Μπάγερ Λεβερκούζεν: Η Εργοστασιακή Ομάδα

Η Μπάγερ Λεβερκούζεν (Bayer 04 Leverkusen Fußball GmbH), επίσης γνωστή ως Λεβερκούζεν ή απλά Μπάγερ, είναι ένας γερμανικός ποδοσφαιρικός σύλλογος με έδρα τη πόλη του Λεβερκούζεν στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία. Αποτελεί το ποδοσφαιρικό τμήμα του αθλητικού συλλόγου TSV Bayer 04 Leverkusen (Turn- und Spielverein der Farbenfabriken vormals Friedrich Bayer & Co.), ένα αθλητικό σωματείο το οποίο αριθμεί περίπου 10.000 μέλη (Ιανουάριος 2009), τα περισσότερα από άλλους συλλόγους στη Βόρεια Βεστφαλία. Τα χρώματα του συλλόγου είναι το κόκκινο και το λευκό, ενώ το ποδοσφαιρικό τμήμα φοράει κόκκινο και μαύρο, ως συνέχεια της παράδοσης του αθλητικού σωματείου. Η ομάδα αγωνίζεται στην γερμανική Μποντεσλίγκα, την κορυφαία βαθμίδα του γερμανικού ποδοσφαιρικού συστήματος και φιλοξενεί τους αγώνες της στο «Στάδιο BayArena» (πρώην «Ulrich-Haberland-Stadion»), στην πόλη του Λεβερκούζεν, χωρητικότητας 22.500 θεατών. Το παρατσούκλι του συλλόγου είναι «Werkself» (Εργοστασιακή Ομάδα) και θεωρείται ένα οικογενειακό σωματείο με ιδιαίτερα φιλικούς φιλάθλους.

Ο σύλλογος ιδρύθηκε την 1η Ιουλίου του 1904 από τους υπαλλήλους της γερμανικής φαρμακευτικής εταιρείας “Bayer”, με έδρα το Λεβερκούζεν από το οποίο και αντλεί το όνομά του. Με σύνολο 11 τμήματα και 2 παραρτήματα, ο σύλλογος διαθέτει από τμήματα υποδομής έως και επαγγελματικές ομάδες. Δραστηριοποιείται σε ποδόσφαιρο, καλαθοσφαίριση, πετοσφαίριση, χειροσφαίριση, στίβο, γυμναστική, κολύμβηση, ξιφασκία, πυγμαχία, τζούντο, τρίαθλο, φίστμπολ, όπως και στον αθλητισμό για άτομα με ειδικές ανάγκες. Το 1999, το ποδοσφαιρικό τμήμα διαχωρίστηκε από το αθλητικό σωματείο και τώρα είναι μια ξεχωριστή οντότητα που επισήμως ονομάζεται Bayer 04 Leverkusen GmbH.  Η Μπάγερ του Λεβερκούζεν έχει κατακτήσει ένα Κύπελλο Γερμανίας και ένα Κύπελλο UEFA. Η τοπική ανταγωνίστριά της, είναι η Κολωνία.

Στις 27 Νοεμβρίου 1903 οι εργαζόμενοι στη χημική βιομηχανία “Friedrich Bayer und Co.”, ζήτησαν από την εταιρία να τους υποστηρίξει στην δημιουργία ενός αθλητικού συλλόγου. Την πρωτοβουλία είχε ο Βίλχελμ Χαουστσάιλντ (Wilhelm Hauschild), ο οποίος συνέταξε τη σχετική επιστολή, την οποία υπέγραψαν άλλοι 170 συνάδελφοί του. Η εταιρία συμφώνησε και την 1η Ιουλίου 1904 ιδρύθηκε η Turn- und Spielverein Bayer 04 Leverkusen. Στις 31 Μαΐου του 1907, δημιουργήθηκε το ποδοσφαιρικό τμήμα του συλλόγου. Στην κουλτούρα του αθλητισμού στη Γερμανία εκείνη την εποχή, υπήρχαν διαμάχες ανάμεσα στους αθλητές της γυμναστικής και τους αθλητές των άλλων αθλημάτων. Η διαμάχη αυτή οδήγησε τελικά στη διάσπαση του σωματείου. Στις 8 Ιουνίου του 1928, οι ποδοσφαιριστές έφυγαν από το σύλλογο κι έφτιαξαν την Sportvereinigung (SV) Bayer 04 Leverkusen, στην οποία εντάχθηκαν επίσης τα τμήματα χάντμπολ, φίστμπολ, πυγμαχίας, και στίβου. Η νέα ομάδα διατήρησε τα αρχικά χρώματα του συλλόγου, το κόκκινο και το μαύρο. Οι αθλητές της γυμναστικής που παρέμειναν στον παλιό σύλλογο, τον "TuS Bayer 04 Leverkusen", καθιέρωσαν το κίτρινο και το μπλε.

Την περίοδο του μεσοπολέμου η Μπάγερ αγωνιζόταν στην Γ’ και στην Δ’ ποδοσφαιρική κατηγορία. Μόλις το 1936 προήχθη στη Β’ και ήταν η χρονιά που καθιέρωσε ως έμβλημα τον γνωστό κόκκινο σταυρό της εταιρίας «Μπάγερ». Σε ανώτερη κατηγορία, την Oberliga West, ανέβηκε για πρώτη φορά το 1951. Το 1956 υποβιβάστηκε και ανέβηκε ξανά το 1962. Την επόμενη περίοδο ιδρύθηκε η Μπουντεσλίγκα. Ο σύλλογος δεν εντάχθηκε σε αυτή αλλά στη Regionalliga West, όπου αγωνίστηκε με επιτυχία τα επόμενα χρόνια.

Στην Μπουντεσλίγκα

Το 1968 κέρδισε τον τίτλο στην κατηγορία της αλλά στους αγώνες κατάταξης δεν πέτυχε την άνοδό της στην Α΄ κατηγορία. Το 1973 υποβιβάστηκε στη Γ΄ κατηγορία, για να ανέβει την αμέσως επόμενη χρονιά στην νεοϊδρυθείσα Β΄ κατηγορία της Μπουντεσλίγκα. Τέσσερα χρόνια αργότερα, το 1979/80, η ομάδα κέρδισε για πρώτη φορά την άνοδό της στην Μπουντεσλίγκα. Τη δεκαετία του 1980, ο σύλλογος καθιερώθηκε στο πρωτάθλημα. Είχε καλά πλασαρίσματα χωρίς να κινδυνεύει αλλά και χωρίς να διεκδικεί κορυφαίες θέσεις. Το 1984, έπειτα σχεδόν από μισό αιώνα, τα δύο κομμάτια του αρχικού σωματείου, η ποδοσφαιρική SV και η αθλητική TuS, ξαναενώθηκαν υπό την επωνυμία TSV Bayer 04 Leverkusen e.V.. Χρώματα του νέου σωματείου ορίστηκαν το κόκκινο και το λευκό αλλά η ποδοσφαιρική ομάδα διατήρησε τις καθιερωμένες κοκκινόμαυρες εμφανίσεις.

Το 1988, η Μπάγερ κατέκτησε τον πρώτο σημαντικό της τίτλο και μάλιστα διεθνή, το Κύπελλο UEFA, νικώντας σε έναν δραματικό τελικό την Εσπανιόλ της Βαρκελώνης (Reial Club Deportiu Espanyol de Barcelona). Αφού ηττήθηκε με 0-3 στη Βαρκελώνη, ισοφάρισε το συνολικό σκορ νικώντας με 3-0 στο Λεβερκούζεν και κέρδισε το κύπελλο στα πέναλτι με 3-2. Το ίδιο έτος ανέλαβε ως γενικός μάνατζερ του συλλόγου ο Ράινερ Κάλμουντ (Reiner Calmund), υπό την ηγεσία του οποίο ο σύλλογος γνώρισε την καταξίωση στη Γερμανία και στην Ευρώπη. Το 1990 ο Κάλμουντ έφερε στην Μπάγερ του Ανατολικογερμανούς άσσους Ουλφ Κίρστεν (Ulf Kirsten), Αντρέας Τομ (Andreas Thom) και Γιενς Μέλτσιχ (Jens Melzig). Λίγα χρόνια αργότερα, καθιέρωσε τις επίσης πρωτοποριακές για την εποχή επαφές με το βραζιλιάνικο ποδόσφαιρο, έχοντας γίνει φίλος με τον Χουάν Φίγκερ (Juan Figer), ένα από τα πιο ισχυρούς μάνατζερ παικτών από τη Βραζιλία. Στην ομάδα ήρθαν οι Βραζιλιάνοι Ζορζίνιο (Jorginho) και Πάουλο Σέρτζιο (Paulo Sérgio), ο Τσέχος Πάβελ Χάπαλ (Pavel Hapal) και οι Γερμανοί έμπειροι διεθνείς Μπερντ Σούστερ (Bernd Schuster) και Ρούντι Φέλερ (Rudi Völler). Η πληθώρα αστέρων έφερε επιτυχίες στην ομάδα και περισσότερο κόσμο στο γήπεδο.

Το 1993 κέρδισε το Κύπελλο Γερμανίας, νικώντας στον τελικό της 12ης Ιουνίου, με 1-0 τη Χέρτα Βερολίνου (Hertha Berliner Sport-Club). Την επόμενη σεζόν, σε ένα παιχνίδι γνωστό για το από 45 μέτρα «Γερμανικό Γκολ της Χρονιάς» από τον Μπερντ Σούστερ (ένα γκολ που αργότερα ονομάστηκε επίσης «Γκολ της Δεκαετίας»), η Μπάγερ έπαιξε με την Άιντραχτ Φρανκφούρτης στην αρχή της σεζόν και σε μια προσπάθεια να ανατρέψει ίσως την πρωτοκαθεδρία της ομάδα της Φρανκφούρτης, έπαιξε με τη νέα τρίτη της εμφάνιση, η οποία ήταν μια «παλαιομοδίτικη» φανέλα με κόκκινες και μαύρες ρίγες, παρόμοια με εκείνες της που φοράει παραδοσιακά η Άιντραχτ. Αυτή αποδείχθηκε τόσο δημοφιλής στους οπαδούς της που, πολύ σύντομα έκτοτε, η ομάδα επανήλθε στα «ρετρό» χρώματα της, το κόκκινο και το μαύρο, χρώματα που χρησιμοποιεί σε όλες τις φανέλες εντός έδρας από τότε.

Οι Σχεδόν Πρωταθλητές

Το 1996 παρά λίγο να υποβιβαστεί αλλά σώθηκε χάρις στη βοήθεια παικτών όπως οι Λούσιο (Lúcio), Έμερσον (Emerson Ferreira da Rosa), Μίκαελ Μπάλακ (Michael Ballack) και ο Ζε Ρομπέρτο (Zé Roberto). Από το 1997 κι έπειτα πρωταγωνιστεί στο πρωτάθλημα για συνεχόμενες σεζόν, προσφέροντας ένα τεχνικά ευχάριστο επιθετικό στυλ παιχνιδιού, με προπονητή τον Κριστόφ Ντάουμ (Christoph Daum), που αργότερα απολύθηκε λόγω του γνωστού σκανδάλου κοκαΐνης, που του κόστισε και την ανάληψη της τεχνικής ηγεσίας της εθνικής ομάδας της Γερμανίας. Διεκδίκησε με εξαιρετικές αξιώσεις τον τίτλο, έχοντας τερματίσει 4 διαδοχικές χρονιές στη 2η θέση της Μπουντεσλίγκα, από το 1997 έως το 2002. Ειδικά, οι τερματισμοί  του 2000 και του 2002, ήταν για γερά νεύρα για τους οπαδούς της και στις δύο περιπτώσεις, καθώς η ομάδα έδειχνε ικανή για τον τίτλο και ήταν μέσα στις δυνατότητές της.

Το 2000, χρειαζόταν μόνο μια ισοπαλία εναντίον της Ουντερχάκινγκ (SpVgg –Spielvereinigung- Unterhaching) να κερδίσει τον τίτλο, αλλά ένα αυτογκόλ από τον Μίκαελ Μπάλακ οδήγησε σε μια αποκαρδιωτική ήττα 0-2, ενώ η Μπάγερν Μονάχου κατέκτησε τον τίτλο με τη νίκη της με 3-1 επί της Βέρντερ Βρέμης. Δύο χρόνια αργότερα, ο σύλλογος είχε αέρα 5 βαθμών στην κορυφή του βαθμολογικού πίνακα, χάνοντας τα 2 από τα 3 τελευταία παιχνίδια της, ενώ η Μπορούσια Ντόρτμουντ πέρασε μπροστά με 3 συνεχόμενες νίκες στους τελευταίους αγώνες της. Η σεζόν του 2002 έχει ονομαστεί το «Τρεμπλ του Τρόμου», καθώς η Μπάγερ του Λεβερκούζεν, ηττήθηκε με 2-4 στον τελικό του Κυπέλλου Γερμανίας από την Σάλκε (Fußballclub Gelsenkirchen-Schalke 04) και ηττήθηκε επίσης στον τελικό του UEFA Champions League, με 1-2 από την Ρεάλ Μαδρίτης (Real Madrid Club de Fútbol), ήττες οι οποίες οδήγησαν μερικά αγγλόφωνα ΜΜΕ, να της κολλήσουν το περιπαικτικό παρατσούκλι «Never-kusen», (Never=Ποτέ).

Η Λεβερκούζεν ήταν η πρώτη ομάδα που έφτασε στον τελικό του Champions League, χωρίς ποτέ να έχει κατακτήσει ένα εθνικό πρωτάθλημα και μάλιστα είχε δώσει προκριματικό αγώνα για να μπει στους ομίλους. Ακολούθησε μια μέτρια χρονιά, στην οποία κινδύνεψε με υποβιβασμό, ως την πρόσληψη του Κλάους Αουγκεντάλερ (Klaus Augenthaler) που οδήγησε την ομάδα ξανά στους ομίλους του Τσάμπιονς Λιγκ το 2004 και στο Κύπελλο UEFA το 2005. Από το καλοκαίρι του 2007 έως τις αρχές του 2010 αγωνίστηκε στην ομάδα ο Έλληνας διεθνής επιθετικός Φάνης Γκέκας, πρώτος σκόρερ της Μπουντεσλίγκα της σεζόν 2006/07.

Σε αντίθεση με πολλές άλλες γερμανικές ποδοσφαιρικές ομάδες, οι οποίες συνεχίζουν να έχουν στενούς δεσμούς με τις ρίζες τους στη εργατική τάξη, η Μπάγερ αγωνίζεται για μια καθαρή, φιλική προς την οικογένεια εικόνα. Το BayArena έχει τη φήμη ότι είναι ένα από τα πιο φιλικά προς την οικογένεια γήπεδα ποδοσφαίρου στη Γερμανία. Κατά ειρωνικό τρόπο, ήταν ο πρώτος σύλλογος στη Μπουντεσλίγκα της οποίας οι οπαδοί προσδιορίστηκαν ως Ultras, ενώ η πόλη του Λεβερκούζεν είναι μια από τις  πιο παλαιές βιομηχανικές πόλεις της Γερμανίας.

Η νικήτρια του Κυπέλλου Γερμανίας του 1993

Θεωρείται από κάποιους να έχει μια συνεχή προβληματική εικόνα ενός διαφορετικού είδους. Αν και είναι ένας οικονομικά υγιής σύλλογος με ένα σταθερό ρόστερ εξαιρετικών παικτών, πολλοί οπαδοί των παραδοσιακών γερμανικών συλλόγων την καταγγέλλει σαν έναν «πλαστικό σύλλογο» χωρίς παραδόσεις ή σταθερή βάση οπαδών, αποκλειστικά δημιούργημα της πλούσιας φαρμακευτικής χορηγού εταιρείας, της “Bayer AG». Ως εκ τούτου, ο σύλλογος, αλλά και οι οπαδοί της άρχισαν να τονίζουν τη βιομηχανική προέλευσή τους με υπερηφάνεια, καλώντας τους εαυτούς τους «Werkself» (Εργοστασιακή Ομάδα).

Η ομάδα που έπαιξε στον τελικό του Champions League του 2002.

Ωστόσο, η εταιρική προέλευση της Λεβερκούζεν, δεν είναι και το μοναδικό παρόμοιο φαινόμενο στο ποδόσφαιρο. Κι άλλοι σύλλογοι, συμπεριλαμβανομένης της PSV Αϊντχόβεν (Philips Sport Vereniging Eindhoven), η Καρλ Τσάις Ιένα (Fußballclub Carl Zeiss Jena) και η Σοσό (Football Club Sochaux-Montbéliard), μοιράζονται μια παρόμοια φήμη προερχόμενες κι αυτές από εταιρείες. Όπως όμως διακρίνεται από τις διάφορες Red Bull ομάδες (Σάλτσμπουργκ, τη Νέα Υόρκη και της Λειψίας), οι οποίες συστάθηκαν ή επαναπροσδιορίστηκαν κατά το πρόσφατο παρελθόν, κυρίως για εμπορικούς λόγους, η δημιουργία της Μπάγερ Λεβερκούζεν είχε ως κίνητρο την ιδέα της προώθησης του αθλητικού ιδεώδους και τις συνθήκες διαβίωσης των εργαζομένων στο εργοστάσιο, στις αρχές του 20ου Αιώνα. Λαμβάνοντας αυτής τη παράδοση υπ’ όψιν, η UEFA επιτρέπει στη Μπάγερ Λεβερκούζεν να χρησιμοποιεί το εμπορικό σήμα της “Bayer” στις ευρωπαϊκές διασυλλογικές διοργανώσεις, ενώ απαγορεύει τέτοιες πρακτικές ονομασίας, κυρίως με τη Red Bull του Σάλτσμπουργκ.

Ενδεκάδα του αιώνα

Το 2004 η Μπάγερ Λεβερκούζεν συμπλήρωσε έναν αιώνα ζωής και διοργάνωσε ψηφοφορία μέσω του Ίντερνετ για την επιλογή της καλύτερης ενδεκάδας όλων των εποχών μεταξύ 51 υποψηφίων ποδοσφαιριστών. Συμμετείχαν πάνω από 4.000 οπαδοί του συλλόγου.  Στις 21 Μαΐου του 2004, ο σύλλογος ανακοίνωσε τα αποτελέσματα, σύμφωνα με τα οποία την ιδανική ενδεκάδα της Μπάγερ Λεβερκούζεν αποτελούν έξι Γερμανοί και πέντε Βραζιλιάνοι ποδοσφαιριστές:

Τερματοφύλακας: 

• № 1 (GK):_Rüdiger Vollborn
  

Αμυντικοί: 

• № 2 (RB):_Jorginho 
• № 3 (LB):_Juan 
• № 4 (CB):_Jens Nowotny 
• № 5 (CB):_Lúcio 

Μέσοι: 

• № 6 (DM):_Bernd Schneider 
• № 7 (RM):_Zé Roberto 
• № 8 (CM):_Michael Ballack 
• № 10 (OM):_Emerson

Επιθετικοί: 

• № 9 (CF):_Rudi Völler 
• № 11 (LF):_Ulf Kirsten

PALMARES

Τίτλοι

Εθνικοί 

• Πρωτάθλημα  Γερμανίας (Bundesliga): Επιλαχούσα: 5 (1996/97, 1998/99, 1999–2000, 2001/02, 2010/11)
• Πρωτάθλημα  Β’ Γερμανίας (2. Bundesliga North): 1978/79
• Κύπελλο Γερμανίας (DFB-Pokal): 1992/93 και φιναλίστ: 2 (2001/02, 2008/09)
• Σούπερ Καπ Γερμανίας (DFB-Supercup): φιναλίστ: 1993

Ευρωπαϊκοί 

• Κύπελλο UEFA: 1987/88
• UEFA Champions League: φιναλίστ: 2001/02