Βλογημένος: Μπέρτ Τράουτμαν: Η λεπτή γραμμή της δόξας και της προδοσίας

Ο Γερμανός τερματοφύλακας Μπερτ Τράουτμαν (Bernhard Carl "Bert" Trautmann), γεννήθηκε στις 22 Οκτωβρίου του 1923 στη Βρέμη. Μεγαλωμένος στην εποχή του Μεσοπολέμου, ήταν αλεξιπτωτιστής στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, πολεμώντας στο Ανατολικό Μέτωπο, κερδίζοντας πέντε μετάλλια, συμπεριλαμβανομένου ενός Σιδηρού Σταυρού. Αργότερα, όταν μεταφέρθηκε στο Δυτικό Μέτωπο, συνελήφθη από τους Βρετανούς όταν ο πόλεμος πλησίαζε στο τέλος του. Ένας από τους μόλις 90 από τους αρχικά 1.000 του Συντάγματός του που επιβίωσε του πολέμου, μεταφέρθηκε σε ένα στρατόπεδο αιχμαλώτων πολέμου στην Αγγλία. Αρνήθηκε τον επαναπατρισμό και μετά από την απελευθέρωσή του, το 1948, εγκαταστάθηκε στο Λανκασάιρ, συνδυάζοντας γεωργικές εργασίες με το ποδόσφαιρο, παίζοντας ως τερματοφύλακας για μια τοπική ομάδα.

Η εξαιρετική του φήμη, είχε αποτέλεσμα, τον Οκτώβριο του 1949, να υπογράψει στη Μάντσεστερ Σίτι. Η απόφαση του συλλόγου να υπογράψει έναν αλεξιπτωτιστή πρώην στρατιώτη του εχθρού, προκάλεσε τις έντονες διαμαρτυρίες των οπαδών της. Με την πάροδο του χρόνου, κέρδισε την αποδοχή μέσα από τις εμφανίσεις του στην εστία της Σίτι, παίζοντας σε όλα, εκτός από 5 από τους επόμενους 250 αγώνες του συλλόγου! Ονομάστηκε Ποδοσφαιριστής της Χρονιάς για το 1956, όταν με την απόδοσή του στον Τελικό του Κυπέλλου Αγγλίας, με 17 λεπτά του αγώνα να απομένουν, υπέστη έναν σοβαρότατο τραυματισμό, είχαν εξαρθρωθεί πέντε σπόνδυλοι του λαιμού του, ένας εκ των οποίων είχε σπάσει σε δυο κομμάτια! Παρά τον τραυματισμό του, συνέχισε να παίζει, κάνοντας ζωτικής σημασίας αποκρούσεις για να διατηρήσει το προβάδισμα της ομάδας του. Τρεις ημέρες αργότερα οι ακτινογραφίες έδειξαν το μέγεθος του προβλήματος.

Έπαιξε για την Μάντσεστερ Σίτι μέχρι το 1964, κάνοντας 545 εμφανίσεις. Το 2004, διορίστηκε επίτιμο μέλος του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας (OBE) για την προώθηση της αγγλο-γερμανικής κατανόησης μέσω του ποδοσφαίρου. Πέθανε στο σπίτι του στη Βαλένθια στην Ισπανία, σε ηλικία 89 ετών.

Ο Μεσοπόλεμος ήταν η πιο περίεργη εποχή για την ηττημένη του Μεγάλου Πολέμου, Γερμανία. Από εκεί γεννήθηκε το «αυγό του φιδιού», ο ναζισμός. Ο Τράουτμαν σπούδασε μηχανικός, αλλά όταν ήρθε η ώρα να υπηρετήσει την θητεία του, ως αθλητικός τύπος, προτίμησε τους αλεξιπτωτιστές, που ήταν της μόδας κι απαιτούσαν και κορμί τέλεια γυμνασμένο.

Πολέμησε με αυταπάρνηση στο Ανατολικό Μέτωπο για τρία χρόνια. Αναρριχάται στο βαθμό του λοχία, ενώ κέρδισε πέντε μετάλλια και τον Σιδηρού Σταυρό, ένα μετάλλιο που δινόταν σε εξαιρετικές περιπτώσεις! Κατά τη διάρκεια της Σοβιετικής αντεπίθεσης και ενώ στο τάγμα του, από τα 1000 άτομα επιζούν οι 300, μεταφέρεται στο Δυτικό μέτωπο. Αυτή η μετακίνηση, του άλλαξε τη ζωή. Ίσως και να του την έσωσε κιόλας, αφού ελάχιστοι από τους συμπολεμιστές του κατάφεραν να επιστρέψουν ζωντανοί στη Γερμανία. Κι η δική του ζωή όμως, δεν προέβλεπε επιστροφή. Καθώς ο πόλεμος πλησιάζει στο τέλος του, πιάνεται αιχμάλωτος από τους Βρετανούς και στάλθηκε σε στρατόπεδο αιχμαλώτων! Είναι ένας από τους 90 επιζώντες της μονάδας του, που τον πηγαίνουν σε στρατιωτική φυλακή στο Λάνκασαιρ.

Μετά τον πόλεμο αρνήθηκε να επιστρέψει στη κατεστραμμένη Γερμανία. Οι Βρετανοί του προτείνουν να επαναπατριστεί, ο ίδιος το αρνείται κι αρχίζει να δουλεύει ως εργάτης σε μία φάρμα της περιοχής, να βοηθάει στην καταστροφή πυρομαχικών στη μονάδα που ήταν κρατούμενος και να παίζει ως τερματοφύλακας, όπως έκανε και στη Γερμανία, στον τοπικό ερασιτεχνικό σύλλογο της Σεντ Χέλεν. Οι εμφανίσεις του προκαλούν το ενδιαφέρον της Μάντσεστερ Σίτι και οι «Σίτιζενς» τον αποκτούν, τον Οκτώβρη του 1949. Ο ίδιος γίνεται επαγγελματίας και ο πρώτος ποδοσφαιριστής της ιστορίας στην Αγγλία που θα φορέσει “adidas”, λόγω της προσωπικής σχέσης που είχε με τον Άντι Ντάισλερ (Adolf "Adi" Dassler)!

Οι πληγές του πολέμου όμως ήταν ακόμα ανοιχτές. Οι οπαδοί της Σίτι, δεν είδαν με πολύ καλό μάτι τη μεταγραφή. Κι ένας Γερμανός δεν είχε καμία θέση στην ομάδα! Μόλις 4 χρόνια μετά το τέλος του πολέμου, ο σύλλογος αποκτούσε, όχι απλώς πρώην εχθρό, αλλά αξιωματούχο των Ναζί! Οι κάτοχοι διαρκείας ξεκίνησαν μποϋκοτάζ και 20.000 από αυτούς διαδήλωσαν έξω από τα γραφεία της ομάδας τη μέρα που επρόκειτο να υπογράψει επαγγελματικό συμβόλαιο. Στις εξέδρες υπήρχαν πανό και συνθήματα που τον έλεγαν «Κράουτ» και «Ναζί». Ο τότε αρχηγός της Σίτι, ο Έρικ Ουέστγουντ (Eric Westwood), που είχε πολεμήσει στη Νορμανδία, είπε ότι «Δεν υπάρχει κανένας πόλεμος στα αποδυτήρια»! Ευτυχώς και οι υπεύθυνοι της ομάδας σκέφτηκαν ότι, ακόμα κι η βασίλισσα έχει γερμανική καταγωγή και έκλεισαν τα αυτιά τους στις φωνές των φανατικών. Και δεν έχασαν.

Ο Τράουτμαν κέρδισε το σεβασμό του κοινού της Σίτι με τις ηρωικές, κάποιες φορές, εμφανίσεις του. Μαζί τους, κέρδισε το Κύπελλο Αγγλίας το 1956, αλλά και μια θέση στην καρδιά όλων των οπαδών της ομάδας! Στον τελικό του Κυπέλλου Αγγλίας του 1956, η Μάντσεστερ Σίτι, αντιμετώπισε την Μπέρμιγχαμ . Ήταν το 75^ο λεπτό του αγώνα στο Γουέμπλει όταν σε μια διεκδίκηση της μπάλας μέσα στην περιοχή το δεξί πόδι του επιθετικού της Μπέρμιγχαμ, του Πίτερ Μέρφι (Peter Murphy), συγκρούστηκε με τον λαιμό του τερματοφύλακα της Μάντσεστερ Σίτι. Ο γκολκίπερ της Σίτι έμεινε στο έδαφος λαμβάνοντας τις πρώτες βοήθειες. Η ομάδα του βρισκόταν μπροστά στο σκορ με 3-1 αλλά την εποχή εκείνη δεν επιτρεπόταν να γίνουν αλλαγές. Η Μπέρμιγχαμ πίεζε ασφυκτικά τα τελευταία λεπτά προσπαθώντας να ξαναμπεί στο παιχνίδι. Ο Μπέρτ Τράουτμαν, ένας Γερμανός με ένα παρελθόν που ήταν θαρρείς βγαλμένο από ταινία, αποφάσισε να μην αποχωρήσει από το γήπεδο παρά τους πόνους που ήταν οφθαλμοφανές πως ένιωθε!

Τα επόμενα 15 λεπτά μέχρι τη λήξη του αγώνα είναι με διαφορά η πιο επική ιστορία που έχει καταγραφεί στο Αγγλικό ποδόσφαιρο, η πιο μεγάλη στιγμή στην παρουσία των τερματοφυλάκων στο ποδόσφαιρο!

Το σημείο εκείνο, που το πάθος και η επιθυμία, κατατροπώνουν τη λογική και τον πόνο, το ζενίθ της ποδοσφαιρικής αυτοθυσίας που κάποιος πιο ρεαλιστής, εύκολα μπορεί να χαρακτηρίσει και επιτομή της ανθρώπινης απερισκεψίας.

Μ” ένα λαιμό που από μακριά καταλάβαινες ότι δεν στέκει καλά, ο Μπέρτ Τράουτμαν, όχι μόνο έμεινε όρθιος κάτω από την εστία του αλλά έκανε και δυο σημαντικές αποκρούσεις, φτάνοντας μάλιστα στο αδιανόητο σημείο να ρισκάρει να χτυπήσει ξανά κάνοντας κανονικά βουτιές αλλά και εξόδους. Σε μια απ’ αυτές τις εξόδους, μάλιστα, συγκρούστηκε στον αέρα μ’ έναν αμυντικό του, καταλήγοντας ξανά πεσμένος στο χόρτο. Όταν ο γιατρός μπήκε για άλλη μια φορά στο γήπεδο για να τον εξετάσει, ο Μπερτ επέμεινε να ολοκληρώσει το παιχνίδι. Λίγο καιρό αργότερα θα δήλωνε πως πέρασε τα τελευταία λεπτά του αγώνα «…μέσα σ’ ένα είδος ομίχλης»!

Το παιχνίδι τέλειωσε χωρίς το σκορ να αλλάξει, η Σίτι πήρε το κύπελλο που είχε χάσει μόλις την προηγούμενη χρονιά, ο Μπερτ παρέλαβε κανονικά το μετάλλιο του από τον Πρίγκιπα Φίλιππο, μαζί με ένα πριγκιπικό προσωπικό σχόλιο πως ο λαιμός του δεν φαινόταν και πολύ στα καλά του και πέρασε όλη τη μέρα του τελικού αδυνατώντας να στρίψει το κεφάλι του. Τρεις μέρες αργότερα, σε μια εξέταση με ακτίνες Χ στο νοσοκομείο του Μάντσεστερ διαγνώστηκε ότι είχαν εξαρθρωθεί πέντε σπόνδυλοι του λαιμού του, ένας εκ των οποίων είχε σπάσει σε δυο κομμάτια. Οι γιατροί του είπαν ότι θα μπορούσε πολύ εύκολα να είχε χάσει τη ζωή του εκείνο το απόγευμα! Ήταν 8 Μαΐου όταν έγινε η εξέταση. Ο Τράουτμαν επέστρεψε, εμφανώς ανέτοιμος, στα γήπεδα εφτά μήνες αργότερα, λίγες μέρες πριν τα Χριστούγεννα του 1956.

Ο Τράουτμαν, έμεινε μέχρι το 1964 όταν έκλεισε την καριέρα του και πλέον, θεωρείται «Θρύλος της Σίτι» (City Legend). Από το 1949 έως το 1964 έπαιξε σε 508 αγώνες πρωταθλήματος. Ένα ακόμα χρόνο τον πέρασε στη Γουέλιγκτον Τάουν, τη σημερινή Τέλφορντ, όπου έκλεισε την καριέρα του παίζοντας σε δύο μόνο αγώνες.

Είχε όμως έναν καημό, να παίξει με την εθνική ομάδα της Γερμανίας. Το 1953 συναντιέται με τον τότε ομοσπονδιακό τεχνικό των «Πάντζερ», τον Σεπ Χερμπέργκερ (Josef «Sepp» Herberger), που τον ενημερώνει ότι για πολιτικούς λόγους δεν μπορεί να τον καλέσει. Αυτό θα ήταν εφικτό μόνο αν έπαιζε στο Γερμανικό πρωτάθλημα. Ο Τράουτμαν ζητάει μεταγραφή, η Σίτι το αρνείται αρχικά, ενώ στη συνέχεια του βάζει τιμή πώλησης 20.000 λίρες. Αυτά, τότε ήταν εξωφρενικά λεφτά, ειδικά για τους Γερμανούς που είχαν αυστηρή πολιτική για μεταγραφές: ο μισθός που παίρνει ο παίχτης επί 52, maximum τιμή. Παρ’ όλ’ αυτά πείθει τη Σίτι να κάνει μια περιοδεία στη Γερμανία το καλοκαίρι του 1953, μπας και τον δουν και τον αγοράσουν. Η συμφωνία έλεγε ότι η Σίτι θα έπαιρνε 500 λίρες για κάθε παιχνίδι που αγωνιζόταν ο Τράουτμαν.

Οι Άγγλοι δε λένε όχι στα λεφτά και δέχτηκαν. Οι συμπαίχτες του Τράουτμαν περνούσαν ζάχαρη στις μπυραρίες πίνοντας όση ώρα δεν ήταν στο γήπεδο, ενώ ο ίδιος ήταν ο μόνος που το έβλεπε σοβαρά. Πρώτο φιλικό με τη Μπάγερν, τότε μια άσημη ομάδα στη Β’ Κατηγορία λήγει 3-3. Το δεύτερο με τη Γκρόιτερ Φιρθ, νίκη για τη Σίτι με 2-0 και το 3^ο, με τους Κίκερς της Στουτγκάρδης, 2-2. Οι Άγγλοι λένε ότι το όνομα Κίκερς το τίμησαν δεόντως σε αυτό το «φιλικό»! Στο τέταρτο, νίκη πάλι 1-0 επί της Εφ-Ες-Φάου Φραγκφούρτης και τελευταίο παιχνίδι κόντρα στη Βούπερταλ. Ο Τράουτμαν έχει τραυματισμό αλλά ο ίδιος καίγεται να παίξει και η διοίκηση καίγεται για τις 500 λίρες. Ένεση λοιπόν και μέσα. Στο παιχνίδι αυτό πήγαν και οι Βρετανοί στρατιώτες που υπήρχαν στην περιοχή. Στο παιχνίδι πέφτει πολύ κλωτσιά και κάποια στιγμή ο Μπιλ ΜακΆνταμς Bill McAdams) δεν την παλεύει άλλο και ρίχνει μπουνιά στο Γερμανό που του έκανε τάκλιν. Ξεσπά γενική σύρραξη μέσα στο γήπεδο με τη Γερμανική Αστυνομία να μπαίνει μέσα και να κυνηγάει τον προπονητή της Σίτυ, Ολ Μπλάιτλι (Al Blithely). Οι Βρετανοί στρατιώτες στην εξέδρα δεν το καλοβλέπουν, που οι Γερμανοί αστυνομικοί βαράνε Βρετανούς και πάνε να πάρουν θέσεις μάχης.

Λίγο πριν αρχίσουν τα πραγματικά πυρά και χωρίς να πέσουν ανακοινώσεις από μεγάφωνα και τέτοια γραφικά, οι παίχτες ηρεμούν και το επεισόδιο λήγει. Ο Τράουτμαν είναι τραυματίας και μένει στη Γερμανία για θεραπεία, που την πληρώνει από την τσέπη του. Καμία Γερμανική ομάδα δεν τον αγοράζει και επιστρέφει στη Σίτι. Η Γερμανία, το 1954 γίνεται Παγκόσμια Πρωταθλήτρια με το θαύμα της Βέρνης και οι «Σίτιζενς» λένε ότι επειδή ήταν αήττητοι στα 5 φιλικά έχουν πάρει Παγκόσμιο Κύπελλο.

Στη συνέχεια έγινε προπονητής. Εργάστηκε στη Γερμανία σε μικρομεσαίες ομάδες, όχι πάντα χωρίς προβλήματα από τους εκεί φανατικούς που τον θεωρούσαν… προδότη και στη συνέχεια έδωσε τα φώτα του σε εθνικές ομάδες όπως η Μπούρμα, η Λιβερία και το Πακιστάν. Τιμήθηκε με πολλά μετάλλια για την εμπέδωση της Αγγλογερμανικής φιλίας.

Ο Μπέρτ Τράουτμαν έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 89 ετών, στις 19 Ιουλίου του 2013, στη Λα Γιόσα, κοντά στη Βαλένθια, (La Llosa, Valencia), στην Ισπανία. Προηγουμένως, είχε προσθέσει στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στην αιχμαλωσία του στην Αγγλία και στην ιστορία με το σπασμένο λαιμό, δυο καρδιακές προσβολές οι οποίες επίσης, δεν μπόρεσαν να τον σταματήσουν και μια ατελέσφορη επιθυμία να τιμήσει τα χρώματα της πατρίδας του. Η ιστορία του έγινε θέμα σε όλο τον κόσμο και ο μύθος του θα παραμείνει ζωντανός για όσο θα υπάρχει αυτό το παιχνίδι που λέγεται ποδόσφαιρο.

Και δεν θα χρειάζονται και πολλές λεξούλες εξιστόρησης για να δώσεις σε κάποιον να καταλάβει, τι εστί αυταπάρνηση και το λόγο που τα 17' εκείνα λεπτά του τελικού δεν θα ξεχαστούν ποτέ. Αρκεί η φωτογραφία στην οποία ο φροντιστής της Σίτι, Λόρι Μπαρνέτ (Laurie Barnett) εξετάζει τον Τράουτμαν που δεν μπορεί καν να σταθεί με το κεφάλι ψηλά!