Ο Πολωνός
τερματοφύλακας Γιαν Τομασέφσκι (Jan Tomaszewski), γεννήθηκε στις 9 Ιανουαρίου
του 1948, στο Βρότσλαβ της Κάτω Σιλεσίας, στη νοτιοδυτική Πολωνία. Με το
παρατσούκλι «Tomek» είναι
«Ο Άνθρωπος που Σταμάτησε την Αγγλία» και την απέκλεισε από το Παγκόσμιο
Κύπελλο του 1974, του οποίου και ονομάστηκε ως «Ο Καλύτερος Τερματοφύλακας της
Διοργάνωσης». Στη πατρίδα του αγωνίστηκε κυρίως για την ŁKS του Λοτζ και μετά
το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1978 κατάφερε να φύγει και να παίξει πρώτα στο Βέλγιο
για την Μπερσότ και στη συνέχεια, το 1981,
για την Χέρκουλες του Αλικάντε στην Ισπανία. Αποσύρθηκε το 1984.
Μεγάλωσε
στο Βρότσλαβ, όπου βρέθηκαν οι γονείς του όταν εκδιώχθηκαν από το Βίλνιους της
Λιθουανίας, μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στα 12 του χρόνια, γράφτηκε στα
τμήματα υποδομής του συλλόγου της γενέτειράς του, της Σλασκ (=Σιλεσία στα
πολωνικά) του Βρότσλαβ. Η επαγγελματική του καριέρα, ήταν κυρίως για την ŁKS
του Λοτζ, από το 1972 έως το 1978, στην οποία ήλθε ύστερα από 2 χρόνια στη
ομάδα του πολωνικού στρατού, την Λέγκια Βαρσοβίας. Τότε, από την κομμουνιστική
κυβέρνηση της Πολωνίας, υπήρχε η απαγόρευση μεταγραφής στο εξωτερικό αν κάποιος
παίκτης δεν είχε συμπληρώσει τα 30 του χρόνια, ακόμη κι αν υπήρχαν εξαιρετικά
δελεαστικές προτάσεις από ξένους συλλόγους!
Μετά
το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1978, έφυγε στο εξωτερικό, πρώτα στο Βέλγιο για μια
τριετία στη Μπερσότ και στη συνέχεια, το 1981, για την Χέρκουλες του Αλικάντε
στην Ισπανία. Γύρισε στην πατρίδα του, πάλι στην Λοτζ, με τα χρώματα της οποίας
αποσύρθηκε το 1984. Είχε το παρατσούκλι «Tomek» στην Πολωνία.
Έκανε
το ντεμπούτο του στην πολωνική εθνική ομάδα στις 10 Οκτωβρίου του 1971, στο
ματς για τα προκριματικά του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος του 1972 εναντίον της
Γερμανίας. Έκανε 63 εμφανίσεις για την εθνική ομάδα της Πολωνίας και είναι ο
τερματοφύλακας-ρέκορντμαν συμμετοχών στην εθνική μέχρι σήμερα. Στις 17
Οκτωβρίου του 1973, χαρακτηρίστηκε ως «Ο Άνθρωπος που Σταμάτησε την Αγγλία»,
αφού στο τελευταίο ματς του ομίλου των προκριματικών για το Παγκόσμιο Κύπελλο
του 1974, στο οποίο η Αγγλία χρειαζόταν μόνο τη νίκη, κυριολεκτικά σταμάτησε
μόνος του τους Άγγλους!
Λόγω
του παρουσιαστικού του, ο Μπράιαν Κλαφ (Brian Clough), πριν τον αγώνα, του είχε
κολλήσει την ετικέτα «Κλόουν με Γάντια»! Οι δύο άνδρες ωστόσο, διατήρησαν
εξαιρετικά φιλικές σχέσεις τα επόμενα
χρόνια! Τελικά αυτός γέλασε τελευταίος, καθώς έγινε ο Άνθρωπος του Αγώνα με την
απόδοσή του! Σε έναν εντελώς μονόπλευρο αγώνα, που είχε...
- 36 σουτ των Άγγλων έναντι 2 των Πολωνών,
- 26 κόρνερ για τους Άγγλους,
- 2 δοκάρια για τους Άγγλους,
- 4 σουτ των Άγγλων που «βγήκαν» πάνω στη γραμμή,
- παίζοντας με σπασμένο καρπό (5 από τα μικρά οστά στο μετατάρσιο) που διαπιστώθηκε μετά το τέλος του αγώνα (!!!) ...
δέχτηκε
το γκολ που ισοφάρισε το γκολ του Γιαν Ντομάρσκι, (Jan Domarski) στο 57ο λεπτό,
με πέναλτι του Άλαν Κλαρκ (Allan Clarke) στο 65’! Η Πολωνία κράτησε το 1-1 και
προκρίθηκε στους τελικούς της Δυτικής Γερμανίας σε βάρος της Αγγλίας.
Η
Πολωνία τερμάτισε τελικά 3η στο Παγκόσμιο Κύπελλο, κατά τη διάρκεια
του οποίου, ο Τομασέφσκι απέκρουσε 2 πέναλτι σε δύο διαφορετικούς αγώνες. Το
πρώτο του Σουηδού Στάφαν Τάπερ (Staffan Tapper) στον 1ο αγώνα της
δεύτερης φάσης και το δεύτερο του Δυτικογερμανού Ούλι Χένες (Uli Hoeneß), στον
3ο αγώνα της ίδιας φάσης, που ουσιαστικά έπαιξε τον ρόλο ημιτελικού.
Έγινε έτσι ο πρώτος τερματοφύλακας στην ιστορία των Παγκοσμίων Κυπέλλων που
πετυχαίνει κάτι τέτοιο. Κατέκτησε το ασημένιο μετάλλιο με την Πολωνία
στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1976 στο
Μόντρεαλ και έπαιξε στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1978, όπου η Πολωνία κατάφερε να
περάσει στη δεύτερη φάση της Διοργάνωσης. Το τελευταίο διεθνές παιχνίδι του, το
έπαιξε στις 18 Νοεμβρίου του 1981, όταν η πολωνική ομάδα ηττήθηκε από την
ισπανική με σκορ 2-3 στο Λοτζ.
Όταν
αποσύρθηκε από την ενεργό δράση, εργάστηκε ως σχολιαστής και δημοσιογράφος των
σπορ. Εκλέχτηκε στη Πολωνική Δίαιτα στις εκλογές του 2011, αντιπροσωπεύοντας
την περιφέρεια του Λοτζ, στον τομέα της Νομοθεσίας και της Δικαιοσύνης.
PALMARES
Περίοδος:
Σύλλογος, Συμμετοχές (Γκολ)
Εφηβική καριέρα
- 1960–1962: Wrocławski Klub Sportowy Śląsk Wrocław Spółka Akcyjna
Επαγγελματική καριέρα
- 1963–1967: Gwardia Wrocław
- 1967–1970: Wrocławski Klub Sportowy Śląsk Wrocław Spółka Akcyjna
- 1970–1972: Central Wojskowy Klub Sportowy Legia Warszawa, 19 (0)
- 1972–1978: Łódzki Klub Sportowy Spółka Sportowa, 155 (1)
- 1978–1981: Koninklijke Beerschot Voetbal en Atletiek Club, 85 (0)
- 1981/82: Hércules de Alicante Club de Fútbol, 12 (0)
- 1982–1984: Łódzki Klub Sportowy Spółka Sportowa, 4(0)
Διεθνής
- 1971–1981: Πολωνία, 63 (0)
Προπονητική καριέρα
- 1989: Reaktywacja Tradycji Sportowych Widzew Łódź
Τίτλοι
- Παγκόσμιο Κύπελλο: 3η θέση το 1974
- Ολυμπιακοί Αγώνες: 2η θέση -Ασημένιο Μετάλλιο το 1976
