Αντονίν Πανένκα: Ο άνθρωπος με τη μυθική εκτέλεση πέναλτι

Ο Τσεχοσλοβάκος, τσέχικης καταγωγής, επιθετικός μέσος Αντονίν Πανένκα (Antonín Panenka), γεννήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου του 1948 στην Πράγα, τη πρωτεύουσα της χώρας. Έπαιξε το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας του για την Μποέμιανς της Πράγας, της οποίας αποτελεί την εμβληματικότερη φυσιογνωμία. Διακρινόταν για την ακρίβεια της πάσας του και για την καλή εκτέλεση φάουλ, πέναλτι και κόρνερ. Με την εθνική ομάδα της Τσεχοσλοβακίας κατέκτησε το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1976. Στον τελικό εναντίον της Δυτικής Γερμανίας, σκόραρε το νικητήριο πέναλτι στην διαδικασία με ένα απαλό χτύπημα στη μέση του τέρματος, σκοράροντας, αφού ο τερματοφύλακας Σεπ Μάγερ (Sepp Maier) είχε πέσει στη γωνία του. Η Εμβληματικότερη Εκτέλεση Πέναλτι στην Ιστορία του Ποδοσφαίρου! Έκτοτε, αυτό το ύφος των εκτελέσεων έχει πάρει τ’ όνομά του και καλείται «Πέναλτι αλά Πανένκα»! Το 1980, κέρδισε τον τίτλο του Ποδοσφαιριστή της Χρονιάς στη και η εθνική ομάδα τερμάτισε τρίτη στο Euro του 1980 .

 Η αγάπη του για το ποδόσφαιρο δεν άργησε να φανεί, καθώς σε ηλικία μόλις 10 ετών  γράφεται στις ακαδημίες των Μποέμιανς Πράγας, όπου παραμένει για 9 χρόνια. Από τα πρώτα του παιχνίδια ως πιτσιρικάς αγωνίστηκε σε θέση κεντρικού μέσου και μαγνήτισε τα βλέμματα των ποδοσφαιρόφιλων. Το 1967 κάνει το ντεμπούτο του με την πρώτη ομάδα του συλλόγου και έκτοτε ξεκινάει η μεγάλη του καριέρα.

Σε ηλικία 18 ετών ο Πανένκα κάνει το επίσημο ντεμπούτο του και παραμένει για 14 χρόνια στη Μποέμιανς από την οποία αποχωρεί το 1981. Σε αυτό το διάστημα πραγματοποίησε 230 εμφανίσεις και σημείωσε 76 τέρματα. Παράλληλα, παραμένει μέχρι σήμερα ο ποδοσφαιριστής που έχει περισσότερες συμμετοχές με την φανέλα με το καγκουρό.

Οι εμφανίσεις του με την ομάδα της Πράγας εντυπωσίασαν του ανθρώπους της Ραπίντ Βιέννης. Έτσι το 1981 μετακόμισε στην ομάδα της Αυστρίας, όπου παρέμεινε για 4 χρόνια συμπληρώνοντας 127 εμφανίσεις και σκοράροντας 63 φορές. Κατά το διάστημα παραμονής του, πανηγύρισε 2 πρωταθλήματα Αυστρίας καθώς και ένα κύπελλο. Η μεγαλύτερη στιγμή του με την ομάδα της Αυστρίας ήταν το 1985 όταν πήρε μέρος στον τελικό του κυπέλλου UEFA (ως άλλαγή) στην ήττα των πράσινων από την Έβερτον με 3-1. Από το 1985 που αποχώρησε απ’ την Ραπίντ και μέχρι το 1993 όπου και σταμάτησε την ποδοσφαιρική του καριέρα αγωνίστηκε στις Σεντ Πόλτεν, Σλόβαν Βιέννης και στις ερασιτεχνικές Χόχενάου και Κλαϊνβίζεντορφ.

Η εθνική ομάδα και η θρυλική εκτέλεση πέναλτι

Οι μεγαλύτερες ποδοσφαιρικές στιγμές της καριέρας του Πανένκα σχετίζονται με  τη συμμετοχή του στο αντιπροσωπευτικό συγκρότημα της Τσεχοσλοβακίας. Υπηρέτησε το εθνόσημο από το 1971 έως το 1982, καταγράφοντας 59 συμμετοχές και 17 τέρματα. Στην ιστορία όμως πέρασε για άλλο λόγο…

Το καλοκαίρι του 1976 διεξήχθη το 5^ο Euro της ιστορίας. Οι κανονισμοί ήταν ίδιοι με αυτούς του 1968 και του 1972. Απ’ τους ομίλους προέκυψαν 8 ζευγάρια στα προημιτελικά: Τσεχοσλοβακία-ΕΣΣΔ, Γιουγκοσλαβία-Ουαλία, Ισπανία-Δυτική Γερμανία και Ολλανδία-Βέλγιο (ίσως το πιο σημαντικό παιχνίδι των προημιτελικών λόγω της αντιπαλότητας των δύο χωρών). Από τα παιχνίδια αυτά προκρίθηκαν οι: Τσεχοσλοβακία, Γιουγκοσλαβία, Δυτική Γερμανία και Ολλανδία. Η τελική φάση πραγματοποιήθηκε στην Γιουγκοσλαβία σε 2 γήπεδα. Το Μαξιμίρ του Ζάγκρεμπ (Maksimir Stadium) και το Στάδιο του Ερυθρού Αστέρα στο Βελιγράδι (Crvena Zvezda Stadium). Τα ζευγάρια ήταν Τσεχοσλοβακία-Ολλανδία και Γιουγκοσλαβία-Δυτική Γερμανία.

Στον πρώτο ημιτελικό, οι Τσεχοσλοβάκοι προκρίθηκαν στον μεγάλο τελικό με 3-1 με 2 τέρματα στα τελευταία λεπτά της παράτασης (η κανονική διάρκεια έληξε 1-1) από τους Ζντένεκ Νεχόντα (Zdeněk Nehoda) και Φράντσισεκ Βέσελυ (František Veselý). Στον άλλο ημιτελικό, ο οποίος κρίθηκε και αυτός στην παράταση, η Δυτική Γερμανία με χατ-τρικ του Ντίτερ Μίλλερ (Dieter Müller) επικράτησε με 4-2 της Γιουγκοσλαβίας και πέρασε στον μεγάλο τελικό.

Στον μεγάλο τελικό που διεξήχθη στο Βελιγράδι και τον διεύθυνε ο ιταλός Σέρτζιο Γκονέλλα (Sergio Gonella), οι 30.790 θεατές που βρέθηκαν στις εξέδρες τα… «είδαν όλα». Πολλά γκολ, ανατροπές, αγωνία και πάθος εκατέρωθεν. Το σκορ άνοιξε για τους Τσεχοσλοβάκους στο 8′ -το πιο γρήγορο τέρμα στον θεσμό- ο Γιαν Σβέχλικ (Ján Švehlík). Στην συνέχεια οι Τσεχοσλοβάκοι με τον Ντόμπιας (Karol Dobiaš) διπλασίασαν τα τέρματα τους στο 25′. Τότε, ανέλαβε δράση ο Ντίτερ Μίλλερ που μείωσε αρχικά στο 28′ σε 2-1. Κι ενώ όλοι περίμεναν πως το παιχνίδι θα έληγε υπέρ της Τσεχοσλοβακίας, οι Γερμανοί ισοφάρισαν στο 89′ με δράστη τον Μπερντ Χέλτζενμπαϊν (Bernd Hölzenbein), δίνοντας νέο ενδιαφέρον στον τελικό.

Στην παράταση δεν υπήρξε κάτι το αξιόλογο κι έτσι οι δύο χώρες οδηγήθηκαν στα πέναλτι. Πρώτη ξεκίνησε η Τσεχοσλοβακία, η οποία ήταν εύστοχη σε όλα της τα πέναλτι. Με το σκορ στο 4-3 υπέρ των Τσεχοσλοβάκων, για τους Γερμανούς ανέλαβε να εκτελέσει ο Ούλι Χένες (Uli Hoeness). Εκείνος αστόχησε και πλέον όλα κρέμονταν από τα πόδια του Αντόνιν Πανένκα. Αυτός παίρνει φόρα κι ενώ ο Σεπ Μάιερ (Sepp Maier) περίμενε να στείλει την μπάλα σε κάποια γωνία, ο Πανένκα πανέξυπνα την σκάβει και την έστειλε στο κέντρο της εστίας. Έτσι, οι Τσεχοσλοβάκοι κέρδισαν 5-3 στα πέναλτι και σήκωσαν το τρόπαιο! Και όλα αυτά χάρις την πανέξυπνη επινόηση του Πανένκα…

Η ζωή μετά το ποδόσφαιρο

Αφού αποσύρθηκε από την ενεργό δράση, ο Πανένκα πέρασε αρκετό καιρό μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Σήμερα είναι πρόεδρος στην ομάδα που ανδρώθηκε, τους Μπέμιανας Πράγας. Έστρεψε πριν λίγο καιρό τα φώτα της δημοσιότητας πάνω του -ως πρόεδρος- όταν και πρωταγωνίστησε σε διαφημιστικό της ομάδας του μαζί με τέσσερις ημίγυμνες κοπέλες.

Κορυφαία στιγμή στην ζωή του θεωρεί την εκτέλεση πέναλτι που έδωσε στην χώρα του το τρόπαιο του Πρωταθλητή Ευρώπης!

PALMARES

Περίοδος: Σύλλογος (Club), Συμμετοχές (Γκολ)

Εφηβική καριέρα

• 1958–1967: Bohemians Praha 1905

Επαγγελματική καριέρα

• 1967–1981: Bohemians Praha 1905, 230 (76)
• 1981–1985: Sportklub Rapid Wien, 127 (63)
• 1985–1987: Sportklub Niederösterreich St. Pölten
• 1987–1989: SK Slovan Wien

Σύνολο καριέρας: 357139)

Διεθνής

• 1973–1982: Τσεχοσλοβακία, 59 (17)

Τίτλοι

Συλλογικοί

Με την Rapid Wien

• Πρωταθλήματα Αυστρίας: 2 (1982, 1983)
• Κύπελλο Αυστρίας: 3 (1983, 1984, 1985)
• Φιναλίστ Κυπέλλου Κυπελλούχων: 1985.

Διεθνείς

Με την Τσεχοσλοβακία

• Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα: 1976 και 3^η θέση το 1980

Πηγή: overlap.gr