
Πέρασε τέσσερα χρόνια στην αγγλική Β’
Κατηγορία, σκοράροντας 55 γκολ σε 157 εμφανίσεις. Η Πρέστον ήταν 2 φορές στο να
καταφέρει την άνοδο, τερματίζοντας στην 6η και στη 4η
θέση, τις 2 ενδιάμεσες από τις 4 σεζόν που πέρασε εκεί. Ωστόσο, προς το τέλος
της τελευταίας περιόδου του, ήλθε σε σύγκρουση με τη διοίκηση του συλλόγου, κατ’
αρχήν για τους μισθούς (αυτή τη χρονική στιγμή, η Football League είχε θέσει
όριο μέγιστης αποζημίωσης £ 8 στερλίνες την εβδομάδα) και επίσης επειδή
αρνήθηκε να τον απελευθερώσει για έναν διεθνή αγώνα της Σκωτίας.
Άφησε τη Πρέστον, για την Άρσεναλ του
εμβληματικού Χέρμπερτ Τσάπμαν, το 1929 για £ 8.750 στερλίνες,
κάνοντας το ντεμπούτο του εναντίον της Λιντς Γιουνάιτεντ, στις 31 Αυγούστου του
1929, δύο εβδομάδες πριν κλείσει το 28ο έτος της ηλικίας του.
Προκειμένου να παρακαμφθούν τα ανώτατα όρια των μισθών, η Άρσεναλ του έκανε το
συμβόλαιο με τέτοιο τρόπο, ώστε η απασχόληση του στον σύλλογο να συμπληρώνεται με £ 250 στερλίνες ανά έτος, για
«…αγώνες επίδειξης» στο πολυκατάστημα ‘’Selfridges’’ του Λονδίνου! Είχε μια
συνηθισμένη πρώτη σεζόν στους «κανονιέρηδες», κυρίως λόγω της ανάκαμψης από
τραυματισμούς που είχε παίζοντας για την Πρέστον. Ωστόσο, πρώτη του σεζόν στην
Άρσεναλ, έφερε και το πρώτο από τα πολλά τρόπαια του εκεί. Έπαιξε στον τελικό
του Κυπέλλου Αγγλίας του 1930, στη νίκη
επί της Χάντερσφιλντ με 2-0, σκοράροντας το πρώτο γκολ, για να χαρίσει στην Άρσεναλ το πρώτο μεγάλο τρόπαιο της ιστορίας
της!
Με την πάροδο του χρόνου, πήρε το ρόλο του στην ομάδα και έγινε βασικότατο μέλος της κυρίαρχης ομάδας του αγγλικού ποδοσφαίρου στη δεκαετία του 1930. Παίζοντας πρωτίστως ως παίκτης υποστήριξης, σημείωσε σχετικά λίγα γκολ για Άρσεναλ -μόνο 27 σε 261 εμφανίσεις- αλλά, ήταν ο δημιουργός και εν τέλει, ο βασικός τροφοδότης των επιθετικών της ομάδας, παικτών όπως ο Ντέιβιντ Τζακ (David Bone Nightingale Jack), ο Κλιφ Μπάστιν (Clifford Sydney Bastin), ο Τεντ Ντρέικ (Edward Joseph "Ted" Drake) και ο Τζακ Λάμπερτ (John "Jack" Lambert), όλοι τους από τους κορυφαίους σκόρερ μιας ενορχηστρωμένης ομάδας, οδηγώντας την Άρσεναλ στον πρώτο στην ιστορία της τίτλο πρωταθλητή Αγγλίας, την περίοδο 1930/31!
Σηκώνοντας το Κύπελλο του 1936 |
Οι πρωταθλητές ξεκίνησαν άσχημα τη σεζόν 1931/32, σε μεγάλο βαθμό, επειδή έλειπαν τα γκολ του τραυματία Τζακ Λάμπερτ. Ωστόσο, με την επιστροφή του, επέστρεψαν και τα γκολ, προσπαθώντας να ανακτήσουν έδαφος, κυνηγώντας τη πρωτοπόρο, Έβερτον. Μετά από τη νίκη τους στον ημιτελικό του Κυπέλλου, έτρεφαν ελπίδες ακόμα και για το double, 3 μόνο βαθμούς πίσω από την Έβερτον και με παιχνίδι λιγότερο. Ωστόσο, με μόνο δύο λεπτά να απομένουν, στο επόμενο παιχνίδι με την Γουέστ Χαμ, ο Τζέιμς υπέστη έναν σοβαρό τραυματισμό στους συνδέσμους. Έχασε το υπόλοιπο της σεζόν στο πρωτάθλημα και χωρίς τον πλέι μέικερ της, η Άρσεναλ κέρδισε μόνο ένα ακόμη παιχνίδι πρωταθλήματος, τερματίζοντας τελικά 2η πίσω από την Έβερτον! Συμμετείχε στην πορεία για τον τελικό του Κυπέλλου Αγγλίας του 1932 και είχε κριθεί κατάλληλος, πριν τραυματιστεί, αφού ήταν και στη φωτογραφία για το πρόγραμμα του αγώνα. Χωρίς αυτόν τελικά, η Άρσεναλ έχασε με 1-2 από τη Νιούκαστλ, χάρη σε ένα εξαιρετικά αμφιλεγόμενο γκολ του Τζακ Άλεν (John William Alcroft "Jack" Allen).
Με τον Τεντ Ντρέικ (αριστερά) ... |
Συνήλθε για να βοηθήσει την Άρσεναλ στον
2ο τίτλο της, τη περίοδο 1932/33, με την ομάδα μάλιστα να σκοράρει
τον εκπληκτικό αριθμό -ένα ρεκόρ
συλλόγου- των 118 γκολ στο πρωτάθλημα εκείνη την σεζόν! Μια άλλη έξαρση των
τραυματισμών χτύπησε τον Τζέιμς, την περίοδο 1933/34, με την Άρσεναλ να
καταφέρνει να διατηρήσει τον τίτλο της, πετυχαίνοντας όμως πολύ λιγότερα (75)
γκολ στο πρωτάθλημα. Με τον Τζέιμς να έχει αναρρώσει, η Άρσεναλ κατέκτησε το 4ο
πρωτάθλημα της και 3ο σερί,
την περίοδο 1934/35. Ο Τεντ Ντρέικ, σκόραρε 42 γκολ στο πρωτάθλημα εκείνη τη
σεζόν, με πολλά από αυτά να παρέχονται από πάσες του Τζέιμς. Τη σεζόν 1935/36
κέρδισε το τελευταίο του τρόπαιο, το μετάλλιο νικητή του 2ου
Κυπελλου Αγγλίας, ως αρχηγός της Άρσεναλ, στη νίκη με 1-0 επί της Σέφιλντ Γιουνάιτεντ.
Ήδη στα 36 του χρόνια και με τα
προβλήματα των τραυματισμών να τον ταλαιπωρούν, ιδιαίτερα τις 2 τελευταίες
σεζόν, αποσύρθηκε από την ενεργό δράση, το καλοκαίρι του 1937.
Παρά τις εξαιρετικές του επιδόσεις με
τους συλλόγους του, κέρδισε μόλις 8 διεθνείς συμμετοχές για τη Σκωτία. Αυτό
οφειλόταν εν μέρει στην απροθυμία της Πρέστον να τον απελευθερώσει για διεθνείς
αγώνες. Έκανε το διεθνές ντεμπούτο του στις 31 Οκτωβρίου του 1925, σε μια νίκη
3-0 επί της Ουαλίας. Η σύντομη διεθνής
καριέρα του, περιλαμβάνει μια εμφάνιση για τους θρυλικούς «Μάγους του
Γουέμπλεϊ», την ομάδα που διέλυσε την Αγγλία με 5-1 στον ‘’Ναό του Ποδοσφαίρου’’
το 1928, με τον Άλεξ Τζέιμς να σκοράρει δύο φορές. Αυτό το παιχνίδι των «Μάγων
του Γουέμπλεϊ» είναι ένα από τα 6, που ο Άλεξ Τζέιμς και ο Χιού Γκάλαχερ (Hugh
Kilpatrick "Hughie" Gallacher), παιδικός του φίλος, αφού γεννήθηκαν
στη ίδια γειτονιά, μεγάλος σκόρερ για τη Νιούκαστλ και την Τσέλσι, έπαιξαν μαζί
για την Σκωτία! Κέρδισαν και τους 6 αγώνες που έπαιξαν παρέα και μάλιστα, τα 4
διεθνή τέρματά του, τα πέτυχε με τον Γκάλαχερ συμπαίκτη του!
... και τον Κλίφ Μπάστιν (δεξιά) |
Το καλοκαίρι του 1939, ο Άλεξ Τζέιμς
πήγε στην Πολωνία, προσκεκλημένος της Πολωνικής Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου (PZPN).
Πέρασε 6 εβδομάδες (30 Ιουνίου - 11 Αυγούστου) βοηθώντας τον Πολωνό εθνικό
προπονητή Γιόζεφ Καλούτζα (Józef Kałuża) και τα μέλη της εθνικής ομάδας. Τους
δίδαξε τις σύγχρονες τακτικές και οδήγησε επίσης αρκετές προπονήσεις τους. Έπαιξε,
επίσης, σε ένα ή δύο φιλικά παιχνίδια ομάδων της Βαρσοβίας! Κατά τη διάρκεια
του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου υπηρέτησε στο Βασιλικό Πυροβολικό. Μετά τον πόλεμο
έγινε δημοσιογράφος. Το 1949 κλήθηκε ξανά από την Άρσεναλ για να αναλάβει
προπονητής στα τμήματα υποδομής της. Όμως δεν μπόρεσε να παρουσιάσει έργο.
Ο Άλεξ Τζέιμς, πέθανε εντελώς ξαφνικά,
την 1η Ιουνίου του 1953, από
καρκίνο, στο Λονδίνο, σε ηλικία μόλις 51 ετών. Άφησε πίσω τη σύζυγό του και τα
τρία παιδιά τους. Εγκαταστάθηκε στο Hall of Fame του αγγλικού ποδοσφαίρου το
2005, σε αναγνώριση της συμβολής του στο παιχνίδι.
PALMARES
Περίοδος: Σύλλογος, Συμμετοχές (Γκολ)
Επαγγελματική καριέρα
- · 1922–1925: Raith Rovers Football Club, 98 (27)
- · 1925–1929: Preston North End Football Club, 147 (53)
- · 1929–1937: Arsenal Football Club, 231 (26)
Σύνολο καριέρας: 476 (106)
Διεθνής
- · 1925–1932: Σκωτία, 8 (4)
Τίτλοι
Με την Arsenal
- · Πρωτάθλημα Αγγλίας: 4 (1929/30, 1932/33, 1933/34, 1934/35) και επιλαχών 19332/3
- · Κύπελλο Αγγλίας: 2 (1930/31, 1935/36) και φιναλίστ 1931/32