Ο Ισπανός κεντρικός επιθετικός Τέλμο Θάρα (Pedro Telmo Zarraonandia Montoya), γεννήθηκε στις 20 Ιανουαρίου του 1921, στο Εράντιο, στην ευρύτερη περιοχή του Μπιλμπάο. Πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας του στην Αθλέτικ του Μπιλμπάο, από το 1940 μέχρι το 1955, για την οποία παραμένει ο πρώτος σκόρερ της σε ανταγωνιστικούς αγώνες με 332 γκολ. Έγινε ένας παραγωγικός σκόρερ στις 15 σεζόν του στο σύλλογο, κερδίζοντας το βραβείο Πιτσίτσι για τον Υψηλότερο Σκόρερ στην ισπανική La Liga 6 φορές. Κατά τη διάρκεια της καριέρας του, σκόραρε συνολικά 251 γκολ στο πρωτάθλημα, ένα ισπανική ρεκόρ που κράτησε σχεδόν 6 δεκαετίες, ενώ τα 81 γκολ του στο ισπανικό Κύπελλο παραμείνουν ένα ρεκόρ μέχρι σήμερα.
Παρά τα ρεκόρ του στα γκολ, έπαιξε μόνο 20 φορές για την Ισπανία. Ακόμα κι έτσι, κατάφερε να σκοράρει 20 γκολ, εκ των οποίων 4 σε έναν αγώνα όταν η Ισπανία νίκησε την Ελβετία με 6-3. Σημείωσε επίσης το νικητήριο γκολ εναντίον της Αγγλίας στο Παγκόσμιο Κύπελλο 1950, όταν η Ισπανία έφτασε στον τελικό γύρο των τεσσάρων, την καλύτερη επίδοσή τους στη διοργάνωση μέχρι την κατάκτηση του Παγκοσμίου Τίτλου το 2010, μετά από 60 χρόνια. Έφυγε από την Μπιλμπάο το 1955 και αποσύρθηκε από το ποδόσφαιρο το 1957. Το Zarra Trophy απονέμεται κάθε χρόνο στον Κορυφαίο Ισπανό Σκόρερ του πρωταθλήματος.
Πίσω από τον μύθο
Η πορεία του ξεκίνησε με την μεταγραφή του από την Εράντιο της Segunta Division στην τεράστια Αθλέτικ. Ήταν μόλις 18 ετών, όταν στο πρώτο του φιλικό έβαλε 7 (!) γκολ και τους τρέλανε όλους. Επέλεξε να παίξει με την βασκική Μπιλμπάο, σε μια εποχή που οι συμπατριώτες του δεν είχαν και τις καλύτερες συνθήκες διαβίωσης από το καθεστώς του Φρανθίσκο Φράνκο (Francisco Franco).
Ο πατέρας του ήταν Βάσκος και η μάνα του, τσιγγάνα από την Ανδαλουσία. Ήταν το έβδομο από τα 10 παιδιά της οικογένειας κι άρχισε να κλωτσάει το τόπι, στην σκληρή δεκαετία του 1930, μέσα στον Ισπανικό Εμφύλιο. Τον έβαζε με το ζόρι ο μεγαλύτερος αδερφός του, ο Τομάς, να του ρίχνει σουτάκια. Εκείνος ήταν τερματοφύλακας και όταν δεν ήθελε να το κάνει ο Τέλμο, τού έριχνε και καμιά ψιλή για να τον υποχρεώνει να παριστάνει τον επιθετικό! Αυτή η ιστορία έγινε η καθημερινότητα του και κάθε μέρα γινόταν ολοένα και καλύτερος.
Χρήματα για να μπει στο παλιό «Σαν Μαμές» δεν είχε κι έτσι στηνόταν απ’ έξω με τις ώρες και καρτερούσε να δει τα ινδάλματα του, ενώ ενδιάμεσα άκουγε τις ιαχές του πλήθους. Κανείς δεν φανταζόταν ότι εκείνο το τσιγγανάκι, θα γινόταν ο κορυφαίος matador της ομάδας, αλλά και της Ισπανίας ολόκληρης!
Στο κοινό της Αθλέτικ «συστήθηκε» ως βασικός, στις 29 Σεπτεμβρίου του 1940, στην πρώτη αγωνιστική και σημείωσε δύο γκολ στο 2-2 με τη Βαλένθια. Μέχρι το φινάλε εκείνης της σεζόν θα μετρούσε 1 γκολ ανά αγώνα (!!!), ενώ κάθε χρονιά του ήταν καλύτερη από την προηγούμενη. Κορυφαία όλων εκείνη του 1942/43, όταν οδήγησε την Αθλέτικ στην κατάκτηση του πρωταθλήματος, ενώ έβαλε και στην παράταση το νικητήριο γκολ στον τελικό του Κυπέλλου κόντρα στη Ρεάλ Μαδρίτης.
Το καλύτερο κεφάλι
Μέχρι την τελευταία φορά που θα έβρισκε δίχτυα, στις 26 Σεπτεμβρίου του 1954, όταν σημείωσε και τα δύο γκολ, στο 2-2 με την Θέλτα, θα είχε προλάβει να κάνει απίθανα πράγματα. Με τον Αλφρέδο Ντι Στέφανο (Alfredo Di Stéfano) έχουν το ρεκόρ χατ-τρικ (22), ενώ ο Θάρα είναι ο μοναδικός που έχει αναδειχτεί έξι (6) φορές πρώτος σκόρερ. Τα μισά περίπου από τα γκολ του τα έχει σημειώσει με κεφαλιές.
Μάλιστα, ήταν τέτοια η ικανότητα του με το κεφάλι που κάποτε, σε μία επίσκεψη της Εθνικής Ισπανίας στη Σουηδία, το Τύπος έγραψε: «Θαυμάσαμε το καλύτερο κεφάλι στην Ευρώπη μετά από τον Τσόρτσιλ»! Για τον Άγγλο πρωθυπουργό έλεγαν ότι έχει μεγάλο κεφάλι για να χωράει το τεράστιο μυαλό του. Απ’ όλα τα γκολ που έχει όμως σημειώσει το αστέρι της Αθλέτικ Μπιλμπάο, ένα συγκεκριμένο στέκει μνημειώδες και ήταν αρκετό για να τον ενθρονίσει στις καρδιές των Ισπανών φιλάθλων, εξασφαλίζοντάς του καθεστώς ισόβιου ήρωα. Άλλωστε, ο όρος «το γκολ του Θάρα» είναι γνωστός σε κάθε Ισπανό και όλοι ξέρουν σε ποιο από τα 350 γκολ που σημείωσε ο δεινός σκόρερ αναφέρεσαι!
Η Ισπανία συμμετείχε στο ιστορικό για την ίδια Παγκόσμιο Κύπελλο της Βραζιλίας το 1950 και ο Θάρα σκόραρει κατά της Αγγλίας, στο τελευταίο ματς της φάσης των ομίλων. Τερματοφύλακας της Αγγλίας ήταν ο Μπερτ Ουίλιαμς, (Bert Williams), της Γουλβς, ο οποίος έγινε ένας από τους καλύτερους φίλους του. Η νίκη κατά της Γηραιάς Αλβιόνας στο «Μαρακανά» με 1-0, στο «ματς του αιώνα» κατά τον ίδιο τον Θάρα, έκανε τον γύρο του κόσμου και εκτόξευσε τον γκολτζή στα ουράνια.
Με τον Θάρα φυσικό ηγέτη, η Ισπανία νίκησε τις ΗΠΑ, τη Χιλή και την Αγγλία, πετώντας μάλιστα έξω τα «Λιοντάρια» από την επόμενη φάση, περνώντας έτσι στην τελική φάση των «4», αν και εκεί θα παιζόταν το ματς που θα έκρινε τον τίτλο μεταξύ Ουρουγουάης και Βραζιλίας, αφήνοντας την Ισπανία στην αξιοπρεπέστατη 4η θέση, την υψηλότερη μάλιστα διάκριση της Εθνικής Ισπανίας για πολλά χρόνια.
Το τέλος του μύθου
Η αλήθεια είναι πως τα γκολ του Θάρα θα μπορούσαν να είναι πολύ περισσότερα από 251, σε χρόνια μάλιστα που συμμετείχαν μόνο 14-16 ομάδες στη λίγκα, Ήταν μία εποχή, όπου οι τραυματισμοί τέλειωναν καριέρες, καθώς τα μέσα για αποθεραπεία ήταν αρχαϊκά. Και ο τσιγγάνος επιθετικός είχε πολλούς από δαύτους με σοβαρότερο όλων εκείνον του 1951, όταν στην προσπάθεια του να μην χτυπήσει τον τερματοφύλακα της Ατλέτικο Μαδρίτης, Μανουέλ Μόντες (Manuel Montes Cárdenas), τραυματίστηκε αυτός στο γόνατο.
Έβαλε μόνο 5 γκολ στη σεζόν, όμως πείσμωσε και επανήλθε την επόμενη για να βγει πάλι πρώτος σκόρερ. Ωστόσο, το 1954, προσπάθησε, πάλεψε και πήρε τη μεγάλη απόφαση να κόψει το ποδόσφαιρο. Ήταν μόλις 33 ετών, όμως το κορμί του Τέλμο Θάρα δεν άντεχε το τόσο ξύλο που είχε “φάει”. Στον τελικό Κυπέλλου στο τέλος της σεζόν, του έδωσαν και σήκωσε το τρόπαιο κι ας μην είχε παίξει καθόλου, αφού το άξιζε. Και κάπως έτσι αποχώρησε με τιμές, δόξες και αποθέωση. Σε όλες τις διοργανώσεις σκόραρε 334 φορές σε 353 εμφανίσεις, με μέσο όρο 0,95 γκολ ανά παιχνίδι!
Με την εθνική ομάδα της Ισπανίας, ξεκίνησε να αγωνίζεται στις 11 Μαρτίου του 1946, σ’ έναν αγώνα με την Πορτογαλία (1-1). Πέτυχε τέσσερα γκολ σε ένα από τα ιστορικότερα παιχνίδια των «φούριας ρόχας», όταν στις 18 Φεβρουαρίου του 1951 κέρδισαν με 6-3 την Ελβετία. Στην εθνική, είχε 20 παρουσίες και πέτυχε ισάριθμα γκολ! Ήταν από τους βασικούς πρωταγωνιστές των Ισπανών στο Μουντιάλ του 1950. Αγωνίστηκε και στα 6 παιχνίδια, σημειώνοντας 4 γκολ. Το τελευταίο του παιχνίδι με το εθνόσημο, το έπαιξε στις 10 Ιουνίου του 1951, με το Βέλγιο (3-3).
Το 1955 αποχώρησε από την Μπιλμπάο και αγωνίστηκε για ένα χρόνο στην Ινταούτσου και ακόμα έναν στην Μπαρακάλντο, ενώ το 1957 αποσύρθηκε από την ενεργό δράση. Στη συνέχεια ασχολήθηκε με τις επιχειρήσεις, χωρίς να αποκοπεί από τον χώρο του αθλητισμού, αφού εμπορευόταν αθλητικά είδη με βάση στο Μπιλμπάο.
Η αλήθεια είναι πως ο Θάρα, έκανε ότι έκανε σε μία όμορφη, γλυκιά, μα τόσο σκληρή ποδοσφαιρική περίοδο. Τότε που τα γήπεδα ήταν ξερά, οι αμυντικοί σε έστελναν στο... νοσοκομείο και τα ταξίδια χωρίς αεροπλάνο κάθε δεύτερη Κυριακή κρατούσαν μέρες. Ίσως αν έπαιζε σήμερα, να έκανε ακόμα πιο τρελά νούμερα.
Ο Τέλμο Θάρα, πέθανε στο Μπιλμπάο, στις 23 Φεβρουαρίου του 2006, από έμφραγμα, σε ηλικία 85 χρόνων. Δύο μέρες μετά τον θάνατό του και μια πριν τη κηδεία του, στον αγώνα της Μπιλμπάο με τη Βιγιαρεάλ, αντί η ομάδα του να κρατήσει ενός λεπτού σιγή, έπαιξε στο πιάνο τον ύμνο της ομάδας κι όλοι οι θεατές του κατάμεστου «Σαν Μαμές» τον τραγούδησαν.
PALMARES
Περίοδος: Σύλλογος, Συμμετοχές (Γκολ)
Επαγγελματική καριέρα
- 1939/40: Sociedad Deportiva Erandio Club, 20 (12)
- 1940–1955: Athletic Club de Bilbao, 277 (251)
- 1955/56: Sociedad Deportiva Indautxu, 14 (3)
- 1956/57: Barakaldo Club de Fútbol, 12 (2)
Σύνολο καριέρας: 323 (268)
Διεθνής
- 1945–1951: Ισπανία, 20 (20)
Τίτλοι
Συλλογικοί
Με την Athletic Bilbao
- Πρωτάθλημα Ισπανίας: 1943.
- Κύπελλο Ισπανίας: 5 (1943, 1944, 1945, 1950, 1955)
Διεθνείς
Με την Ισπανία
- Παγκόσμιο Κύπελλο: 4η θέση το 1950
Προσωπικές Διακρίσεις
- Πρώτος Σκόρερ Ισπανικού Πρωταθλήματος: 6 (1945 με 20, 1946 με 26, 1947 με 33, 1950 με 23, 1951 με 38, 1953 με 25)! Τα 38 γκολ που πέτυχε τη περίοδο 1950/51, αποτελούσαν ρεκόρ, που ισοφαρίστηκε την περίοδο 1989/90 από τον Μεξικάνο Χούγκο Σάντσεζ (Hugo Sánchez) και ξεπεράστηκε 60 χρόνια μετά (!!!), την 2010/11 από τον Κριστιάνο Ρονάλντο (Christiano Ronaldo) με 40 και την 2011/12 από τον Λιονέλ Μέσι (Lionel Messi) με 50!
- Χρυσός Σκόρερ Ισπανικού Πρωταθλήματος (Golden Pichichi Trophy): 2003.
Τιμές
Βραβείο Αθλητικού Πνεύματος
Χρυσό Μετάλλιο με το έμβλημα του συλλόγου της Málaga CF
Ασημένιο Μετάλλιο με το έμβλημα του συλλόγου της Deportivo de La Coruña
Μεταθανάτια αφιερώματα
- Θέσπιση του «Zarra Trophy» για τον Ισπανό Πρώτο Σκόρερ του Πρωταθλήματος
Τα ρεκόρ του
- Είναι ο 2ος Κορυφαίος Σκόρερ στην Ιστορία του Ισπανικού Πρωταθλήματος, με 251 Γκολ. Ξεπεράστηκε από τον Λιονέλ Μέσι (Lionel Messi) στις 22 Νοεμβρίου του 2014.
- Είναι ο Κορυφαίος Σκόρερ του Κυπέλλου Ισπανίας με 81 γκολ!
- Είναι ο Πρώτος σκόρερ στην ιστορία της Αθλέτικ Μπιλμπάο με 333 γκολ σε όλες τις διοργανώσεις!
- Είναι ο ποδοσφαιριστής που έχει αναδειχθεί Περισσότερες Φορές (6) Πρώτος Σκόρερ στο Ισπανικό Πρωτάθλημα
- Είναι ο Παίκτης που έχει σημειώσει τα Περισσότερα Γκολ σε Τελικό Κυπέλλου. Έβαλε 4 γκολ κόντρα στη Βαγιαδολίδ το 1950, τα 3 στην παράταση!
- Είναι ο Παίκτης μου, μαζί με τον Αλφρέδο Ντι Στέφανο, έχουν τα Περισσότερα Χατ-Τρικ (22) στην Ισπανική Λίγκα!
