Η Άστον Βίλα (αγγλικά: Aston Villa Football Club) είναι ένας από τους παλιότερους και πιο ένδοξους ποδοσφαιρικούς συλλόγους της Αγγλίας και εδρεύει στο Γουίτον του Μπέρμιγχαμ. Η Βίλα, όπως συχνά αποκαλείται, ιδρύθηκε το 1874, έχει έμβλημα το χρυσό λιοντάρι και οι παραδοσιακή της εμφάνιση είναι βυσσινί φανέλα με γαλάζια μανίκια, λευκά παντελονάκια και γαλάζιες κάλτσες. Το συνηθισμένο παρατσούκλι της ομάδας είναι «The Villans» (Οι Χωριάτες) αλλά υπάρχει και το «The Lions» (Τα Λιοντάρια). Γήπεδό της είναι το "Βίλα Παρκ" (Villa Park) του Μπέρμιγχαμ, χωρητικότητας 42.640 θεατών και το χρησιμοποιεί από το 1897! Η Άστον Βίλα ήταν ιδρυτικό μέλος τόσο της αγγλικής επαγγελματικής ποδοσφαιρικής ένωσης (Football League) το 1888, όσο και της Πρέμιερ Λιγκ το 1992. Έχει κατακτήσει 7 φορές το πρωτάθλημα κι άλλες τόσες το Κύπελλο Αγγλίας. Επίσης, το 1982 κατέκτησε το Κύπελλο Πρωταθλητριών Ευρώπης. Με 21 τρόπαια είναι η τέταρτη πιο επιτυχημένη αγγλική ποδοσφαιρική ομάδα, αν και τα περισσότερα τα κατέκτησε προπολεμικά.
Η Άστον Βίλα ιδρύθηκε το Μάρτιο του 1874 και επίσημα στις 21 Νοεμβρίου της ίδιας χρονιάς, από τα μέλη ενός παρεκκλησιού του Άστον, του "Villa Cross Wesleyan Chapel". Τότε το Άστον ήταν ξεχωριστή κωμόπολη ενώ τώρα αποτελεί τμήμα της πόλης του Μπέρμιγχαμ. Τα τέσσερα ιδρυτικά μέλη του συλλόγου ήταν οι: Τζακ Χιουζ (Jack Hughes), Φρέντερικ Μάθιους (Frederick Matthews), Ουόλτερ Πράις (Walter Price) και Ουίλλιαμ Σκάτεργκουντ (William Scattergood). Ο πρώτος αγώνας της Άστον Βίλα ήταν εναντίον του τοπικού συλλόγου ράγκμπι "Aston Brook St Mary's" και για να γίνει ο αγώνας οι δυο ομάδες συμφώνησαν να παίξουν το πρώτο ημίχρονο με κανόνες ράγκμπι και το δεύτερο με κανόνες ποδοσφαίρου. Σύντομα η Βίλα έγινε μια από τις πιο δυνατές ομάδες των Midlands και το 1880 κέρδισε το πρώτο της τρόπαιο, το Birmingham Senior Cup, υπό την καθοδήγηση του σκωτσέζου Τζωρτζ Ράμσεϊ (George Ramsay).
 |
| Ο Ουίλλιαμ ΜακΓκρέγκορ, πρόεδρος της Άστον Βίλα και ο εμπνευστής του Κορυφαίου, ίσως, Πρωταθλήματος του Κόσμου. |
 |
| Η ομάδα της Άστον Βίλα που κατέκτησε το Αγγλικό Κύπελλο του 1887 |
Το 1887 κατέκτησε για πρώτη φορά το Κύπελλο Αγγλίας και το επόμενο έτος ήταν από τα 12 ιδρυτικά μέλη της Football League. Άλλωστε, ο παράγοντας του συλλόγου Ουίλλιαμ ΜακΓκρέγκορ (William McGregor) ήταν ο εμπνευστής της νεότευκτης Λίγκας. Τα χρόνια που ακολούθησαν η Άστον Βίλα εξελίχθηκε στην πιο επιτυχημένη αγγλική ομάδα, κερδίζοντας έξι πρωταθλήματα και πέντε Κύπελλα έως το 1913. Το 1897 κατέκτησε το νταμπλ, κάτι εξαιρετικά σπάνιο για το αγγλικό ποδόσφαιρο. Το ίδιο έτος μετακόμισε στο σημερινό γήπεδό της, το Aston Lower Grounds, όπως ονομαζόταν τότε. Η ονομασία Villa Park καθιερώθηκε σταδιακά, από τους φιλάθλους του συλλόγου.
Το 1920 η Βίλα κέρδισε το έκτο της κύπελλο αλλά στη συνέχεια ο πιο ένδοξος τότε αγγλικός ποδοσφαιρικός σύλλογος άρχισε σιγά-σιγά να περνά στη μετριότητα, με αποτέλεσμα το 1936 να υποβιβαστεί για πρώτη φορά στην ιστορία του. Ήταν μια από τις χειρότερες σεζόν. Η άμυνα της ομάδας δέχτηκε 110 γκολ, μεταξύ των οποίων 7 σε ένα ντροπιαστικό 1-7 εντός έδρας από την Άρσεναλ, με σκόρερ μάλιστα τον Τεντ Ντρέικ (Ted Drake) που πέτυχε και τα επτά γκολ! Το 1938 επανήλθε στην Α' κατηγορία, ως πρωταθλήτρια της Β', αλλά ο πόλεμος που ακολούθησε ανέκοψε την ανοδική της πορεία. Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο την ανασυγκρότηση της ομάδας ανέλαβε ο Άλεξ Μάσι (Alex Massie), παλιός ποδοσφαιριστής του συλλόγου. Το 1957 ο σύλλογος κατέκτησε ένα ανέλπιστο τρόπαιο μετά από 37 χρόνια! Έπειτα από μια ανεπανάληπτη σειρά νικών κατέκτησε το Κύπελλο Αγγλίας νικώντας στον τελικό τους "Busby Babes", τους «μπέμπηδες του Ματ Μπάσμπι», την περίφημη νεανική ομάδα της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ.
Δυο χρόνια αργότερα η ομάδα υποβιβάστηκε ξανά, για να ξανανεβεί το 1960. Παρά τη μέτρια παρουσία στο πρωτάθλημα ένα νέο τρόπαιο προστέθηκε στο μουσείο του συλλόγου το 1961, το Λιγκ Καπ. Η δεκαετία του '60 ήταν απογοητευτική για το σύλλογο. Το 1967 υποβιβάστηκε ξανά και το 1970 ένας νέος υποβιβασμός οδήγησε την ομάδα στη Γ΄ κατηγορία, για πρώτη φορά στην ιστορία της. Αν και ομάδα Γ΄ κατηγορίας, η Βίλα δεν έχασε τις φιλοδοξίες της. Το 1971 έφτασε στον τελικό του Λιγκ Καπ, όπου ηττήθηκε από την Τότεναμ και το 1972 ανέβηκε στη Β΄ κατηγορία με ρεκόρ 70 βαθμών. Το 1973 το σύλλογο ανέλαβε ο Ρον Σόντερς (Ron Saunders), ο οποίος έμελλε να τον οδηγήσει στην κορυφή της Ευρώπης. Το 1975 κατέκτησε το Λιγκ Καπ. Το 1977 ανέβηκε ξανά στην Α΄ κατηγορία. Επίσης, κατέκτησε ξανά το Λιγκ Καπ κι έπαιξε στο Κύπελλο UEFA.
Η ανοδική πορεία δεν σταμάτησε εκεί. Το 1981 η Άστον Βίλα κερδίζει το πρωτάθλημα έπειτα από 71 χρόνια! Την επόμενη σεζόν, συνεχίζει να εκπλήσσει οπαδούς και φιλάθλους, φτάνοντας ως τον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών. Όμως, παραδόξως, το Μάρτιο του 1982 κι ενώ ο σύλλογος είχε ήδη προκριθεί στα προημιτελικά, ο Σόντερς παραιτείται έπειτα από διαφωνία με τον πρόεδρο της ομάδας. Ως μάνατζερ αναλαμβάνει ο βοηθός Τόνι Μπάρτον (Tony Barton), που οδηγεί την ομάδα σε μια ανεπανάληπτη νίκη στον τελικό επί της Μπάγερν Μονάχου με 1-0. Σκόρερ ήταν ο Πίτερ Γουίθ (Peter Withe) και αρχηγός ο Ντένις Μόρτιμερ (Dennis Mortimer). Αυτή παραμένει η μεγαλύτερη στιγμή στην ιστορία του συλλόγου. Την επόμενη σεζόν κατέκτησε και το Σούπερ Κύπελλο Ευρώπης νικώντας τη Μπαρτσελόνα στο διπλό τελικό με 0-1, 3-0 (στην παράταση).
Τα επόμενα χρόνια η Βίλα επανήλθε σταδιακά στη μετριότητα. Υποβιβάστηκε το 1987 αλλά επανήλθε την αμέσως επόμενη περίοδο και υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Πρέμιερ Λιγκ το 1992. Στις επιτυχίες αυτής της περιόδου συγκαταλέγονται οι δεύτερες θέσεις στο πρωτάθλημα (1989, 1993) και δύο Λιγκ Καπ (1994, 1996). Επίσης, η συμμετοχή της στον τελικό του Κυπέλλου Αγγλίας το 2000, για πρώτη φορά από το 1957. Ηττήθηκε από την Τσέλσι με 1-0 σε έναν σημαδιακό αγώνα, αφού ήταν ο τελευταίος στο παλιό Στάδιο Γουέμπλεϊ. Η εξαγορά του συλλόγου από τον Αμερικανό Ράντυ Λέρνερ το 2007, δεν έφερε αλλαγές στην ομάδα. Ο σύλλογος αυτή τη στιγμή ανήκει στη «Recon Group Limited», μια εταιρεία της οποίας προεδρεύει ο Κινέζος επιχειρηματίας Tony Xia
Τα πρώτα γήπεδα που αγωνίστηκε η Άστον Βίλα ήταν το «Aston Park» (Άστον Παρκ, 1874–1876) και το «Perry Barr» (Πέρι Μπαρ, 1876–1897). Το 1897 εγκαταστάθηκε στο «Villa Park» (Βίλα Παρκ), το οποίο είναι το μεγαλύτερο των Midlands και το όγδοο σε όλη την Αγγλία. Το Βίλα Παρκ έχει φιλοξενήσει 16 αγώνες της Εθνικής Αγγλίας, με τον πρώτο το 1899 και τον τελευταίο το 2005. Είναι αξιοσημείωτο, πως έγινε το πρώτο αγγλικό στάδιο που φιλοξένησε διεθνή αγώνα σε τρεις διαφορετικούς αιώνες (19ο, 20ο και 21ο). Το Βίλα Παρκ με 55 ημιτελικούς, είναι το στάδιο που χρησιμοποιείται πιο συχνά για τη διεξαγωγή ημιτελικών του Κυπέλλου Αγγλίας. Ο σύλλογος σχεδιάζει την επέκταση της βόρειας κερκίδας, ώστε η χωρητικότητα να φτάσει τους 51.000 θεατές. Εκτός από το γήπεδο η ομάδα έχει ένα χώρο προπονήσεων, το Bodymoor Heath, στο βόρειο Warwickshire από τις αρχές της δεκαετίας του ’70.
- Τοπικός της αντίπαλος είναι η Μπέρμιγχαμ Σίτι. Το ντέρμπι με την Μπέρμιγχαμ είναι ένα από τα κλασικά της Αγγλίας, από το 1879, παρόλο που γεωγραφικά η Άστον Βίλα είναι πιο κοντά με τη Γουέστ Μπρόμγουιτς Άλμπιον.
- Έχει αγωνιστεί 98 σεζόν στην ανώτερη κατηγορία. Μόνο η Έβερτον με 105 έχει περισσότερες. Κατά συνέπεια το ζευγάρι Άστον Βίλα-Έβερτον είναι το πιο πολυπαιγμένο στην ποδοσφαιρική ιστορία της Αγγλίας.
- Είναι η τέταρτη σε επιτυχίες αγγλική ομάδα με 21 τρόπαια.
- Κατέχει το ρεκόρ γκολ σε μια σεζόν: 128 γκολ (1930/31).
- Το 1887 ο ποδοσφαιριστής της Βίλα, Άρτσυ Χάντερ (Archie Hunter), έγινε ο πρώτος που σκόραρε σε όλους τους γύρους του Κυπέλλου Αγγλίας.
- Ήταν αήττητη στο γήπεδό της σε 19 αγώνες Κυπέλλου επί 13 χρόνια (1888-1901).
- Ήταν η πρώτη ομάδα που νίκησε τη Μπάγερν Μονάχου σε ευρωπαϊκό τελικό, το 1982.
Τίτλοι
Κύπελλο Πρωταθλητριών: 1982
Σούπερ Κύπελλο Ευρώπης: 1982
Κύπελλο Ιντερτότο: 2001
Πρωτάθλημα Αγγλίας: 1894, 1896, 1897, 1899, 1900, 1910, 1981.
Κύπελλο Αγγλίας: 1887, 1895, 1897, 1905, 1913, 1920, 1957.
Λιγκ Καπ Αγγλίας: 1961, 1975, 1977, 1994, 1996
Τσάριτι Σιλντ: 1981
Πρωτάθλημα Β΄ κατηγορίας Αγγλίας: 1938, 1960
Πρωτάθλημα Γ΄ κατηγορίας Αγγλίας: 1972
