Λεβ Γιασίν: Η Μαύρη Αράχνη

Ο Σοβιετικός τερματοφύλακας Λεβ Γιασίν (Lev Ivanovich Yashin), γεννήθηκε στις 22 Οκτωβρίου του 1929 στη Μόσχα. Θεωρείται ως ο καλύτερος τερματοφύλακας στην ιστορία του ποδοσφαίρου! Ήταν γνωστός για το  αθλητικό του στυλ, το επιβλητικό του ανάστημα (1,89 μ.) και τα ανυπέρβλητα αντανακλαστικά του. Αποτελεί διαχρονικά την επιτομή της θέσης για την επανάσταση που έφερε σε αυτήν, συνδυάζοντας τον απόλυτο έλεγχο της περιοχής του, με τη υπεράσπιση της εστίας. Ήταν ο πρώτος που έδινε εντολές στους αμυντικούς του, έβγαινε μακριά από την εστία για να βγάλει μπαλιές, αλλά έτρεχε και έξω από την περιοχή του για να  αποκρούσει αντιπάλους, σε μια εποχή που οι τερματοφύλακες και για τα 90 λεπτά του αγώνα, στέκονταν στην εστία τους! Οι εμφανίσεις του έκαναν μια ανεξίτηλη εντύπωση σε ένα παγκόσμιο ακροατήριο στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1958, το πρώτο που μεταδόθηκε τηλεοπτικά διεθνώς. Εκείνος, ντυμένος από το κεφάλι μέχρι τα νύχια στα μαύρα, κέρδισε το παρατσούκλι «Μαύρη Αράχνη» ή «Μαύρος Πάνθηρας», τα οποία ενίσχυσαν τη δημοτικότητά του!

Εμφανίστηκε σε 4 Παγκόσμια Κύπελλα και το 2002 επιλέχθηκε για την Ονειρική Ομάδα της FIFA στην ιστορία των Παγκοσμίων Κυπέλλων! Το 1994 επιλέχθηκε για Καλύτερη Ομάδα Όλων των Εποχών για το Παγκόσμιο Κύπελλο, ενώ το 1998 επιλέχθηκε ως μέλος της Παγκόσμιας Ομάδας του 20^ου αιώνα! Σύμφωνα με τη FIFA, ο Λεβ Γιασίν έσωσε πάνω από 150 πέναλτι στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο, περισσότερα από κάθε άλλο τερματοφύλακα! Έχει επίσης διατηρήσει καθαρή την εστία του για πάνω από 270 παιχνίδια στην καριέρα του, κερδίζοντας ένα Χρυσό Μετάλλιο στο Ολυμπιακό ποδοσφαιρικό τουρνουά του 1956 και στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1960. Το 1963, κέρδισε τη «Χρυσή Μπάλα», ο μόνος τερματοφύλακας που έχει τιμηθεί με το υπέρτατο ευρωπαϊκό ατομικό βραβείο! Ονομάστηκε ως ο Καλύτερος Τερματοφύλακας του 20^ου αιώνα από τον Διεθνή Οργανισμό Ιστορίας και Στατιστικής του Ποδοσφαίρου. Διετέλεσε επίσης αντιπρόεδρος της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας της Σοβιετικής Ένωσης.

Γεννήθηκε στη Μόσχα σε οικογένεια βιομηχανικών εργατών. Ήταν μόλις 12 ετών όταν το καλοκαίρι του 1942, κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, άρχισε να δουλεύει ως βοηθός σε εργαστήριο μετάλλου. Οι γονείς του ήταν εργάτες και υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν τη πόλη τους, για να δουλέψουν αλλού. Οι Γερμανοί πλησίαζαν και τα εργοστάσια αποτελούσαν μόνιμο στόχο τους. Επέστρεψε το 1944 όταν ο κίνδυνος πια είχε απομακρυνθεί. Τότε άρχισε να σκέφτεται το μέλλον του. Η επιλογή ήταν μία. Εργάτης στο εργοστάσιο. Ο αθλητισμός όμως τον τραβούσε. Εργαζόταν ως τορναδόρος και τον ελεύθερο χρόνο του έπαιζε ποδόσφαιρο. Στο πρώτο του ματς ζήτησε να παίζει στην επίθεση. Όμως ο προπονητής του τον έβαλε τερματοφύλακα. Από μια σύμπτωση, ίσως κι από διαίσθηση μια μεγάλη καριέρα άρχιζε για τον «Λιόβα» όπως ήταν το υποκοριστικό του που στα ρώσικα σημαίνει «λιοντάρι».

Κάποιοι φίλοι του τον συμβούλευσαν να συνεχίσει το ποδόσφαιρο και να γραφτεί στη Ντιναμό Μόσχας. Εκεί θα μπορούσε να ξεφύγει από τη μιζέρια του εργοστασίου. Θα έπαιζε μπάλα και θα γινόταν μόνιμος στο στρατό. Ξεκίνησε την ποδοσφαιρική του καριέρα στη Ντιναμό Μόσχας το 1949 σε ηλικία 20 ετών. Στις 6 Ιουλίου του 1950 έκανε την πρώτη του εμφάνιση στην ανδρική ομάδα. Μόνο που κάθε αρχή είναι και δύσκολη. Τα λάθη που έκανε ως τερματοφύλακας δεν έπεισαν τους υπεύθυνους της ομάδας. Και ένα μεγάλο ταλέντο θα είχε χαθεί εάν δεν βρισκόταν ο σύντροφος Αρκάντι Τσερνίσοφ (Arkady Chernyshev), ο προπονητής της ομάδας χόκεϊ που τον προέτρεψε να ασχοληθεί και με το δικό του άθλημα. Ως τερματοφύλακας της ομάδας χόκεϊ πήρε και τον πρώτο του τίτλο, το Κύπελλο Σοβιετικής Ένωσης το 1953.

Και τότε ήρθε το χαμόγελο της τύχης. Την εστία της Ντιναμό υπεράσπιζε ο θρυλικός Αλεξέι Κόμιτς (Alexei Khomich), ο επονομαζόμενος και «Τίγρης». Ήταν διάσημος για τις επεμβάσεις του. Ο πρώτος που ήξερε να κατευθύνει την άμυνά του. Μόνο που τραυματίστηκε. Και μετά απ' τον «Τίγρη», η Ντιναμό ζήτησε από το «Λιοντάρι» να κρατήσει το ανέπαφο της εστίας της! Και τα κατάφερε! Ξεπέρασε τη φήμη του Κόμιτς, που αργότερα έγινε ο μέντορας του και έφθασε στην κορυφή. Ήταν η πρώτη φορά που η Δύση ανακάλυπτε το ποδόσφαιρο της Ανατολικής Ευρώπης κι όλοι άρχισαν από το № 1, τον τερματοφύλακα, που ύψωνε το δικό του «Σιδηρούν Παραπέτασμα» στους αντίπαλους επιθετικούς. Αγωνίστηκε σ’ όλη του την ποδοσφαιρική καριέρα, από το 1949 έως το 1971, στη Ντιναμό Μόσχας, σε 360 αγώνες! Υπερασπιζόμενος την εστία της Ντιναμό και της ΕΣΣΔ, κατάφερε να διατηρήσει καθαρή την εστία του για πάνω από 270 παιχνίδια στην καριέρα του!

Με την εθνική της Σοβιετικής Ένωσης, αγωνίστηκε πρώτη φορά σ’ ένα φιλικό, με την Σουηδία, στις 8 Σεπτεμβρίου του 1954, στη Μόσχα (7-0). Συμμετείχε σε 78 παιχνίδια της και το 1956 κέρδισε στους Ολυμπιακούς Αγώνες το Χρυσό Μετάλλιο και το 1960 το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα. Σαν μέλος της Σοβιετικής Ένωσης, εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο διεθνές ποδοσφαιρικό στερέωμα, συμμετέχοντας στο Παγκόσμιο Κύπελλο της Σουηδίας το 1958, το πρώτο που μεταδόθηκε τηλεοπτικά, χάρις στον Σοβιετικό δορυφόρο “Σπούτνικ 2”,όπου αποκλείστηκε στον προημιτελικό από την διοργανώτρια Σουηδία. Ήταν επίσης παρών το 1962, όπου αποκλείστηκε στον προημιτελικό από την διοργανώτρια Χιλή, το 1966 στο οποίο τερμάτισε στη 4^η θέση, ενώ το 1970 ταξίδεψε στο Μέξικο για το Παγκόσμιο Κύπελλο, όμως στα 40 του χρόνια, ο ρόλος του ήταν πιο πολύ αυτός του βοηθού προπονητή παρά του παίκτη, μιας και ήταν η 3^η επιλογή της ομάδας. Το τελευταίο διεθνές παιχνίδι, το έπαιξε στις 16 Ιουλίου του 1967, στην Τυφλίδα, με την εθνική Ελλάδος, για τα προκριματικά του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος (4-0).

Στο Παγκόσμιο Κύπελλο της Χιλής το 1962, η Σοβιετική Ένωση αποκλείστηκε από την διοργανώτρια χώρα με 2-1, στην δεύτερη φάση του τουρνουά. Εκείνη την εποχή η τηλεόραση δεν μετέδιδε ποδοσφαιρικούς αγώνες. Η κριτική που του ασκήθηκε από Ρώσους δημοσιογράφους που παρακολούθησαν τον αγώνα ήταν ιδιαίτερα αυστηρή, χρεώνοντας του την ήττα της ομάδας. Η είδηση εξαπλώθηκε γρήγορα στην πατρίδα του και πιεσμένος ψυχολογικά, αποφάσισε να αποσυρθεί από το ποδόσφαιρο. Γρήγορα άλλαξε την απόφαση του δίνοντας απάντηση στους επικριτές του. Συνολικά, αγωνίστηκε σε 812 παιχνίδια στην καριέρα του, τα 320 από αυτά  σε αγώνες πρωταθλήματος για τη Ντιναμό Μόσχας και τα 78 για την εθνική ομάδα της Σοβιετικής Ένωσης, στα οποία δέχτηκε 70 γκολ. Συμμετείχε σε 13 αγώνες Παγκοσμίου Κυπέλλου (4 παιχνίδια χωρίς να δεχτεί γκολ) και έκανε 2 εμφανίσεις στην Μικτή Κόσμου (το 1963 κόντρα στην Αγγλία και 1968 κόντρα στην Βραζιλία). Τα συνολικά παιχνίδια που δεν δέχτηκε τέρμα στη καριέρα του, αγγίζουν τα 480!

Διέθετε ευκινησία, αντίληψη και γνώρισε όσο κανείς άλλος να περιορίζει την ακτίνα δράσης των αντιπάλων. Έπαιρνε πάντα τις κατάλληλες θέσεις κάτω από την εστία του και διεύθυνε με εξαιρετική μαεστρία. Του κόλλησαν το παρατσούκλι «Μαύρη Αράχνη» επειδή φορούσε πάντα μαύρα ρούχα ή «Μαύρο Χταπόδι» ή «Μαύρο Πάνθηρα». Για γούρι έπαιρνε ΠΑΝΤΑ μαζί του 2 καπέλα σε κάθε αγώνα και το ένα το άφηνε πίσω από το τέρμα του ενώ το άλλο το φορούσε στο κεφάλι του. Ποτέ δεν έκρυψε την τακτική που ακολουθούσε πριν κάθε αγώνα και τον βοηθούσε να αποτελεί, κυριολεκτικά, τον εφιάλτη των αντιπάλων του: «Ένα τσιγάρο για να χαλαρώσουν τα νεύρα και ένα γερό ποτό για να δυναμώσουν οι μυς, πριν κάθε αγώνα»!

Κρέμασε τα γάντια του και παπούτσια του  στις 27 Μαΐου του 1971, σε ένα συμβολικό αγώνα με τη Ντιναμό Μόσχας απέναντι σε μια ομάδα Επίλεκτων της Ευρώπης, στο στάδιο Λένιν της Μόσχας. Σε αυτό το παιχνίδι παρευρέθησαν πάνω από 100.000 άνθρωποι, για να τον δουν να αγωνίζεται για τελευταία φορά, από τις εξέδρες τον αποθέωναν και μέσα στο γήπεδο μεγάλα αστέρια ήταν εκεί για να τον τιμήσουν! Ο Τζιατσίντο Φακέτι (Giacinto Facchetti), ο Γκερντ Μίλερ (Gerd Müller), Φραντς Μπεκενμπάουερ (Franz Beckenbauer), ο Μπόμπι Τσάρλτον (Sir Bobby Charlton), ο Εουσέμπιο (Eusébio), ο Χρίστο Μπόνεφ (Hristo Bonev), ο Πελέ (Pelé) και άλλοι. Όταν τελείωσε το παιχνίδι, έδωσε τα γάντια του στον Λαντισλάο Μαζούρκιεβιτς (Ladislao Mazurkiewicz), τον Ουρουγουανό τερματοφύλακα της εθνικής και της Πενιαρόλ, ανακηρύσσοντας τον διάδοχο του. Μια από τις καλύτερες εμφανίσεις του έκανε το 1963 ως μέλος της Μικτής Κόσμου, απέναντι στην Εθνική Αγγλίας στο στάδιο Γουέμπλεϊ, καθώς έκανε απίστευτες αποκρούσεις.

Το 2002 επιλέχθηκε για την Ονειρική Ομάδα της FIFA στην ιστορία των Παγκοσμίων Κυπέλλων! Το 1994 επιλέχθηκε για Καλύτερη Ομάδα Όλων των Εποχών για το Παγκόσμιο Κύπελλο, ενώ το 1998 επιλέχθηκε ως μέλος της Παγκόσμιας Ομάδας του 20^ου αιώνα! Σύμφωνα με τη FIFA, έσωσε πάνω από 150 πέναλτι στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο, περισσότερα από κάθε άλλο τερματοφύλακα! Χαρακτηριστική είναι η ατάκα του: «Η χαρά να βλέπεις τον Γιούρι Γκαγκάριν στο διάστημα είναι η μόνη που μπορεί να ξεπεράσει την χαρά από την απόκρουση ενός πέναλτι»! Το 1963, κέρδισε τη «Χρυσή Μπάλα», ο μόνος τερματοφύλακας που έχει τιμηθεί με το υπέρτατο ευρωπαϊκό ατομικό βραβείο! Ονομάστηκε ως ο Καλύτερος Τερματοφύλακας του 20^ου αιώνα από τον Διεθνή Οργανισμό Ιστορίας και Στατιστικής του Ποδοσφαίρου. Διετέλεσε επίσης αντιπρόεδρος της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας της Σοβιετικής Ένωσης.

Όταν αποσύρθηκε από την ενεργό δράση, προπόνησε κάποιες ομάδες σε μικρά πρωταθλήματα της Φινλανδίας. Ανέλαβε γενικός μάνατζερ στη Ντιναμό και αργότερα στην εθνική. Διετέλεσε επίσης αντιπρόεδρος της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας της Σοβιετικής Ένωσης. Το 1986, οι γιατροί διέγνωσαν σημάδια της επάρατου νόσου. Την ίδια χρονιά μπήκε στο χειρουργείο για να υποβληθεί σε επέμβαση στο γόνατό του. Παρουσιάστηκαν επιπλοκές και έχασε το πόδι του. Τα προβλήματα συνεχίστηκαν και στις 20 Μαρτίου του 1990, ο Λεβ Γιασίν άφησε την τελευταία του πνοή, μόλις στα 60 του χρόνια. Έξω από το γήπεδο της Ντιναμό υπάρχει το άγαλμά του. Από το 1994, η FIFA, για να τον τιμήσει, εγκαθίδρυσε το «Βραβείο Λεβ Γιασίν» για τον καλύτερο τερματοφύλακα σε κάθε τελική διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου!

PALMARES

Περίοδος: Σύλλογος, Συμμετοχές, (Γκολ)

Επαγγελματική καριέρα

• 1950–1970: Football Club Dynamo Moscow, 326 (1)

Διεθνής

• 1954–1967: Σοβιετική Ένωση, 78 (0)

Τίτλοι

Συλλογικοί

Με την Dynamo Moscow

• Πρωτάθλημα Σοβιετικής Ένωσης: 5 (1954, 1955, 1957, 1959, 1963) και φιναλίστ: 6 (1950, 1956, 1958, 1962,1967, 1970)
• Κύπελλο Σοβιετικής Ένωσης: 3 (1953, 1967, 1970) και φιναλίστ το 1955.

Διεθνείς

• Παγκόσμιο Κύπελλο: 4η θέση το 1966
• Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα: 1960 και φιναλίστ το 1964
• Ολυμπιακοί Αγώνες: Χρυσό Μετάλλιο στη Μελβούρνη το 1956

Προσωπικές Διακρίσεις

• Τερματοφύλακας της Χρονιάς για την ΕΣΣΔ:3 (1960, 1963, 1966)
• Χρυσή Μπάλα: 1963 (ο μοναδικός τερματοφύλακας, μέχρι σήμερα)
• Βραβείο Λένιν: 1967
• Ασημένιο Ολυμπιακό Μετάλλιο της Τιμής: 1986
• Μετάλλιο της Τιμής FIFA: 1988
• Χρυσό μετάλλιο «του σφυριού και του δρεπανιού» (αστέρι) του Ήρωα της Σοσιαλιστικής Εργατιάς μαζί με το Τάγμα του Λένιν (ισάξιο με το στρατιωτικό βραβείο «Ήρωας της ΕΣΣΔ»): 1989
• Μέλος Ιδανικής 11άδας στην Ιστορία των  Παγκοσμίων Κυπέλλων: 1994
• Μέλος Ιδανικής 11άδας του 20^ου Αιώνα: 1998
• Καλύτερος Τερματοφύλακας του 20^ου Αιώνα από τη FIFA: 2000
• Μέλος Παγκόσμιας Ονειρικής Ομάδας στην Ιστορία των  Παγκοσμίων Κυπέλλων: 2002
• Χρυσός Παίκτης της Ρωσίας από την Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία της Ρωσίας, ως ο πιο εξέχων παίκτης τους τα τελευταία 50 χρόνια, για τον εορτασμό του Ιωβηλαίου της UEFA: Νοέμβριος 2003

Πηγές: retrosport.wordpress.com - sport24.gr