Κυριακή 13 Δεκεμβρίου 2015

Τζο Τζόρνταν: Ο Σαγόνιας

Ο Σκωτσέζος κεντρικός επιθετικός Τζο Τζόρνταν (Joseph "Joe" Jordan), γεννήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου του 1951, στο Κλίλαντ, ένα χωριό της κεντρικής Σκωτίας κοντά στο Μάδεργουελ. Ο πρώην επιθετικός , έπαιξε για τη Λιντς Γιουνάιτεντ, τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ  και τη Μίλαν, μεταξύ άλλων σε συλλογικό επίπεδο, κάνοντας παράλληλα και 52 διεθνείς εμφανίσεις, σκοράροντας 11 γκολ για τη Σκωτία. Ως ποδοσφαιριστής, διέθετε μια τρομακτική persona, κερδίζοντας το παρατσούκλι «Jaws» (Ο Σαγόνιας), λόγω της απώλειας των δύο μπροστινών δοντιών του νωρίς στην καριέρα του. Έγινε γνωστός ως ένας δυνατός και ατρόμητος παίκτης, με εξαιρετικές επιδεξιότητες και αλτικές  ικανότητες. Ήταν μέλος της επιτυχημένης ομάδας της Λιντς της δεκαετίας του 1970, κερδίζοντας το αγγλικό πρωτάθλημα της σεζόν 1973/74. Ήταν φιναλίστ με τη Λιντς στον τελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων του 1973 και του Κυπέλλου Πρωταθλητριών του 1975, αλλά και του αγγλικού Κυπέλλου το 1979 με την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Σε διεθνές επίπεδο, είναι ο μοναδικός Σκωτσέζος που έχει σκοράρει σε 3 Παγκόσμια Κύπελλα, το 1974, το 1978 και το 1982.


Μετά τη απόσυρσή του από το παιχνίδι, έγινε προπονητής, σε μια σειρά από συλλόγους, κυρίως στη Χάρτς στη Σκωτία πριν αργότερα αναλάβει βοηθός προπονητή στη Πόρτσμουθ, υπό τον Χάρι Ρέντναπ (Harry Redknapp), με τον οποίο ανέπτυξε μια στενή σχέση συνεργασίας  αργότερα στη Τότεναμ. Για τη συλλογική και διεθνή καριέρα του, εγκαταστάθηκε στο Σκωτσέζικο Hall of Fame το 2005. Θεωρείται ένας μύθος μεταξύ των «Tartan Army» (οι οπαδοί της εθνικής Σκωτίας), έχοντας σκοράρει το κρίσιμο γκολ εναντίον της Τσεχοσλοβακίας το 1973 που εξασφάλισε τη πρόκριση σε τελική φάση  Παγκοσμίου Κυπέλλου, την πρώτη μετά από 16 χρόνια.


Το παρατσούκλι τού δόθηκε στις απαρχές της καριέρας του, λόγω της απουσίας των δυο μπροστινών δοντιών του, από κλωτσιά που δέχτηκε στο στόμα σε αγώνα της αναπληρωματικής ομάδας της Λιντς! Αν και είχαν αντικατασταθεί από οδοντοστοιχίες, πάντα τα απομάκρυνε για λόγους ασφαλείας, όταν έπαιζε. Από μικρός ήταν οπαδός της Σέλτικ.


Ξεκίνησε την επαγγελματική του σταδιοδρομία το 1968 στη Γκρίνοκ Μόρτον, όπου δεν πήρε πολλές ευκαιρίες. Αυτό, ωστόσο, δεν εμπόδισε τη Λιντς να εκταμιεύσει 15 χιλιάδες λίρες και να τον κάνει δικό της, το 1970. Αρχικά δυσκολεύθηκε να καθιερωθεί στο βασικό σχήμα των «παγωνιών», έχοντας να αντιμετωπίσει το δίδυμο Άλαν Κλαρκ (Allan Clarke) και Μικ Τζόουνς (Mick Jones). Στη συνέχεια βρήκε τη φόρμα του, και αποτέλεσε βασικότατο στέλεχος της ομάδας για μία οκταετία.


Αποτελούσε μέρος της λεγόμενης «Σκωτσέζικης μαφίας» που τα υπόλοιπα «μέλη» της ήταν ο τερματοφύλακας Ντέιβιντ Χάρβεϊ (David Harvey), ο κεντρικός αμυντικός Γκόρντον Μακουίν (Gordon McQueen), ο εμβληματικός αρχηγός της Λιτντς του Ντον Ρέβι (Don Revie), μέσος Μπίλι Μπρέμνερ (BillyBremner), ο αριστερός ακραίος επιθετικός Έντι Γκρέι (Eddie Gray) και ο δεξιός ακραίος επιθετικός Πίτερ Λόριμερ (Peter Lorimer). Ο Τζόρνταν ήταν το № 9 στην ομάδα που έχασε το 1975 τον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών Ευρώπης με 2-0 από την Μπάγερν Μονάχου. Ο αγώνας-ρέκβιεμ για την ομάδα του Ντον Ρέβι.  Συμμετείχε σε 170 συναντήσεις, συνολικά για την Λιντς και σημείωσε 39 γκολ, βοηθώντας την να κατακτήσει ένα πρωτάθλημα και να είναι άλλες 2 φορές φιναλίστ σε τελικούς που συμμετείχε. Αυτούς του  Κυπέλλου Κυπελλούχων της περιόδου 1972/73 και του Τσάριτι Σιλντ το 1974.


Με Λιντς σε παρακμή, μεταγράφηκε στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, τον Ιανουάριο του 1978, για 350.000 λίρες. Σύντομα τον ακολούθησε και ο συμπαίκτης του Γκόρντον Μακουίν, σε μια συμφωνία που έθεσε ένα νέο ρεκόρ μεταγραφής  μεταξύ αγγλικών συλλόγων. Υπηρέτησε τους «Μπέμπηδες» για τρεις περιόδους παίρνοντας αρκετό χρόνο συμμετοχής και έχοντας καλή απόδοση, σημειώνοντας 37 τέρματα σε 109 αγώνες. 


Κατά τη διάρκεια του επαναληπτικού αγώνα για τον τρίτο γύρο του Κυπέλλου Αγγλίας της περιόδου 1979/80, εναντίον της Τότεναμ στο «Ολντ Τράφορντ», συγκρούστηκε με τον γκολκίπερ των «πετεινών» Μίλια Άλεξιτς (Milija Aleksic), χάνοντας ξανά (!!!) τα 2 μπροστινά του δόντια και μετατοπίζοντας το σαγόνι του! Η εφημερίδα «Independent», το 2011 περιέγραψε αυτό το περιστατικό ως πράξη εκδίκησης του Άλεξιτς, λόγω της πίεσης που εξασκούσε ο Τζόρνταν στις εκτελέσεις κόρνερ. Παρέμεινε στο Ολντ Τράφορντ μέχρι το 1981, όταν και μεταγράφηκε στην Ιταλία για τη Μίλαν.


Την πρώτη περίοδο (1981/82), στην κορυφαία ιταλική κατηγορία, την Σέριε Α’, σκόραρε 2 γκολ σε 22 παιχνίδια πρωταθλήματος. Την επόμενη, μετά τον υποβιβασμό της Μίλαν στην Σέριε Β’, σκόραρε 10 γκολ σε 30 παιχνίδια, βοηθώντας την να επιστρέψει ως πρωταθλήτρια, 8 βαθμούς μπροστά από την Λάτσιο. Σε όλες τις διοργανώσεις, ήταν ο πρώτος σκόρερ της ομάδας, με 16 γκολ, μαζί με τον Ρομπέρτο Αντονέλι (Roberto Antonelli), ακολουθούμενοι από τον Άλντο Σερένα (Aldo Serena) με 14! Όταν επέστρεψε στο Μιλάνο, το 2011 για ένα παιχνίδι του Champions League, ως βοηθός προπονητή με την Τότεναμ, δήλωσε ότι η μεταγραφή του στη Μίλαν, έναν από τους μεγαλύτερους συλλόγους στον κόσμο, ήταν η καλύτερη κίνηση της καριέρας του και του έδωσε την ευκαιρία που πάντα ήθελε, να αγωνιστεί στο εξωτερικό!


Κατόπιν αποδεσμεύθηκε, αλλά παρέμεινε επί ιταλικού εδάφους αφού εντάχθηκε στη Βερόνα. Δεν κατόρθωσε να «πιάσει» στους «ροσομπλού», σημειώνοντας ένα γκολ σε 12 παιχνίδια και 2 συνολικά σε 24 παιχνίδια για όλες τις διοργανώσεις. Η Βερόνα τον απέκτησε με προοπτική να φτιάξει δίδυμο με τον Μαουρίτσιο Ιόριο (Maurizio Iorio) ή τον Τζιουζέπε Γκαλντερίζι (Giuseppe Galderisi). Έφτιαξαν δίδυμο οι δυο τους, με τον Τζόρνταν να αποτελεί την εφεδρική λύση! Του αναγνωρίστηκε, πάντως, η συμβολή του στην βελτίωση του επιπέδου των 2 ιταλών επιθετικών. Ακολούθως, αποφάσισε να επιστρέψει στη Μεγάλη Βρετανία για λογαριασμό της αγγλικής Σαουθάμπτον, σε μια μεταγραφή που κόστισε 150.000 λίρες.


Παρέμεινε στους «Αγίους» για τρεις περιόδους, έως τον Φεβρουάριο του 1987, συμμετέχοντας σε 48 ματς και σημειώνοντας 12 τέρματα. Έχασε τη θέση του από τον Κόλιν Κλαρκ (Colin Clarke). Στη συνέχεια του δόθηκε το δικαίωμα δωρεάν μεταγραφής στη Μπρίστολ Σίτι. Το 1988, κι αφού είχε προλάβει να σημειώσει οκτώ γκολ σε 58 συμμετοχές με τα χρώματα των «Ρόμπινς», κρέμασε τα παπούτσια του. Κατά την αποχώρησή του από το ποδόσφαιρο, ο Τζόρνταν είχε κάνει συνολικά 456 εμφανίσεις πρωταθλήματος με τους συλλόγους. Το 2011 είπε πως οι τρεις περίοδοι του στην Ιταλία ήταν η καλύτερη εμπειρία της καριέρας του.


Χρίσθηκε 52 φορές διεθνής με τη Σκοτία, και πέτυχε 11 γκολ. Έλαβε μέρος σε τρία Παγκόσμια Κύπελλα και είναι ο μόνος Σκωτσέζος ποδοσφαιριστής που έχει σκοράρει και στα τρία Παγκόσμια Κύπελλα που έλαβε μέρος (1974, 1978, 1982). είναι ο παίκτης που σκόραρε το κρίσιμο γκολ εναντίον της Τσεχοσλοβακίας το 1973, όταν και η Σκωτία εξασφάλισε την πρόκρισή της στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1974 μετά από 16 χρόνια. Πάντως, σε αναγνώριση της σπουδαίας πορείας και προσφοράς του εντάχθηκε στο «Hall of Fame» του σκοτσέζικου φούτμπολ το 2005.


Στις 19 Μαΐου του 1973, τρεις ημέρες μετά την εμφάνισή του στον τελικό του Ευρωπαϊκού Κυπέλλου Κυπελλούχων για τη Λιντς, ο Τζόρνταν έπαιξε το πρώτο παιχνίδι του για την εθνική ομάδα της Σκωτίας, την ήττα με 1-0 στην Αγγλία στο Wembley. Θεωρείται ένας μύθος μεταξύ των «Tartan Army», των οπαδών της εθνικής Σκωτίας, καθώς το 1973, στα Προκριματικά για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1974 που έγινε στη Δυτική Γερμανία, σκόραρε με κεφαλιά το κρίσιμο γκολ της νίκης, στο παιχνίδι εναντίον της  Τσεχοσλοβακίας στο Hampden Park στη Γλασκώβη. Εξασφάλισε έτσι μια θέση στην τελική φάση, την πρώτη μετά από 16 χρόνια. Τελευταία φορά που η Σκωτία έπαιξε σε τελική φάση, ήταν το 1958 στη Σουηδία. Στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1974, σκόραρε το δεύτερο γκολ στη νίκη 2-0 επί του Ζαΐρ στο πρώτο παιχνίδι της ομάδας και το γκολ της ισοφάρισης (1-1), στο τελευταίο παιχνίδι με τη Γιουγκοσλαβία. Η Σκωτία τελείωσε τα παιχνίδια αήττητη, αλλά αποκλείστηκε στη φάση των ομίλων λόγω χειρότερης διαφοράς τερμάτων με την Βραζιλία.


Είχε επιλεγεί από τον Άλι Μακλέοντ (Ally MacLeod) στην ομάδα για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1978 στην Αργεντινή, σκοράροντας στο εναρκτήριο παιχνίδι, στην ήττα 3-1 από το Περού. Απέτυχαν και πάλι να προκριθούν πέρα ​​από την φάση των ομίλων. Το 1982, ήταν και πάλι στην ομάδα της Σκωτίας για το Παγκόσμιο Κύπελλο. Η Σκωτία απέτυχε να προχωρήσει πέρα ​​από τη φάση των ομίλων.


Ωστόσο, ένα προσωπικό ορόσημο επιτεύχθηκε, όταν σκόραρε στην ισοπαλία (2-2) εναντίον της ΕΣΣΔ, κάτι που σημαίνει ότι είχε σκοράρει σε τρεις διαδοχικές τελικές φάσεις του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Δυστυχώς τραυματίστηκε στον ίδιο αγώνα, έχασε το υπόλοιπο του τουρνουά και δεν έπαιξε ποτέ ξανά για τη χώρα του. Συνολικά, συμμετείχε σε 52 διεθνείς αγώνες για την Σκωτία, σκοράροντας 11 γκολ  και είναι ο μοναδικός Σκωτσέζος ποδοσφαιριστής που έχει σκοράρει σε τρία Παγκόσμια Κύπελλα.


Συνεχίζει να παραμένει στον χώρο του ποδοσφαίρου, ως προπονητής. Διετέλεσε μέλος του τεχνικού επιτελείου στις Τότεναμ, εθνική Βορείου Ιρλανδίας, Σέλτικ, Χάντερσφιλντ και Πόρτσμουθ.  Εργάστηκε ως πρώτος προπονητής στην τελευταία καθώς και στις Μπρίστολ Σίτι, Χαρτς, Στόουκ Σίτι και ως βοηθός του Χάρι Ρέντκναπ (Harry Redknapp) στην Κουίνς Παρκ Ρέιντζερς του Λονδίνου.

PALMARES

Περίοδος: Σύλλογος, Συμμετοχές (Γκολ)

Επαγγελματική καριέρα

  • 1968–1970: Greenock Morton Football Club, 8 (1)
  • 1970–1978: Leeds United Football Club, 170 (35)
  • 1978–1981: Manchester United Football Club, 109 (37)
  • 1981–1983: Associazione Calcio Milan, 52 (12)
  • 1983/84: Hellas Verona Football Club, 12 (1)
  • 1984–1987: Southampton Football Club, 48 (12)
  • 1987/88: Bristol City Football Club, 57 (8)
Σύνολο καριέρας: 456 (106)

 Διεθνής

  • 1973–1982: Σκωτία, 52 (11)

 Προπονητική καριέρα

  • 1988–1990: Bristol City Football Club
  • 1990–1993: Heart of Midlothian Football Club
  • 1993/94: Stoke City Football Club
  • 1994–1997: Bristol City Football Club
  • 2005: Portsmouth Football Club (caretaker)
  • 2008: Portsmouth Football Club (caretaker)

 Τίτλοι

Συλλογικοί

Με την Leeds United
  • Κύπελλο Πρωταθλητριών Ευρώπης: φιναλίστ 1975
  • Κύπελλο Κυπελλούχων Ευρώπης: φιναλίστ 1973
  • Πρωτάθλημα Αγγλίας: 1973–74 και φιναλίστ: 2 (1970/71, 1971/72)
  • Τσάριτι Σιλντ: φιναλίστ 1974

Με την Manchester United
  •  Κύπελλο Αγγλίας: φιναλίστ 1979

Με την Milan
  • Πρωτάθλημα Β’ Κατηγορίας Ιταλίας: 1982/83
  •  Mitropa Cup: 1982

Με την Bristol City
  • Football League Trophy: φιναλίστ 1987

Προσωπικές Διακρίσεις
  • Μέλος του Football Hall of Fame του Σκοτσέζικου Ποδοσφαίρου: 2005
  • Μέλος Επί Τιμή της εθνικής ομάδας της Σκωτίας: 1982