Ζιστ Φοντέν

Ο Γάλλος κεντρικός επιθετικός Ζιστ Φοντέν (Just «Justo» Fontaine), γεννήθηκε στις 18 Αυγούστου του 1933, στο Μαρακές του Μαρόκου, τότε γαλλική αποικία. Ένας παραγωγικός επιθετικός, που είναι γνωστός ως ο ρέκορντμαν με το απλησίαστο ρεκόρ των 13 γκολ σε ΜΙΑ ΜΟΝΟ διοργάνωση Παγκοσμίου Κυπέλλου, σε 6 αγώνες το 1958. Διέθετε θαυμάσιο στιλ και είχε ευχέρεια στο σκοράρισμα και με τα δύο πόδια. Ένας τραυματισμός, όμως τον υποχρέωσε να σταματήσει το ποδόσφαιρο, μόλις στα 28 του χρόνια του χρόνια, έχοντας πετύχει 244 γκολ σε επίσημους αγώνες! Το 2004, ο Πελέ (Edson Arantes do Nascimento, ‘’Pelé’’) τον ονόμασε έναν από τους 125 Μεγαλύτερους Εν Ζωή Ποδοσφαιριστές του Κόσμου, στο πλαίσιο των εορτασμών της εκατονταετηρίδας της FIFA.

Ξεκίνησε την καριέρα του στη USM Καζαμπλάνκα, στο Μαρόκο, όπου έπαιξε από το 1950 έως το 1953. Μεταγράφηκε στη Νις το 1953 και σκόραρε 44 γκολ σε 3 σεζόν που αγωνίστηκε για τον σύλλογο της Κυανής Ακτής, κατακτώντας παράλληλα και μια φορά το πρωτάθλημα. Το 1956, μεταγράφηκε στη Ρέιμς, όπου υπήρξε συμπαίκτης με τον εμβληματικό Ραϊμόν Κοπά (Raymond Kopa). Όταν ο δεύτερος μεταγράφηκε στη Ρεάλ Μαδρίτης το 1958, ο Φοντέν σκόραρε 121 γκολ σε 6 σεζόν για τη Ρέιμς και κατέκτησε 2 φορές ακόμη το γαλλικό πρωτάθλημα, το 1958 και το 1960. Συμμετείχε επίσης στην ομάδα που πήρε μέρος στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών Ευρώπης της περιόδου 1958/59, όντας πρώτος σκόρερ εκείνη τη σεζόν με 10 γκολ. Συνολικά, ο δαιμόνιος κανονιέρης του γαλλικού ποδοσφαίρου, σκόραρε 165 γκολ σε 200 παιχνίδια του στη στην Ligue 1, χαρίζοντάς του έναν μέσο όρο, 0,825 τερμάτων ανά αγώνα!

Πρώτος σκόρερ του γαλλικού πρωταθλήματος το 1958 και το 1960, 2^ος το 1957 και το 1959, ο Φοντέν έμεινε θρυλικός για την ικανότητά του να σκοράρει από κάθε πιθανή και απίθανη γωνία, τόσο και με τα δυο του πόδια όσο και το κεφάλι! «Πηδούσα τόσο ψηλά για να πιάσω την μπάλα, που όταν επέστρεφα στο έδαφος είχα χιόνι στα μαλλιά μου», συνήθιζε να αστειεύεται! Αναγκάστηκε να αποσυρθεί από την ενεργό δράση, πάρα πολύ πρόωρα, το 1962, σε ηλικία μόλις 28 ετών και 11 μηνών, λόγω ενός επαναλαμβανόμενου τραυματισμού στο πόδι! Ένα διπλό κάταγμα του αριστερού του ποδιού, το οποίο υπέστη για πρώτη φορά, στις 20 Μαρτίου του 1960, σ’ έναν αγώνα εναντίον της Σοσό, σε μαρκάρισμα από τον Ιβοριανό εξτρέμ Σέκου Τουρέ (Sékou Touré). Υπέστη ένα νέο κάταγμα του ίδιου ποδιού, σε αγώνα εναντίον της Λιμόζ, την 1^η Ιανουαρίου του 1961. Έπαιξε τον τελευταίο του αγώνα, τον Ιούλιο του 1962! Συνολικά, σκόραρε 244 γκολ σε επίσημους αγώνες στη καριέρα του.

Έκανε το ντεμπούτο του με την εθνική ομάδα της Γαλλίας, στις 17 Δεκεμβρίου του 1953, σημειώνοντας  χατ τρικ, σε μια νίκη επί του Λουξεμβούργου με 8-0. Σε επτά χρόνια, σκόραρε 30 γκολ σε 21 αγώνες για την εθνική ομάδα. Κι όμως, έμελλε να ήταν με τους Τρικολόρ που θα έγραφε τις χρυσές του σελίδες στο τόπι, με τις ημέρες του στο Παγκόσμιο Κύπελλο της Σουηδίας το 1958 να μένουν από κάθε άποψη ιστορικές. «Είχαμε μόνο δύο ζευγάρια παπούτσια στη διοργάνωση και κανέναν χορηγό», είπε ο Φοντέν όταν ανακάλυψε πως τα παπούτσια του τις είχαν φάει τις μέρες τους: «Ευτυχώς, ο Στεφάν Μπρουί (Stephane Bruey), ένας από τους δεύτερης επιλογής επιθετικούς, φορούσε το ίδιο νούμερο με μένα και μου δάνεισε τα παπούτσια του. Μετά από 6 ματς και 13 γκολ, του τα επέστρεψα»!  Για τον ίδιο όμως τον Φοντέν μέτρησε περισσότερο η ήττα από τη Βραζιλία παρά το προσωπικό του ρεκόρ, καθώς δεν βρήκε παρηγοριά στα 13 του γκολ: «Ξέρετε, εκείνη την ώρα, κανείς δεν νοιαζόταν για τους πίνακες των σκόρερ. Σκόραρα τα γκολ μου γιατί η συνεργασία μου με τον Ραϊμόν Κοπά (Raymond Kopa) ήταν εξαιρετική από την αρχή, γιατί ήμασταν όλοι χαρούμενοι που παίζαμε μαζί και γιατί η ομάδα έπαιζε επιθετικό ποδόσφαιρο. Σε 6 αναμετρήσεις, σκοράραμε 23 φορές»! 

Ο φοβερός και τρομερός Γάλλος, όχι μόνο έθεσε νέα απλησίαστα ύψη, με το αστρονομικό νούμερο των 13 γκολ στο Μουντιάλ του 1958, αλλά η αξεπέραστη αυτή Παγκόσμια Επίδοση του, συνεχίζει να παραμένει μέχρι και σήμερα, το Μακροβιότερο Ρεκόρ στον κόσμο του αθλητισμού! Παρά το γεγονός ότι το 1958, ο ίδιος δεν θεώρησε το επίτευγμά του και κάτι σπουδαίο, στα χρόνια που ακολούθησαν, τον έκαναν να παραδεχτεί -επιτέλους- ότι επρόκειτο για «εκπληκτική επίδοση»! Τι έκανε ο Φοντέν στο Παγκόσμιο Κύπελλο της Σουηδίας για να σημειώσει το «στοιχειωμένο» ρεκόρ του; Ο επιθετικός των Τρικολόρ σκόραρε 3 γκολ στο 7-3 εναντίον της Παραγουάης, 2 στην ήττα με 3-2 από τη Γιουγκοσλαβία, 1 στη νίκη με 2-1 επί της Σκοτίας, 2 στον θρίαμβο των προημιτελικών με 4-0 επί της Ιρλανδίας, 1 στην ήττα με 5-2 από τη Βραζιλία στα ημιτελικά και 4 (!!!) στη νίκη με 6-3 επί της Δυτικής Γερμανίας στον μικρό τελικό! Τα 7 από αυτά, τα σημείωσε με το δεξί πόδι, τα 5 με το αριστερό και ένα με κεφαλιά!  Η επίδοσή αυτή, του δίνει μέσο όρο 2,166 γκολ ανά αγώνα, που ξεπερνιέται μόνο από αυτή του Ούγγρου Σάντορ Κόκτσις (Sándor Kocsis), πρώτος σκόρερ στη διοργάνωση του 1954, με 11 γκολ σε 5 αγώνες, ήτοι μέσο όρο 2,2!

Ουδείς έκτοτε, πλην του θρυλικού Γερμανού επιθετικού Γκερντ Μίλερ (Gerhard “Gerd” Müller) με 10 γκολ το 1970 (!!!), κατάφερε να σκοράρει διψήφιο αριθμό τερμάτων σε τελική φάση Παγκοσμίου Κυπέλλου! Το ρεκόρ των συνολικών γκολ σε Παγκόσμιο Κύπελλο, ξεπεράστηκε πρώτα από τον Γκερντ Μίλερ, με 14 τέρματα, σημειωμένα όμως σε 2 διοργανώσεις (1970, και 1974), το «Φαινόμενο», τον Βραζιλιάνο Ρονάλντο (Ronaldo Luís Nazário de Lima), με 15 τέρματα, σημειωμένα σε 3 διοργανώσεις (1998, 2002 και 2006) και πιο πρόσφατα από τον Γερμανό Μίροσλαβ Κλόζε (Miroslav Josef Klose), με 16 γκολ, σε 4 διοργανώσεις (2002, 2006, 2010 και 2014). Για τον Φοντέν βέβαια, η επίδοσή του σήμαινε γκολ σε κάθε αναμέτρηση, ένα ρεκόρ που μοιράζεται με τον βραζιλιάνο θρύλο Ζαϊρζίνιο (Jair Ventura Filho better, “Jairzinho”)! Μεταξύ του ντεμπούτου του με το εθνόσημο στο στήθος, όταν σκόραρε το χατ-τρικ κατά του Λουξεμβούργου τον Δεκέμβριο του 1953 και της τελευταίας του συμμετοχής στους «τρικολόρ», στο ματς με τη Βουλγαρία τον Δεκέμβριο του 1960, ο Ζιστ Φοντέν σκόραρε 30 φορές με το αντιπροσωπευτικό συγκρότημα της Γαλλίας σε μόλις 21 συμμετοχές, μια επίδοση που του δίνει μέσο όρο 1,43 γκολ ανά ματς!

Πέντε χρόνια αφ’ ότου αποσύρθηκε από την ενεργό δράση, ανέλαβε για λίγο προπονητής της γαλλικής εθνικής ομάδας, το 1967, αλλά αντικαταστάθηκε μετά από μόλις δύο παιχνίδια, τις εντός έδρας ήττες σε φιλικές αναμετρήσεις εναντίον της Ρουμανίας και της Σοβιετικής Ένωσης. Διετέλεσε προπονητής στη Παρί Σεν Ζερμέν, για 4 χρόνια ανεβάζοντάς την στη Α’ Κατηγορία και τη Τουλούζ, ενώ ως προπονητής του Μαρόκου, οδήγησε τα «Λιοντάρια του Άτλαντα» στην 3^η θέση του Κυπέλλου Εθνών Αφρικής του 1980. Το Μαρόκο έφτασε επίσης στον τελικό των προκριματικών του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1982, αλλά ηττήθηκε από το Καμερούν.

Ονομάστηκε από τον Πελέ ως ένας από τους 125 Μεγαλύτερους Ποδοσφαιριστές Εν Ζωή, τον Μάρτιο του 2004. Επιλέχθηκε ως ο καλύτερος Γάλλος Παίκτης των τελευταίων 50 ετών, από τη Γαλλική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία, στο πλαίσιο του εορτασμού της πεντηκονταετηρίδας της UEFA, τον Νοέμβριο του 2003. Υπήρξε ο πρωτεργάτης μαζί με τον Ευγένιο Ν’τζο Λεά (Eugène N'Jo Léa), ίδρυσης της Εθνικής Ένωσης των Γάλλων Επαγγελματιών Ποδοσφαιριστών, το 1961. Τιμήθηκε ως Ιππότης της Λεγεώνας της Τιμής και ονομάστηκε από την μεγάλη γαλλική εφημερίδα «L'Équipe», το 2000 ως το 5^ος Καλύτερος Γάλλος Ποδοσφαιριστής του 20^ου Αιώνα! Ζει στην Τουλούζη, διατηρεί καταστήματα αθλητικών ειδών (“Justo Sport”) και έχει επίσης δύο καταστήματα αποκλειστικά με προϊόντα της φίρμας «Lacoste». Και  συνεχίζει, βέβαια, να παρακολουθεί ποδόσφαιρο!

PALMARES

Περίοδος: Σύλλογος, Συμμετοχές (Γκολ)

Επαγγελματική καριέρα

• ·         1950–1953: Union Sportive Marocaine Casablanca, 48 (62)
• ·         1953–1956: Olympique Gymnaste Club Nice Côte d'Azur, 69 (43)
• ·         1956–1962: Stade de Reims, 131 (122)

Σύνολο καριέρας: 248 (227)

Διεθνής

• ·         1953–1960: Γαλλία, 21 (30)

Προπονητική καριέρα

• ·         1967: Γαλλία
• ·         1968/69: Bagnères-de-Luchon SP
• ·         1973–1976: Paris Saint-Germain Football Club
• ·         1978/79: Toulouse Football Club
• ·         1979–1981: Μαρόκο

Τίτλοι

Συλλογικοί

Με τη  OGC Nice

• ·         Πρωτάθλημα Γαλλίας: 1955/56
• ·         Κύπελλο Γαλλίας: 1953/54

Με τη  Stade de Reims

• ·         Πρωτάθλημα Γαλλίας: 3 (1957/58, 1959/60, 1961/62)
• ·         Κύπελλο Γαλλίας: 1957/58
• ·         Σούπερ Καπ Γαλλίας: 2 (1958, 1960)

Προσωπικές Διακρίσεις

• ·         Πρώτος Σκόρερ Γαλλικού Πρωταθλήματος: 2 (1957/58, 1959/60)
• ·         Πρώτος Σκόρερ Διοργάνωσης Παγκοσμίου Κυπέλλου: 1958
• ·         Μέλος Ιδανικής 11άδας Διοργάνωσης Παγκοσμίου Κυπέλλου: 1958
• ·         Χρυσή Μπάλα: 3^η θέση το 1958
• ·         Πρώτος Σκόρερ Διοργάνωσης Κυπέλλου Πρωταθλητριών Ευρώπης: 1958/59
• ·         Μέλος Τάγματος της Τιμής της FIFA: 1994
• ·      Χρυσός Παίκτης της Γαλλίας στο πλαίσιο των εορτασμών του Ιωβηλαίου (50ετηρίδα) της UEFA: 2004
• ·         Χρυσό Παπούτσι: 2003, ως ένας Θρύλος του Ποδοσφαίρου
• ·         Μέλος της λίστας των 125 Εν Ζωή Καλύτερων Παικτών του Κόσμου, που συνέταξε το 2004 ο Πελέ για τα 100 Χρόνια της FIFA: 2004
• ·         Στους 100 Κορυφαίους Ποδοσφαιριστές όλων των Εποχών από το αγγλικό περιοδικό «World Soccer»

Με στοιχεία από το newsbeast.gr