Λεονίντας (ντα Σίλβα): Το Μαύρο Διαμάντι

Ο Βραζιλιάνος κεντρικός επιθετικός ή και μεσοεπιθετικός Λεονίντας ντα Σίλβα, περισσότερο γνωστός απλά ως Λεονίντας (Leônidas da Silva), γεννήθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου του 1913, στο Ρίο ντε Τζανέιρο. Θεωρείται ως ένας από τους Σημαντικότερους Παίκτες του πρώτου μισού του 20ου Αιώνα. Είχε τα παρατσούκλια «Μαύρο Διαμάντι» και «Ο Άνθρωπος Λάστιχο» λόγω της ευκινησίας του. Γεννημένος στο Ρίο ντε Τζανέιρο, ξεκίνησε την καριέρα του στη Σάο Κριστοβάο. Το 1931 και το 1932 έπαιξε για τη  Μπονσουκέσο. Εντάχθηκε στη Πενιαρόλ στην Ουρουγουάη το 1933 και μετά από ένα χρόνο επέστρεψε στη Βραζιλία για να παίξει στη Βάσκο ντα Γκάμα, βοηθώντας στη κατάκτηση του πρωταθλήματος του Ρίο. Μετά από το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1934, εντάχθηκε στη Μποταφόγκο και κέρδισε άλλο ένα πρωτάθλημα του Ρίο το 1935. Την επόμενη χρονιά πήγε στη Φλαμέγκο, όπου έμεινε μέχρι το 1941, κατακτώντας το πρωτάθλημα του Ρίο του 1939. Ήταν επίσης στο προσκήνιο του κινήματος κατά των προκαταλήψεων στο ποδόσφαιρο, όντας ένας από τους πρώτους μαύρους παίκτες που εντάχθηκαν στην τότε ελιτίστικη ομάδα της Φλαμέγκο. Εντάχθηκε στη Σάο Πάολο το 1942 και έμεινε εκεί μέχρι την αποχώρησή του από το 1950. Έπαιξε 19 φορές για την εθνική ομάδα της Βραζιλίας, σημειώνοντας 21 γκολ, παίζοντας γι’ αυτήν σε 2 Παγκόσμια Κύπελλα, ενώ ήταν ο Πρώτος Σκόρερ του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1938  με 7 γκολ. 

Γεννήθηκε τη χρονιά κατά την οποία ο πρώην πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Θίοντορ Ρούσβελτ, οργάνωσε το περιβόητο ταξίδι του στον Αμαζόνιο. Βλέπετε, η Βραζιλία ήταν πάντα πλούσια, αναπτυσσόμενη χώρα, εξόχως ελκυστική στα μάτια των μεγάλων δυνάμεων του πλανήτη. Επειδή όμως ο πλούτος μιας χώρας δεν έχει σχέση με το πώς ζουν οι κάτοικοί της, το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού αντιμετώπιζε βιοποριστικό πρόβλημα και η οικογένεια του μικρού Λεονίντας δεν αποτελούσε εξαίρεση. Γιος ναυτικού, αγάπησε το ποδόσφαιρο και γρήγορα ξεχώρισε. Δεν ξεχώριζε, όμως, ως μαθητής, προκαλώντας την οργή των γονιών του. Βλέπετε, τον ήθελαν γιατρό ή δικηγόρο, μιας και το ποδόσφαιρο στη Βραζιλία έγινε επαγγελματικό την δεκαετία του 1930 και το μέλλον ενός αθλητή ήταν θολό. Επειδή το ταλέντο όμως δεν κρύβεται, σιγά-σιγά κατάλαβαν ότι είχαν φέρει στον κόσμο μια ποδοσφαιρική ιδιοφυΐα!

Σχολιαρόπαιδο ακόμα, παίζοντας σε ερασιτεχνικές ομάδες, ο «Μαύρος Μάγος» όπως αποκαλείτο στα μικράτα του, εντυπωσίαζε και τον πιο αδαή. Όταν δεν έπαιζε στην παραλία, είχε ως συνήθεια να σημαδεύει τζάμια, γι’ αυτό και μια τοπική εταιρία που τα κατασκεύαζε του πρόσφερε δουλειά στα 14 του … Οι γραφιάδες της εποχής αναφερόντουσαν σ’ αυτόν με εγκωμιαστικά σχόλια: «Είναι γρήγορος σαν κυνηγόσκυλο! Σβέλτος σαν γάτα! Δεν μοιάζει για άνθρωπος φτιαγμένος από σάρκα και οστά, μοιάζει ελαστικός λες και είναι από λάστιχο (το «Άνθρωπος-Λάστιχο» είναι ένα ακόμη από τα παρατσούκλια που θα τον ακολουθούσαν σε ολόκληρη τη ζωή του). Αεικίνητος, ακούραστος και άφοβος. Μπορεί να απειλήσει από κάθε γωνία, από κάθε θέση. Το ύψος του δεν προϊδεάζει για ένα τόσο σπουδαίο ποδοσφαιριστή, έναν ακροβάτη»!

Στατιστικά, τα κατορθώματα του Λεονίντας καταγράφονται από το 1929. Η σεζόν του με τα χρώματα της Σάο Κριστοβάο είναι εκπληκτική και τα 31 γκολ σε 21 ματς αποτελούν το «διαβατήριο» για την Σίριο ε Λιμπάνιες, στην οποία έμεινε επίσης για λίγο, σκοράροντας 50 φορές σε 47 συμμετοχές! Η Μπονσουκέσο τον έκανε δικό της το 1931 και επιτέλους, ο Λεονίντας έβλεπε μπροστά του το χρώμα του χρήματος! Ως ανήλικος, εξάλλου, είχε κερδίσει από τις μεταγραφές του μόνο …πουκάμισα και μερικά ζευγάρια παπούτσια. Με την φανέλα της Μπονσουκέσο δοκίμασε για πρώτη φορά και το ανάποδο ψαλίδι. Ήταν 24 Απριλίου του 1932, στο ματς με την Καριόκα. Κάποιοι ποδοσφαιρόφιλοι της εποχής υποστηρίζουν ότι το «Μαύρο Διαμάντι», απλά τελειοποίησε το συγκεκριμένο στιλ και πως αυτός που το εισήγαγε ήταν ο Πετρονίλιο Μπρίτο (Petronilho de Brito –[1904-1984]), ο πρώτος Βραζιλιάνος ποδοσφαιριστής που πήρε μεταγραφή στο εξωτερικό, την αργεντίνικη Σαν Λορέντζο, το 1930.

Το βήμα εκτός Βραζιλίας δεν άργησε να το κάνει ούτε ο Λεονίντας. Μετά από 2 σεζόν, 55 γκολ σε 51 παιχνίδια και συμμετοχή με την «σελεσάο» στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1934, η Πενιαρόλ της Ουρουγουάης, υπογράφει με τον…«Άνθρωπο-Λάστιχο που κάνει ανάποδα ψαλίδια!» Ο Λεονίντας έμεινε στην Ουρουγουάη μόλις μία σεζόν, επιτυγχάνοντας, φυσικά, περισσότερα γκολ (28) σε σχέση με τις εμφανίσεις του (25). Η επιστροφή στα πάτρια εδάφη γίνεται για λογαριασμό της Βάσκο ντα Γκάμα, στην οποία προσφέρει 27 γκολ σε 29 ματς πριν πάει, επίσης για μία σεζόν, στην Μποταφόγκο. Το 1936 έχει έρθει η ώρα για μια νέα πρόκληση, το πρώτο λιμάνι της καριέρας του Λεονίντας.

Μέλος της λαοφιλέστατης Φλαμένγκο πια, θα υπερασπιστεί την ποδοσφαιρική της τιμή για 6 χρόνια, κάνοντας 149 συμμετοχές και –κατά την προσφιλή του συνήθεια- θα πετύχει 153 γκολ (!!!), ενώ το 1939 θα την οδηγήσει στην κατάκτηση του Πρωταθλήματος του Ρίο, κούπα που ο ίδιος είχε σηκώσει ξανά το 1934 και το 1935. Στα 30 του, αποφάσισε την μεταγραφή που έμελλε να είναι και η τελευταία του. Μεταγράφηκε στη Σάο Πάουλο και η ομάδα πούλησε 8 χιλιάδες εισιτήρια διαρκείας περισσότερα, ενώ στο γήπεδο, 72.218 θεατές πλήρωσαν εισιτήριο για να τον δουν. Σε 7 σεζόν με την ομώνυμη ομάδα, πανηγύρισε 5 πρωταθλήματα, σκοράροντας 140 γκολ σε 211 συνολικά ματς. Όπως αντιλαμβάνεστε, ο πρώτος σούπερ σταρ του βραζιλιάνικου ποδοσφαίρου δεν σπατάλησε στο ελάχιστο το μελάνι που του αφιέρωναν οι εφημερίδες της εποχής!

Με τη Φλαμένγκο, χρησιμοποίησε το ανάποδο ψαλίδι μόνο μία φορά, το 1939, εναντίον της αργεντίνικης Ιντεπεντιέντε. Η ασυνήθιστη κίνηση απέκτησε τεράστια φήμη κάποια στιγμή, προωθώντας τη όλο και περισσότερο στην επικρατούσα τάση του ποδοσφαίρου. Για τη Σάο Πάουλο χρησιμοποίησε το ανάποδο ψαλίδι σε δύο περιπτώσεις: τη πρώτη φορά στις 14 Ιουνίου του 1942, στην ήττα από την Παλέστρα Ιτάλια (είναι η σημερινή Παλμέιρας). Το πιο διάσημο απ’ όλα, όμως ήταν αυτό  που χρησιμοποιήθηκε στις 13 Νοεμβρίου του 1948, στη επιβλητική νίκη με 8-0 νίκη επί της (βραζιλιάνικης) Γιουβέντους. Η ενέργεια αποθανατίστηκε σε μια φωτογραφία που θεωρείται ως η πιο διάσημη εικόνα του παίκτη!

Η εθνική ομάδα της Βραζιλίας είναι μια πραγματικά πονεμένη ιστορία για τον Λεονίντας, παρά τα 37 γκολ σε ισάριθμες συμμετοχές, συμπεριλαμβανομένων και ανεπίσημων αγώνων. Οι επίσημες συμμετοχές του είναι 19, στις οποίες σκόραρε 21 γκολ! Έκανε ντεμπούτο, πετυχαίνοντας 2 γκολ, στο φιλικό απέναντι στην ουγγρική Φερεντσβάρος και το 1934 έζησε το όνειρο του Παγκοσμίου Κυπέλλου της Ιταλίας. Ημιτελές και άχαρο όνειρο, αφού οι Λατινοαμερικάνοι αποκλείστηκαν στον πρώτο γύρο, χάνοντας στη Γένοβα από την Ισπανία με 3-1. Σκόρερ του μοναδικού βραζιλιάνικου τέρματος, ο μουστακαλής πρωταγωνιστής με το ελληνικότατο όνομα, ο οποίος θα είχε ακόμη μία ευκαιρία να εμφανίσει το ταλέντο του σε Παγκόσμιο Κύπελλο. Τέσσερα χρόνια αργότερα, στα γήπεδα της Γαλλίας, ο Λεονίντας, ναι μεν θα μάγευε αγωνιστικά, κατακτώντας παράλληλα τον τίτλο του πρώτου σκόρερ του τουρνουά με 7 γκολ, αλλά θα ζούσε και μία από τις πιο περίεργες καταστάσεις της ζωή του, που θα τον στιγμάτιζε για πολλά χρόνια μετά…

Ο Ιούνιος του 1938 ξεκινάει ιδανικά για την εθνική Βραζιλίας. Στο αξιομνημόνευτο παιχνίδι του πρώτου γύρου κόντρα στην Πολωνία, ο Λεονίντας θα σκοράρει χατ-τρικ στο τελικό 6-5 (4-4 το 90λεπτο). Xρησιμοποίησε επίσης το ανάποδο ψαλίδι, προς τέρψη των θεατών. Όταν το έκανε, ο διαιτητής ήταν τόσο σοκαρισμένος, που δεν ήταν σίγουρος αν ήταν στο πλαίσιο των κανονισμών ή όχι! Ακολουθούν δύο ματς απέναντι στην ισχυρή Τσεχοσλοβακία της εποχής. Το πρώτο λήγει με 1-1, έπειτα από 120 λεπτά και με την FIFA να μην έχει υιοθετήσει ακόμα τον κανονισμό των πέναλτι, οι δύο «μονομάχοι» παίζουν επαναληπτικό δύο μέρες αργότερα. Ο Λεονίντας βρίσκει και πάλι δίχτυα και με σκορ 2-1, οι Βραζιλιάνοι πανηγυρίζουν την πρόκρισή τους στον ημιτελικό, κόντρα στην κάτοχο του τροπαίου Ιταλία.

Η φασιστική Ιταλία εκείνης της δεκαετίας, είχε επενδύσει πολλά στις αθλητικές επιτυχίες και η διατήρηση του Παγκοσμίου Κυπέλλου αποτελούσε ζήτημα υψίστης σημασίας για τον Μπενίτο Μουσολίνι. Πολλά ακούστηκαν, τίποτα δεν αποδείχτηκε … Όπως και να ‘χει, στις 16 Ιουνίου, οι «ατζούρι» αντιμετώπιζαν στο «Βελοντρόμ» της Μασαλίας τους ανερχόμενους, θεαματικούς, φιλόδοξους Βραζιλιάνους, που είχαν τρομάξει τις μεγάλες ποδοσφαιρικές δυνάμεις της εποχής! Ο Λεονίντας, όπως και άλλοι πρωτοκλασάτοι συμπαίκτες του, …«ξεκουράστηκαν» στον πάγκο από τον προπονητή Αντεμάρ Πιμέντα (Adhemar Pimenta)! Φυσικά, δεν ήταν δυνατόν να βοηθήσουν, μιας και δεν γινόντουσαν αλλαγές τότε… Η Βραζιλία ηττήθηκε με 1-2, η Ιταλία κράτησε τα σκήπτρα της επικρατώντας της Ουγγαρίας στον τελικό με 4-2 και ο Λεονίντας ξέσπασε με δύο γκολ στον μικρό τελικό, στο νικηφόρο 4-2 επί των Σουηδών.

Το τέλος της διοργάνωσης έφερε γκρίνια πίσω στην πατρίδα και έντονες φήμες ότι οι παίκτες που δεν αγωνίστηκαν στον ημιτελικό, είχαν αμειφθεί από τους Ιταλούς με χρήματα και υποσχέσεις για μεταγραφή στο «Καμπιονάτο». Για την ιστορία, ουδείς εξ αυτών μετακόμισε στην Ευρώπη! Το 1958, ο Νιγκίνιο (Leonídio Fantoni, ‘’Niginho’’), συμπαίκτης του Λεονίντας στην εθνική, τον κατηγόρησε ανοιχτά ότι χρηματίστηκε από το καθεστώς του Μουσολίνι. Μετά τη μήνυση που κατατέθηκε, ελλείψει στοιχείων, αναγκάστηκε να ζητήσει «συγγνώμη». Έστω κι έτσι, μία αψεγάδιαστη καριέρα είχε ήδη «τσαλακωθεί» εκείνο το βράδυ στη Μασσαλία και ο Λεονίντας ντα Σίλβα όφειλε να ζήσει με το βάρος των υποψιών. Η δημοτικότητά του εντός Βραζιλίας, λίγο επηρεάστηκε, ενώ τα κατορθώματά του γίνονταν γνωστά στο εξωτερικό, άσχετα αν ο πόλεμος του στέρησε την δυνατότητα να πάρει μέρος σε άλλη μεγάλη διεθνή διοργάνωση. Πέραν όλων των άλλων, παρέμενε… «αυτός που εφηύρε το ανάποδο ψαλίδι».

Μελανό σημείο της σταδιοδρομίας του, η οχτάμηνη φυλάκιση του 1941, λόγω παραποίησης στοιχείων για αποφυγή της στρατιωτικής θητείας. Μετά το 1950, όταν και κρέμασε οριστικά τα ποδοσφαιρικά του παπούτσια στο ντουλάπι, ο Λεονίντας παρέμεινε κοντά στο αντικείμενο, επιβεβαιώνοντας ότι το αγαπάει. Εργάστηκε ως δημοσιογράφος στην εφημερίδα «O Lance» και σχολιαστής αγώνων, τόσο στο ραδιόφωνο, όσο και στην τηλεόραση, μέσο που εξαπλώθηκε μετά το δικό του ποδοσφαιρικό τέλος, αδικώντας ίσως την υστεροφημία του εκτός συνόρων, ενώ παράλληλα διατηρούσε κατάστημα επίπλων. Το 1974, προσεβλήθη από τη νόσο «Αλτσχάιμερ» και μέχρι το 2004, την χρονιά που άφησε την τελευταία του πνοή, η ομοσπονδία του Σάο Πάουλο κάλυπτε τα έξοδα νοσηλείας και φαρμακευτικής αγωγής, σαν ελάχιστη τιμή σε έναν σπουδαίο αθλητή, έναν άνθρωπο που συμβόλιζε τον αγώνα μιας ταλαιπωρημένης μεν, αξιοθαύμαστης δε γενιάς.

Στις 24 Ιανουαρίου του 2004, στη Κότια, μια πόλη στη Μητροπολιτική περιοχή του Σάο Πάουλο, η χώρα των καλλιτεχνών της «στρογγυλής θεάς» έχασε το πρώτο… mainstream ίνδαλμά της, σε ηλικία 91 ετών! Το πρώτο αψεγάδιαστο «Μαύρο Διαμάντι»  της, ο «Άνθρωπος-Λάστιχο», ο Λεονίντας ντα Σίλβα, ως άλλος ένας Λεωνίδας, κατακτούσε την ιστορική αθανασία! Διόλου άσχημα για ένα φτωχόπαιδο που έκανε προπόνηση σημαδεύοντας τζάμια …

Στην επέτειο των 100 ετών από τη γέννηση του, στις 6 Σεπτεμβρίου του 2013, η Google του αφιέρωσε το doodle της, μια κινούμενη εικόνα ενός ποδοσφαιριστή που πραγματοποιεί ανάποδο ψαλίδι, ενσωματωμένη στα γράμματα του λογότυπου της πιο διάσημης Μηχανής Αναζήτησης!

PALMARES

Περίοδος: Σύλλογος, Συμμετοχές (Γκολ)

Επαγγελματική καριέρα

• ·         1929: São Cristóvão de Futebol e Regatas, 29 (31)
• ·         1929/30: Syrio e Libanez Atlético Clube, 47 (50)
• ·         1931/32: Bonsucesso Futebol Clube, 51 (55)
• ·         1933: Club Atlético Peñarol, 25 (28)
• ·         1934: Club de Regatas Vasco da Gama, 29 (27)
• ·         1935/36: Botafogo de Futebol e Regatas, 33 (42)
• ·         1936–1942: Clube de Regatas do Flamengo, 149 (153)
• ·         1943–1950: São Paulo Futebol Clube, 211 (140)

Σύνολο καριέρας: 574 (516)

Διεθνής

• ·         1932–1946: Βραζιλία, 19 (21)

Τίτλοι

Συλλογικοί

Τρεις μεγάλοι Βραζιλιάνοι κανονιέρηδες. Ο Λεονίντας,
ο Αρτούρ Φριντενράιχ και ο Πελέ

Με τη Vasco da Gama

• ·         Πολιτειακό Πρωτάθλημα Ρίο ντε Τζανέιρο (Campeonato Carioca): 1934

Με τη Botafogo

• ·         Πολιτειακό Πρωτάθλημα Ρίο ντε Τζανέιρο (Campeonato Carioca): 1935

Με τη Flamengo

• ·         Πολιτειακό Πρωτάθλημα Ρίο ντε Τζανέιρο (Campeonato Carioca): 1939

Με τη São Paulo

• ·         Πολιτειακό Πρωτάθλημα Σάο Πάουλο (Campeonato Paulista): 5 (1943, 1945, 1946, 1948, 1949)

Διεθνείς

Με τη Βραζιλία

• ·         Παγκόσμιο Κύπελλο: 3^η θέση το 1938

Προσωπικές Διακρίσεις

• ·         Πρώτος Σκόρερ Διοργάνωσης Παγκοσμίου Κυπέλλου: 1938
• ·         Καλύτερος Παίκτης Διοργάνωσης  Παγκοσμίου Κυπέλλου: 1938
• ·         Μέλος Ιδανικής 11άδας Διοργάνωσης Παγκοσμίου Κυπέλλου: 1938
• ·     Στην θέση #8 ως Καλύτερος Βραζιλιάνος Ποδοσφαιριστής του 20^ου Αιώνα, από τον Διεθνή Οργανισμό Ιστορίας και Στατιστικής του Ποδοσφαίρου

ΠΗΓΗ: sportsonair.gr