Κυριακή 20 Μαρτίου 2016

Μπράιαν Κλαφ: Ο τελευταίος προπονητής παλαιάς κοπής, ο εκκεντρικός, ο θρυλικός, …

Ο Άγγλος κεντρικός επιθετικός και αργότερα προπονητής Μπράιαν Κλαφ (Brian Howard Clough), γεννήθηκε στις 21 Μαρτίου του 1935, στην πόλη Μίντλεσμπρο στην Αγγλία. Ως επιθετικός, ήταν ένας παραγωγικός σκόρερ με τη Μίντλεσμπρο και τη Σάντερλαντ, σκοράροντας 251 γκολ στο πρωτάθλημα σε 274 παιχνίδια, καθιστώντας τον ως τον 3ο πιο παραγωγικό παίκτη στο πρωτάθλημα με συντελεστή επιτυχίας 91,61%. Κέρδισε επίσης δύο διεθνείς συμμετοχές με την Αγγλία, το 1959. Αποσύρθηκε από το παιχνίδι στην ηλικία των 29 ετών, μετά από έναν σοβαρό τραυματισμό του προσθίου χιαστού συνδέσμου. Παραμένει ένας από τους Υψηλότερους Σκόρερ στη Football League. Το 1965, ανέλαβε προπονητής στην Δ’ Κατηγορίας Χάρτπουλ και διόρισε τον Πίτερ Τέιλορ (Peter Taylor) ως βοηθό του, απαρχή μιας διαρκούς συνεργασίας που θα τους φέρει την επιτυχία σε πολλούς συλλόγους για τις επόμενες δύο δεκαετίες. Το 1967, το δίδυμο ανέλαβε στην Β’ Κατηγορία τη Ντέρμπι Κάουντι, οδηγώντας την στη άνοδο, ως πρωταθλητές την περίοδο 1968/69 και 3 χρόνια αργότερα, την έστεψε πρωταθλήτρια Αγγλίας για πρώτη φορά στην ιστορία του συλλόγου. Το 1973 έφτασαν στα ημιτελικά του Κυπέλλου Πρωταθλητριών, ωστόσο, η σχέση του με την ηγεσία του συλλόγου είχε επιδεινωθεί.


Ακολούθησε μια 8μηνη θητεία στη Γ’ Κατηγορίας Μπράιτον, πριν ο Κλαφ (αλλά όχι ο Τέιλορ) επιστρέψει στα βόρεια, το καλοκαίρι του 1974, για να γίνει προπονητής της Λιντς Γιουνάιτεντ, μια ανάληψη-έκπληξη δεδομένης της προηγούμενης ανοιχτής κριτικής του για τους παίκτες της Λιντς παίκτες, τον προπονητή τους Ντον Ρέβι (Don Revie) και τον τρόπο παιχνιδιού της ομάδας. Απολύθηκε μετά από 44 ημέρες στον πάγκο. Μετά από λίγους μήνες ανέλαβε την Β’ Κατηγορίας Νότιγχαμ Φόρεστ, παράλληλα με την εκ νέου συνεργασία του με τον Πίτερ Τέιλορ, το 1976. Το 1977, η Φόρεστ ανέβηκε στη Α’ Κατηγορία και την επόμενη σεζόν κατέκτησε το πρωτάθλημα, το πρώτο και μοναδικό έως και σήμερα στην ιστορία του συλλόγου, καθιστώντας τον Κλαφ ως έναν από τους μόλις 4 προπονητές που έχουν κερδίσει το αγγλικό πρωτάθλημα με δύο διαφορετικούς συλλόγους. Η Νότιγχαμ κατέκτησε επίσης δύο διαδοχικά Κύπελλα Πρωταθλητριών, το 1979 και το 1980 (καθιστώντας την τον μοναδικό σύλλογο -ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ- που έχει περισσότερους διεθνείς τίτλους από εθνικούς) και δύο Λιγκ Καπ (1978 και 1979) πριν ο Πίτερ Τέιλορ συνταξιοδοτηθεί το 1982. Ο Μπράιαν Κλαφ έμεινε ως προπονητής της Φόρεστ για άλλη μια δεκαετία και κέρδισε δύο Λιγκ Καπ (1989 και 1990), φτάνοντας και στον τελικό του αγγλικού Κυπέλλου το 1991, αλλά δεν μπόρεσε να επαναλάβει τις προηγούμενες επιτυχίες του. Η Νότιγχαμ Φόρεστ υποβιβάστηκε από την Premier League το 1993, χρονιά κατά την οποία ο Κλαφ αποσύρθηκε από το ποδόσφαιρο και έκτοτε δεν ανέκαμψε ποτέ.


Χαρισματικός, ειλικρινής και αρκετά συχνά μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, ο Μπράιαν Κλαφ θεωρείται ως ένας από τους Μεγαλύτερους Προπονητές του αγγλικού ποδοσφαίρου. Τα επιτεύγματά του με την Ντέρμπι Κάουντι και τη Νότιγχαμ Φόρεστ, δύο ανταγωνιστικούς επαρχιακούς συλλόγους με μικρή επιτυχία προηγουμένως, συγκαταλέγονται μεταξύ των Μεγαλύτερων στην ιστορία του ποδοσφαίρου. Οι ομάδες του ήταν επίσης γνωστές για το ελκυστικό ποδόσφαιρο που έπαιξαν, αλλά και για το καλό τους φίλαθλο πνεύμα. Παρά το γεγονός ότι αρκετές φορές ήταν μια δημοφιλής επιλογή για την δουλειά, ο ίδιος ποτέ δεν διορίστηκε προπονητής της εθνικής Αγγλίας, έχοντας ονομαστεί ως «Ο Μεγαλύτερος Προπονητής που η Αγγλία Δεν Είχε Ποτέ». Το όνομά του είναι στενά συνδεδεμένο με εκείνο του Πίτερ Τέιλορ, ο οποίος υπηρέτησε ως βοηθός προπονητής του σχεδόν σε όλους τους συλλόγους που εργάστηκε στη δεκαετία του 1960, του 1970 και του 1980. Τον Ιανουάριο του 2017, ονομάστηκε ως ένας από τους 10 Μεγαλύτερους Προπονητές από την ίδρυση της UEFA, το 1954.


Ήταν το έκτο από τα εννέα παιδιά της οικογένειας. Στη Μίντλεσμπρο, την ομάδα της γενέτειράς του έκανε τα πρώτα ποδοσφαιρικά του βήματα εξελισσόμενος  σ’ έναν απ’ τους κορυφαίους σκόρερ του συλλόγου. Δεινός γκολτζής, επιθετικός με οσμή του γκολ και φανταστικά νούμερα στην ποδοσφαιρική του καριέρα, πέτυχε 204 γκολ σε 222 συμμετοχές με την "Μπόρο" μέσα σε πέντε χρόνια (1955-1961) και 63 γκολ σε 74 συμμετοχές με τη Σάντερλαντ σε μια τριετία (1961-1964). Ενδιάμεσα, τον Οκτώβρη του 1959 φόρεσε τη φανέλα με το εθνόσημο, σε δύο παιχνίδια των "λιονταριών", ενάντια σε Ουαλία και Σουηδία. Όμως, ήταν σ’ ένα παιχνίδι τη Boxing Day του 1962 (26 Δεκ. -τα Χριστούγεννα, παραδοσιακά οι Άγγλοι ΠΑΝΤΑ παίζουν ποδόσφαιρο) με αντίπαλο τη Μπέρι, που ο Κλαφ συγκρούστηκε με τον τερματοφύλακα Κρις Χάρκερ (Chris Harker) και τραυματίστηκε σοβαρά στο γόνατο. Στις "μαύρες γάτες" έμεινε έως το τέλος της σεζόν 1963/64, χωρίς ποτέ να καταφέρει να επανέλθει στο προηγούμενα στάνταρ απόδοσης του, με αποτέλεσμα να κρεμάσει τα παπούτσια του μόλις στα 29 χρόνια του. Η παράδοση που ήθελε τους ποδοσφαιριστές στην εποχή του να γίνονται ιδιοκτήτες αθλητικών ειδών ή παμπ δεν ήταν του χαρακτήρα του. Ως προπονητής, θα ανέτρεπε τα δεδομένα.


Πρώτος του σταθμός η Χάρτλπουλ, που αγωνιζόταν στην Δ’ κατηγορία του αγγλικού ποδοσφαίρου. Σκληρός αλλά και πανέξυπνος, απαιτούσε από τους παίκτες του να παίζουν καθαρά, καθώς σιχαινόταν το σκληρό παιχνίδι. Τότε ήταν που προσέλαβε για βοηθό του τον Πίτερ Τέιλορ, με τον οποίο συνεργάστηκαν για περισσότερες από δύο δεκαετίες, χτίζοντας μαζί κάθε νέα τους ομάδα, ίσως το πιο πετυχημένο δίδυμο προπονητή-βοηθού στα χρονικά του αθλήματος,! Ο Πίτερ Τέιλορ, ήταν το δεξί του χέρι, το  alter ego του, ένα αντίβαρο στην εκρηκτική προσωπικότητα του Κλάφ και «μανούλα» στην εξεύρεση καλών παικτών, πολλές φορές και από τα αζήτητα! Στα 30 του χρόνια ο Κλαφ, ήταν ο νεότερος προπονητής στο αγγλικό πρωτάθλημα, αλλά κάποιες αντιρρήσεις οικονομικής φύσεως με τον πρόεδρο της Χάρτλπουλ, έφεραν το διαζύγιο το 1967. Tο καλοκαίρι εκείνης της χρονιάς, μόλις στα 32 του, μαζί με τον Τέιλορ αναλαμβάνουν τα «Κριάρια» της Ντέρμπι Κάουντι, μιας ομάδας που στην τροπαιοθήκη της υπήρχε μόνο ένα Κύπελλο Αγγλίας από το μακρινό 1946, κι αγωνιζόταν κολλημένη επί μία οκταετία στη Β’ αγγλική κατηγορία. Με τον ερχομό του “Κλάφι” όμως όλα άλλαξαν.


Το άστρο Ντέρμπι

Δημιουργούν μεθοδικά ΕΚ ΤΟΥ ΜΗΔΕΝΟΣ μία σπουδαία ομάδα. Το εκ του μηδενός δεν είναι σχήμα λόγου! Αμέσως με την άφιξή του, άλλαξε μέσα σε μερικούς μήνες το μεγαλύτερο μέρος του ρόστερ της, κρατώντας μόνο τέσσερις παίκτες (!) από τους παλιούς, φτιάχνοντας ένα σύνολο όπως ακριβώς το ήθελε! Παράλληλα, εισηγήθηκε την απομάκρυνση διάφορων παρατρεχάμενων του ποδοσφαιρικού τμήματος, μεταξύ των οποίων και τις … δύο κυρίες που φρόντιζαν για το τσάι, με το ακλόνητο επιχείρημα ότι τις είδε να γελάνε μετά από μία ήττα της ομάδας! Όσο ο Τέιλορ έψαχνε για νέους παίκτες, ανακαλύπτοντας συνεχώς άγνωστα ταλέντα και υποτιμημένους παίκτες που χαραμιζόταν σε άλλες ομάδες, ο Κλαφ στηριζόμενος κυρίως στον επίμονο χαρακτήρα του, ανέλαβε τον τομέα της ψυχολογίας, που όπως αποδείχτηκε, ήταν ασυναγώνιστος! 


Με μπροστάρηδες τους 4 παλιούς, Κέβιν Έκτορ (Kevin Hector), Άλαν Ντέρμπαν (Alan Durban), Ρον Γουέμπστερ (Ron Webster) και Κόλιν Μπούλτον (Colin Boulton), αλλά και στους καινούριους Ρόϊ Μακ Φάρλαντ (Roy McFarland), Λες Γκριν (Les Green), Τζον Ο`Χερ (John O'Hare), Τζον Μακ Γκόβερν (John McGovern) και Άλαν Χίντον (Alan Hinton), καταφέρνει να ανεβάσει την ομάδα στην κορυφαία κατηγορία την περίοδο 1968/69, επιτυγχάνοντας με ένα σερί 22 αγώνων χωρίς ήττα! Τερματίζει στην 4η θέση την περίοδο 1969/70 και την 9η το 1970/71, θέσεις αξιοπρεπέστατες για τη νεοφώτιστη Ντέρμπι. Και ω του θαύματος! Για τη σεζόν 1971/72,  η Ντέρμπι Κάουντι, στέφεται πρωταθλήτρια Αγγλίας, αφού στις 8 Μαΐου του 1972, η ήττα της Λίντς απο τη Γούλβς στο «Μολινό» και η λευκή ισοπαλία της Λίβερπουλ με την Άρσεναλ στο «Χάϊμπουρι», δίνουν στη Ντέρμπι το πλεονέκτημα για τον τίτλο μόλις μια αγωνιστική πριν το τέλος. Ο πεισματάρης Κλαφ είχε καταφέρει το ακατόρθωτο, σε μια εποχή που μεσουρανούσαν η Λίβερπουλ του Μπίλι Σάνκλι (Bill Shankly) και η Λίντς του Ντον  Ρέβι (Don Revie), με ένα ρόστερ που πλέον στις τάξεις του είχαν προστεθεί ο έμπειρος Ντέιβ Μακάϊ (Dave Mackay) ο αμυντικός Κόλιν Τοντ (Colin Todd) και ο «τεχνίτης» Άρτσι Γκέμιλ (Archie Gemmill)!

Εκείνη τη σεζόν, η ομάδα είχε ολοκληρώσει τις αγωνιστικές της υποχρεώσεις δύο εβδομάδες νωρίτερα από τους υπόλοιπούς διεκδικητές του τίτλου και ο Κλαφ είχε δώσει εντολή στον Τέιλορ να πάρει την ομάδα για διακοπές. Εκείνοι έμαθαν τα χαρμόσυνα μαντάτα της κατάκτησης του πρωταθλήματος στη Μαγιόρκα, ενώ ο ίδιος βρισκόταν με την οικογένειά του απομονωμένος σε κάτι μικροσκοπικά νησάκια ανοιχτά της Κουρνουάλης. Οι επιτυχίες αυτές ήρθαν με τον τρόπο του Κλαφ, που σημαίνει και άλλα πολλά, αγωνιστικά και κυρίως εξω-αγωνιστικά. Σημαίνει συνεχείς δημόσιες παρεμβάσεις, με δηλώσεις, με αρθρογραφία, με ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές συνεντεύξεις, στις οποίες άλλοτε καυτηρίαζε ανοιχτά τις διοικητικές επιλογές και άλλοτε τα «έχωνε» σε αντίπαλες ομάδες! Με τη Λιντς να αποτελεί το φετίχ του, λόγω του «βρώμικου παιχνιδιού» και του σκληρού αγωνιστικού προφίλ των ποδοσφαιριστών της, ο Κλαφ ήταν απόλυτος! Αν η Ομοσπονδία ήθελε να αντιμετωπίσει τα αντιαθλητικό παιχνίδι, όφειλε ως πρώτο μέτρο να υποβιβάσει τα «Παγώνια»! 

Την επόμενη χρονιά, εγωιστής κι αλαζόνας ως συνήθως προσπαθεί για την ευρωπαϊκή καταξίωση. Η Ντέρμπι θα τερματίσει 7η στο πρωτάθλημα, αλλά θα φτάσει στα ημιτελικά του Κυπέλλου Πρωταθλητριών, όπου θα αποκλειστεί απ’ τη Γιουβέντους, με τον ίδιο να κάνει δηλώσεις που κάθε άλλο παρά υμνούσαν τους Ιταλούς αποκαλώντας τους μπάσταρδους και αμφισβήτησε ακόμα και τη γενναιότητα τους ως έθνος κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο! «Κάποιοι με συγκρίνουν με τον Ελένιο Ερέρα (Helenio Herrera) και θέλω να τους ευχαριστήσω καθώς είναι τιμή μου. Ωστόσο, ποτέ δεν έχω απολυθεί!», είχε δηλώσει Κλαφ, στην συνέντευξη Τύπου πριν τον ημιτελικό με την Γιουβέντους. Οι διπλές αναμετρήσεις αποτέλεσαν την πρώτη σύγκρουση του νεαρού προπονητή με το ιταλικό ποδόσφαιρο, ξεπερνώντας την φημισμένη Μπενφίκα στον δεύτερο γύρο!


Η περιέργεια των Ιταλών δημοσιογράφων να τον γνωρίσουν, ήταν τόσο μεγάλη που ταξίδεψαν μέχρι την Αγγλία για να τον συναντήσουν, μετά από μία αναμέτρηση με την Άρσεναλ. Τα υποσχόμενα δέκα λεπτά έγιναν δύο ώρες συνομιλίας και τους Ιταλούς να φεύγουν εντυπωσιασμένοι! Στον πρώτο αγώνα στο Τορίνο, η Γιουβέντους νίκησε 3-1 σ’ ένα αμφιλεγόμενο κατά την άποψή του ματς, που τον εξόργισε και τον ανάγκασε μετά την λήξη του να δηλώσει: «Δεν μιλάω σε κλέφτες»! Χωρίς τον κεντρικό αμυντικό Ρόι ΜακΦάρλαντ και τον μέσο Άρτσι Γκέμιλ στον επαναληπτικό, το έργο της Γιουβέντους έγινε ακόμα πιο εύκολο. Στην συνέντευξη Τύπου πριν το ματς ο Κλαφ εμφανίστηκε με μπουκάλια μπύρας ενώ απαντούσε στις ερωτήσεις των Ιταλών, προκαλώντας αμηχανία στους παρευρισκόμενους. 


Διασκεδάζοντας την αναμπουμπούλα που είχε δημιουργηθεί, δήλωσε για τον ημιτελικό: «Δεν θέλω να κάνω προβλέψεις όπως ο Πίτερ Τέιλορ. Είπε ότι θα σημειώσουμε τέσσερα ή πέντε γκολ. Εγώ θα πω μόνο ότι θα περάσουμε». Η Ντέρμπι αποκλείστηκε με "λευκή" ισοπαλία. Η πρώτη ευρωπαϊκή εξόρμηση είχε φτάσει στο τέλος της. Οι Ιταλοί θίχτηκαν όταν αποκάλεσε τους παίκτες της Γιουβέντους ρομπότ και τον αποκάλεσαν «δεύτερης κατηγορίας Ερέρα» και έμειναν έκπληκτοι όταν όρμησε στα αποδυτήρια της Γιουβέντους δίνοντας συγχαρητήρια στον πρόεδρο της "Μεγάλης Κυρίας", Τζιαμπέρο Μπονιπέρτι (Giampiero Boniperti), μετά την πρόκριση της στον τελικό! Τα λόγια αυτά, τα επανέλαβε και στην συνέντευξη Τύπου. «Το αποτέλεσμα ήταν δίκαιο. Καλή επιτυχία στο Βελιγράδι (Η πόλη που διεξήχθη ο τελικός). Θα ζητωκραυγάζω για την Γιουβέντους». Ότι και να είπε ο Κλαφ, ανακουφίστηκε, χωρίς να το δείχνει δημοσίως, όταν η Γιούβε ηττήθηκε από τον Άγιαξ στον τελικό.


Ανεξάρτητα με το τι πίστευαν οι Ιταλοί, ο Τσέχος προπονητής της Γιουβέντους Τσέστμιρ Βιτσπάλεκ (Čestmír Vycpálek), έβλεπε έναν γνώστη του ποδοσφαίρου πίσω από τον εκκεντρικό του χαρακτήρα: «Αν λέει ότι είμαστε ρομπότ σημαίνει ότι έχουμε αγγίξει την τελειότητα. Να επισημάνω ότι στο Λονδίνο εναντίον της Άρσεναλ η ομάδα του αγωνίστηκε, σε μεγάλο βαθμό, σαν ιταλική ομάδα». Ο Βιτσπάλεκ είχε προσέξει ότι αν και ο Κλαφ δεν ανέφερε ποτέ την λέξη τακτική, σαν να ήταν κάτι προσβλητικό, την χρησιμοποιούσε όταν ήταν ανάγκη. Τα μίντια έδιναν λιγότερο προσοχή στις τακτικές του και περισσότερο στον ίδιο. Την ώρα που οι οπαδοί τον λάτρευαν σαν Θεό, η διοίκηση της Ντέρμπι δυσκολευόταν να ακολουθήσει τις ιδιαίτερες συνήθειες του και τη μεγαλομανία του. Ο Κλαφ έπαιρνε μαζί του την οικογένεια του στο εξωτερικό, θέλοντας να συνδυάσει την προετοιμασία με διακοπές, ξόδευε ένα μέρος της καθημερινότητας του σχολιάζοντας αγώνες και ομάδες στην τηλεόραση, ενώ συνήθιζε να διαπραγματεύεται την αγορά παικτών χωρίς να έχει ρωτήσει πριν το διοικητικό συμβούλιο! Το καλοκαίρι του 1973 προβαίνει σε σκληρές δηλώσεις εις βάρος του προπονητή της Λιντς Γιουνάϊτεντ, του Ντον Ρέβι τον οποίο κατηγορούσε ότι ενθαρρύνει τους ποδοσφαιριστές του στη βίαιη συμπεριφορά! Άλλωστε, ποτέ δεν έκρυψε την αντιπάθεια του προς το σύλλογο του Γιορκσαϊρ, αλλά και προς τον Ντον Ρέβι!


Παρά τις ιστορικές επιτυχίες της ομάδας, δεν κατάφεραν να αμβλύνουν τις τεταμένες σχέσεις με τη διοίκηση. Λίγους μήνες αργότερα, τον Οκτώβριο του 1973, ένα επεισόδιο με τον πρόεδρο της Ντέρμπι θα φέρει το διαζύγιο, αφού αρνήθηκε την απόφαση του διοικητικού συμβουλίου για απόλυση του Τέιλορ, υποβάλλοντας την παραίτηση του, κάτι που εξόργισε του οπαδούς των «Κριαριών». Η αντίδραση τόσο των φιλάθλων αλλά και των παικτών ήταν έντονη. Για αρκετούς μήνες ο κόσμος διαμαρτυρόταν σε κάθε ευκαιρία, ζητώντας την άμεση επιστροφή του, ενώ οι παίκτες τον επισκέπτονταν στο ξενοδοχείο που έμενε, δηλώνοντας έτοιμοι να ξεκινήσουν αποχή από τις υποχρεώσεις, μέχρι να επιστρέψει στον πάγκο ο προπονητής που τους έβγαλε από την αφάνεια. Παραδέχτηκε εκ των υστέρων πως πίστευε ότι τελικά η διοίκηση θα υποχωρούσε και θα τον καλούσε πίσω. Αυτό δεν έγινε ποτέ, οι δρόμοι χώρισαν οριστικά και οι οπαδοί των «Κριαριών» πιστεύουν ότι τότε χάθηκε η ευκαιρία να γίνει η Ντέρμπι Κάουντι η απόλυτη πρωταγωνίστρια στο αγγλικό ποδόσφαιρο των 70s.".

Τα αγωνιστικά παράσημα του ντουέτου δεν ήταν αμελητέα, ωστόσο η επόμενη ομάδα που ανέλαβαν ήταν η άσημη Μπράιτον, ομάδα της Γ’ κατηγορίας του αγγλικού ποδοσφαίρου! Ο Κλαφ, από προπονητής μιας πρωταθλήτριας και ανταγωνιστικής ομάδας που αντιμετώπιζε τη Γιουβέντους πριν λίγο καιρό, ήταν πλέον ο τεχνικός ενός συλλόγου που δεχόταν ντροπιαστικές ήττες, με μόλις 12 νίκες σε 32 παιχνίδια και μια θέση, την 19η στην τελική κατάταξη άκρως ταπεινωτική! Παρ’ όλα αυτά, ήταν τέτοια η αφοσίωση προς το πρόσωπο του, ώστε σύσσωμο σχεδόν το προπονητικό επιτελείο τον ακολούθησε! Στη Μπράιτον έμεινε 6 μήνες σημειώνοντας απογοητευτικά αποτελέσματα, με μία ούτως ή άλλως κακή ομάδα. 


Λίντς ή αλλιώς «Damned United»

Και κάπου εκεί έρχεται ίσως η χειρότερη περίοδος της καριέρας του. Η διοίκηση της Λιντς (!) του προσφέρει τη θέση του προπονητή, μετά τη φυγή του Ρέβι για την εθνική Αγγλίας! Το σουρεαλιστικό highlight της καριέρας του, μιας και με τον σύλλογο τον συνέδεαν σχέσεις μίσους και πάθους! Τότε έρχεται και η πρώτη ρήξη με τον βοηθό του, αφού ο Τέιλορ θα παραμείνει πιστός στο συμβόλαιο του με τη Μπράιτον. Οι 44 μέρες που άντεξε στο «Έλαντ Ρόουντ» υπήρξαν αξέχαστες. Ήταν γνωστό σε όλους, ότι η εκτίμηση που έτρεφε για τους παίκτες με τους οποίους δούλευε ήταν τέτοια, ώστε δεν έχανε ευκαιρία να δηλώνει αριστερά και δεξιά ότι προπονεί την πιο βρώμικη ομάδα του πλανήτη! Είχε τη φήμη του αυστηρού, αλλά δίκαιου προπονητή, όμως όσα θρυλούνται ότι συνέβησαν κατά την συντομότατη παραμονή του στο Έλαντ Ρόουντ ξεπερνάνε κάθε φαντασία! 


Στην πρώτη του κιόλας συγκέντρωση ως τεχνικός της Λιντς είπε το αλησμόνητο προς τους παίκτες του: «Μπορείτε να πετάξετε ότι μετάλλια έχετε κερδίσει στα σκουπίδια, μιας κι είναι όλα κερδισμένα με απάτη». Ο συγγραφέας Ντέιβιντ Πις (David Peace) στο βιβλίο του «Damned United», αναφέρει πως ο Κλαφ έκαψε στο παρκινγκ του γηπέδου το γραφείου του προκατόχου του! Η συνεχής κόντρα του με τις βεντέτες της ομάδας, κυρίως με τον αρχηγό Μπίλι Μπρέμνερ  (Billy Bremner) και τους Τζόνι Τζάϊλς (Johnny Giles) και Νόρμαν Χάντερ (Norman Hunter), αλλά κι η φτωχή συγκομιδή με μόλις μια νίκη και 4 βαθμούς σε έξι αγώνες, όντας το χειρότερο ξεκίνημα της 15ετίας για τη Λιντς, επέφεραν το μοιραίο. Η αποπομπή του ήταν η μόνη διέξοδος. Η αποστροφή προς το πρόσωπο του και η έκδηλη αγάπη των παικτών της Λιντς προς τον Ντον Ρεβι, τον οδήγησαν στην πόρτα της εξόδου, ενώ μνημειώδης είναι και η τηλεοπτική συνάντησή τους, μετά την απόλυσή του!.


Το θαύμα του Κλαφ

Η αποζημίωση που είχε πάρει από την Λιντς, τον είχε κάνει οικονομικά ισχυρό. Επέστρεψε στη προπονητική στις 6 Ιανουαρίου του 1975, γυρίζοντας στα Ανατολικά Μίντλαντς, αλλά για λογαριασμό της άλλης ομάδας του ομώνυμου ντέρμπι (των ανατολικών Μίντλαντς), αντικαθιστώντας τον Άλαν Μπράουν (Allan Brown) στον πάγκο της Νότιγχαμ Φόρεστ, ομάδας που βρισκόταν στην 13η θέση της Β’ κατηγορίας. Προσεγγίζει ξανά τον Τέιλορ, ζητώντας του να γυρίσει στο πλευρό του. Ο Τέιλορ του υποσχέθηκε πως όταν θα τελείωνε το συμβόλαιο του με την Μπράιτον θα τον ακολουθούσε ξανά. Όπερ και εγένετο. Με τον Πίτερ Τέιλορ, να κάνει τα «μαγικά» του στο θέμα της επιλογής παικτών, την περίοδο 1975/76, η ομάδα τερμάτισε στην 8η θέση της βαθμολογίας, ενώ την 1976/77, καταφέρνει να κερδίσει την άνοδο στην Α’ κατηγορία μέσω της 3ης θέσης, δηλώνοντας ότι μπορεί να κερδίσει τον τίτλο. Όλοι τον θεωρούν έναν τρελό ονειροπόλο. Ο σύλλογος είχε να κατακτήσει κάποιο τρόπαιο από το 1959 (Κύπελλο Αγγλίας) και η εικόνα που προκαλούσε ήταν μάλλον θλιβερή. 

Ο Κλαφ αναγέννησε την Νότιγχαμ και δημιούργησε μία ομάδα που κυριάρχησε στην Ευρώπη. Η απόκτηση του τερματοφύλακα Πίτερ Σίλτον (Peter Shilton) από την Στόουκ Σίτι και του επιθετικού Τρέβορ Φράνσις (Trevor Francis), του πρώτου ποδοσφαιριστή στην Αγγλία που κόστισε 1.000.000 λίρες, από την Μπέρμιγχαμ, έγιναν χωρίς δεύτερη σκέψη. Ο αρχηγός Τζον ΜακΓκόβερν συμμετείχε σε όλες τις ομάδες του Κλαφ. Ο χαφ Τζον Ρόμπερτσον (John Robertson), ήταν στην λίστα του Κλαφ από την πρώτη στιγμή που πήγε στη Νότιγχαμ ενώ οι Ίαν Μπόιερ (Ian Bowyer), Κένι Μπερνς (Kenny Burns), Φρανκ Κλαρκ (Frank Clarke), Λάρι Λόιντ (Larry Lloyd) και Άρτσι Γκέμιλ, όλοι είχαν κριθεί ανεπαρκείς ποδοσφαιρικά από τις ομάδες που ανήκαν στο παρελθόν. Ο επιθετικός Γκάρι Μπιρτλς (Garry Birtles) είχε αποκτηθεί από την ερασιτεχνική Long Eaton United. Άλλοι παίκτες όπως ο Βιβ Άντερσον (Viv Anderson) και ο Μάρτιν Ο' Νιλ (Martin O'Neill) πληρούσαν τις προϋποθέσεις αν και ορισμένοι από αυτούς είχαν παραπανίσια κιλά όπως ο Ρόμπερτσον και ήταν λίγο αδέξιοι όπως ο Λόιντ. Ο Κλαφ είχε δει κάτι σε αυτούς και του ήταν αρκετό. Είχε την δυνατότητα να κρατάει τους παίκτες του σε εγρήγορση και σε αβεβαιότητα όσον αφορά τις προθέσεις του. Οι ευρωπαϊκοί αγώνες περιελάμβαναν πολύ μπίρα, φάρσες και παιχνίδια μυαλού. Ο Kλαφ είχε τον τρόπο του!



Περίοδος 1977/78 κι η αυτοκρατορία της Λίβερπουλ του Μπομπ Πέϊσλι (Bob Paisley) απειλείται από τη νεοφώτιστη Νότιγχαμ Φόρεστ, μιας ομάδας που στηριζόταν βασικά στους Σίλτον, Άντερσον, Ο`Νιλ, Ρόμπερτσον, Μακ Γκόβερν, και στον νεοαποκτηθέντα Τόνι Γούντκοκ (Tony Woodcock).  Το συγκρότημα του Κλαφ με μόλις 3 ήττες σε ολόκληρη τη χρονιά έκανε ουσιαστικά τον γύρο του θριάμβου στο τελευταίο παιχνίδι του πρωταθλήματος με τη Λίβερπουλ μέσα στο «Άνφιλντ», κατακτώντας τον τίτλο με 7 βαθμούς διαφορά απ’ τους δεύτερους «Κόκκινους»! Tο ρεκόρ των αγώνων χωρίς ήττα αυξήθηκε φθάνοντας τα 26 ματς. Από τις 26/11/1977 μέχρι της 25/11/1978 η Νότιγχαμ δεν ηττήθηκε σε σύνολο 42 αγώνων. Το ρεκόρ καταρρίφθηκε από την Άρσεναλ την σεζόν 2004/05. Οι παίκτες θεωρούσαν το επίτευγμα τους εφάμιλλο με την κατάκτηση τροπαίων! Τα καλύτερα δεν έχουν έρθει όμως ακόμη. 


Ο Κλάφ οδηγούσε για 2η φορά στην καριέρα του, μια ομάδα από τα αλώνια της δεύτερης κατηγορίας στην κορυφή της Αγγλίας. Αυτό όμως ήταν το λιγότερο. Ο τύπος επικρίνει τον Κλαφ πως η ομάδα δεν είναι ικανή για ευρωπαϊκή πορεία, με την κλήρωση να φέρνει τη Λίβερπουλ (ως νικήτρια του Κυπέλλου Πρωταθλητριών 1977/78) στο δρόμο της Φόρεστ για τον Πρώτο γύρο του Κυπέλλου Πρωταθλητριών 1978/79. Ύστερα από τη νίκη με 2-0 στο Νότιγχαμ και το 0-0 στη ρεβάνς, πετάει εκτός διοργάνωσης την κάτοχο του τίτλου! Η ΑΕΚ, η Γκρασχόπερς, η Κολωνία και η λιγότερο διάσημη Μάλμε στον τελικό του Μονάχου, είναι τα επόμενα θύματα της Φόρεστ, μιας σχετικά άσημης ομάδας, που κατακτά το Κύπελλο Πρωταθλητριών Ευρώπης. Κι όλ’ αυτά μέσα σε ένα διάστημα μόλις 5 ετών! Οι Σουηδοί είχαν να αντιπαρατάξουν μόνο το παθητικό οφσάιντ απέναντι στη Νότιγχαμ, που κατέκτησε το τρόπαιο με γκολ από τη «χρυσή» κεφαλιά του Τρέβορ Φράνσις! Οι Άγγλοι δεν ήξεραν τι να υποθέσουν για την Νότιγχαμ όταν κατέκτησε το πρωτάθλημα το 1978, ενώ ο ευρωπαϊκός αποκλεισμός της Λίβερπουλ στο Κύπελλο Πρωταθλητριών θεωρήθηκε ως τύχη. Γρήγορα διαψεύστηκαν. Μετά την πρόκριση στον τελικό επί της Κολωνίας, η "La Stampa" χαρακτήρισε τον Κλαφ ως μεγάλο στρατηγό του οποίου η ομάδα απέδειξε την τακτική της υπεροχή έναντι των Γερμανών. Περισσότερο υπερβολικός ο τίτλος της «El Mundo Deportivo» τον συνέκρινε με τον Ρίνους Μίχελς (Rhinus Michels), τον αρχιτέκτονα του ολοκληρωτικού ποδοσφαίρου! «Ο ένας δουλεύει για τον άλλον. Όταν βγαίνουν στην επίθεση έχουν εννιά επιθετικούς. Όταν αμύνονται έχουν εννιά αμυντικούς. Όποιος είναι κάτοχος της μπάλας έχει δίπλα του τρεις ή τέσσερις παίκτες για να την πασάρει», έγραφε ο Ισπανικός Τύπος.

Το γκολ του Τρέβορ Φράνσις με την Μάλμε

Έκανε τον κόσμο να σωπάσει

Κι αν το πρώτο Κύπελλο Πρωταθλητριών θεωρήθηκε σύμπτωση, η Νότιγχαμ τη σεζόν 1979/80, ακούμπησε το τέλειο. Έφτασε ξανά στον τελικό όπου κέρδισε το Αμβούργο, με τον Σίλτον να πραγματοποιεί τρομερές επεμβάσεις εκείνη τη βραδιά. «Αν κερδίσει μία ομάδα κάτι για πρώτη φορά, ο κόσμος μπορεί να το θεωρήσει ως τύχη. Αν επαναλάβεις την επιτυχία τότε θα τους αναγκάσεις να σωπάσουν», έλεγε ο Κλαφ. Αυτό πέτυχε η Νότιγχαμ. Παρότι κάτοχος του τροπαίου δεν ήταν το φαβορί απέναντι στο Αμβούργο στο τελικό στο «Σαντιάγκο Μπερναμπέου» της Μαδρίτης. Όταν ρωτούσαν τον Κλαφ για την παρουσία του Κέβιν Κίγκαν (Kevin Keegan) στον τελικό απαντούσε: «Περισσότερο ανησυχώ που δεν αγωνίζεται ο Τρέβορ Φράνσις». Ο Τζον Ρόμπερτσον πέτυχε το μοναδικό γκολ του αγώνα και ο Μπράνκο Ζέμπετς (Branko Zebec), προπονητής του Αμβούργου, δήλωνε απογοητευμένος μετά το ματς. Ο Κλαφ συνεχάρη τον Ζέμπετς με ένα φιλί στην συνέντευξη Τύπου. 

Το γκολ του Τζον Ρόμπερτσον με το Αμβούργο

Ο Ιταλός Έντσο Μπεαζόρτ (Enzo Bearzot), παγκόσμιος πρωταθλητής ως προπονητής της Ιταλίας το 1982, τον κατηγόρησε για κατενάτσιο ενώ ο Λαντισλάο Κουμπάλα (Ladislao Kubala), ο θρύλος του Ουγγρικού ποδοσφαίρου, ήταν περισσότερο γενναιόδωρος: «Moυ αρέσει η Νότιγχαμ. Κάνει το παιχνίδι της και πρέπει να μάθουμε από αυτήν. Κινούνται σωστά στο γήπεδο, μαρκάρουν και παίζουν παθιασμένα όλοι οι παίκτες». Η νίκη είχε και αρνητικές επιπτώσεις. Οκτώ παίκτες δεν επέστρεψαν στο ξενοδοχείο όπου είχε καταλύσει η ομάδα προκειμένου να συναντήσουν τις γυναίκες τους στο κέντρο της πόλης και το γυαλί ράγισε. Το θαύμα της Νότιγχαμ Φόρεστ είχε ολοκληρωθεί!.


Αυτό το παραμύθι όμως δεν έμελλε να έχει αίσιο τέλος. Οι σχέσεις του Κλάφ με τον Τέιλορ διαταράχθηκαν το καλοκαίρι του 1982, όταν κυκλοφόρησε μια αυτοβιογραφία του Τέιλορ, η οποία όμως δεν είχε την άδεια του ιδίου, με τίτλο: «Με τον Κλάφ». Ο Κλάφ, δεν ενθουσιάστηκε με το βιβλίο, κατηγορώντας τον άλλοτε καλύτερο του φίλο, ενώ ο ίδιος ο Τέιλορ, απογοητευμένος, αποφάσισε να αποσυρθεί προσωρινά από το ποδόσφαιρο σε ηλικία 54 χρόνων, μια απόφαση που ανακάλεσε μερικούς μήνες αργότερα όταν η Ντέρμπι Κάουντι του πρόσφερε τη θέση του προπονητή και τη δυνατότητα να αποδείξει ότι δεν ήταν απλά ένας καλός βοηθός. Η αναπάντεχη αυτή εξέλιξη προκάλεσε ρήξη στις σχέσεις των δυο κολλητών φίλων. Όταν μάλιστα ο Τέιλορ συμφώνησε να αποκτηθεί ο Τζον Ρόμπερτσον από τη Νότιγχαμ, χωρίς να τον ενημερώσει, η φιλία τους διαλύθηκε για πάντα. Ο Κλαφ επιτέθηκε με κάθε δυνατό τρόπο στον παλιό του συνεργάτη, κράζοντας τον από την στήλη του στην εφημερίδα και αποκαλώντας τον «ύπουλο φίδι» και «κροταλία» (!) σε πολλές συνεντεύξεις (πράξεις για τις οποίες μετάνιωσε, όπως αποκάλυψε χρόνια αργότερα). Σε μια από τις πιο χαρακτηριστικές του ατάκες είχε πει: «Συναντιόμαστε σχεδόν καθημερινά με τα αυτοκίνητα μας στον δρόμο (τον Α52 που ενώνει το Νότιγχαμ με το Ντέρμπι) για το γήπεδο, αλλά αν ποτέ τον δω σταματημένο, θα προτιμήσω να περάσω από πάνω του, παρά να τον βοηθήσω»!


Ο χωρισμός τους, αποδείχθηκε καταστροφικός και για τους δύο. Η Νότιγχαμ ακολούθησε φθίνουσα πορεία, με τον Κλάφ, σκιά του εαυτού του, να έχει χάσει ακόμη και την επαφή με τους ποδοσφαιριστές του, ενώ έφτασε στο σημείο να έρθει στα χέρια με οπαδούς της QPR, το 1989. Ο θάνατος του Τέιλορ, το 1990 κλόνισε βαθιά τον Μπράιαν Κλάφ, που συνειδητοποίησε ότι τα τελευταία 8 χρόνια της ζωής του φίλου του, πέρασαν με εκατέρωθεν  κατηγορίες και ύβρεις που δεν άρμοζαν στην 27χρονη (σχεδόν μια ζωή) σχέση τους! Χαρισματικός προπονητής, ακέραιος και δύστροπος προς τους ποδοσφαιριστές του αλλά και ένας λαϊκός ήρωας που ήξερε να συγκεντρώνει πάνω του τα φώτα της δημοσιότητας, το άστρο του άρχισε σιγά σιγά να σβήνει και ο επίλογος της θητείας του στη Νότιγχαμ γράφτηκε την σεζόν 1992/93. Τα πολλά οικονομικά προβλήματα της Νότιγχαμ και η φυγή των αστεριών Ντες Ουόκερ (Des Walker) και Τέντι Σέριχγαμ (Teddy Sheringham) έφεραν τον υποβιβασμό στην δεύτερη κατηγορία. Τα τελευταία λόγια του, αποχαιρετώντας τον σύλλογο που δόξασε και δοξάστηκε ήταν: «Για το μόνο που μετανιώνω, είναι που δεν έχω μαζί μου τον φίλο μου..»


Ο χωρισμός τους, αποδείχθηκε καταστροφικός και για τους δύο. Η Νότιγχαμ ακολούθησε φθίνουσα πορεία, με τον Κλάφ, σκιά του εαυτού του, να έχει χάσει ακόμη και την επαφή με τους ποδοσφαιριστές του, ενώ έφτασε στο σημείο να έρθει στα χέρια με οπαδούς της QPR, το 1989. Ο θάνατος του Τέιλορ, το 1990 κλόνισε βαθιά τον Μπράιαν Κλάφ, που συνειδητοποίησε ότι τα τελευταία 8 χρόνια της ζωής του φίλου του, πέρασαν με εκατέρωθεν  κατηγορίες και ύβρεις που δεν άρμοζαν στην 27χρονη (σχεδόν μια ζωή) σχέση τους! Χαρισματικός προπονητής, ακέραιος και δύστροπος προς τους ποδοσφαιριστές του αλλά και ένας λαϊκός ήρωας που ήξερε να συγκεντρώνει πάνω του τα φώτα της δημοσιότητας, το άστρο του άρχισε σιγά σιγά να σβήνει και ο επίλογος της θητείας του στη Νότιγχαμ γράφτηκε την σεζόν 1992/93. Τα πολλά οικονομικά προβλήματα του συλλόγου και η φυγή των αστεριών Ντες Ουόκερ (Des Walker) και Τέντι Σέριχγαμ (Teddy Sheringham), έφεραν τον υποβιβασμό στην Β’ κατηγορία. Τα τελευταία λόγια του, αποχαιρετώντας τον σύλλογο που δόξασε και δοξάστηκε ήταν: «Για το μόνο που μετανιώνω, είναι που δεν έχω μαζί μου τον φίλο μου..»!


Τον Ιανουάριο του 2003 -πληρώνοντας με το χειρότερο τίμημα την άλλη μεγάλη του αγάπη, το ποτό, που δεν ξεπέρασε ποτέ-, υπεβλήθη σε μεταμόσχευση ήπατος και άντεξε 20 μήνες με τον καρκίνο, ο οποίος τον λύγισε στις 20 Σεπτεμβρίου του 2004, σε ηλικία μόλις 69 ετών, σε νοσοκομείο του Ντέρμπι. Στην κηδεία του παρευρέθηκαν τόσοι πολλοί άνθρωποι που η τελετή μεταφέρθηκε και αντί να γίνει στον καθεδρικό της πόλης, έγινε στο γήπεδο. Παρά την ατέλειωτη βροχή και τους δυνατούς ανέμους, 15.000 άνθρωποι έδωσαν το παρών, ανάμεσα τους και χιλιάδες φίλοι της Φόρεστ που έκαναν για χάρη του τα 22 χιλιόμετρα που χωρίζουν το Νότιγχαμ από το Ντέρμπι. Τρία αγάλματα προς τιμήν του, ένα στη γενέτειρά το στο Μίντλεσμπρο, ένα -παρέα με τον Πιτερ Τέιλορ- έξω από γήπεδο της Νότιγχαμ Φόρεστ το θρυλικό «Σίτυ Γκράουντ» κι ένα στον περίβολο του Σταδίου της Ντέρμπι, είναι το επιστέγασμα της αξίας της προσωπικότητας αυτού του μεγάλου μύστη! 


Λατρεύεται από τους οπαδούς και των δύο ομάδων με τις οποίες μεγαλούργησε και αυτά τα 22 χιλιόμετρα του αυτοκινητόδρομου Α52 απέκτησαν το όνομα «Μπράιαν Κλαφ», σε μια συμβολική κίνηση που υπενθυμίζει για πάντα ότι τις χωρίζει και ταυτόχρονα τις ενώνει ένας άνθρωπος! Μέχρι και σήμερα οι φίλοι των δυο ομάδων «μαλώνουν» για το ποια από τις δυο ήταν η αγαπημένη του! Κι όπως δήλωσε στην τελετή που ακολούθησε την κηδεία του ο μεγάλος Σερ Μπόμπι Ρόμπσον (Sir Bobby Robson): «Όποιος γνώρισε τον Μπράιαν δεν θα τον ξεχάσει ποτέ. Για έναν άνθρωπο το να ενώσει δυο συλλόγους, όπως η Ντέρμπι και η Φόρεστ, είναι απλά το υπέρτατο επίτευγμα»! Αρχής γενομένης το καλοκαίρι του 2007, για να τιμήσουν τον προπονητή που τις οδήγησε στις μεγαλύτερες στιγμές της ιστορίας τους και που τις σημάδεψε όπως κανένας άλλος, οι δυο σύλλογοι αποφάσισαν πως έκτοτε όποια επικρατεί στο μεταξύ τους παιχνίδι (ανεξαρτήτως διοργάνωσης), θα κερδίζει και το «Τρόπαιο Μπράιαν Κλαφ»:

Όπως κάθε μεγάλη προσωπικότητα, έτσι κι ο Κλαφ είχε ένα ιδιαίτερο τρόπο να εκφράζεται. Για πάντα θα μας συντροφεύουν τα κατορθώματα του, το σνόμπ και ανυπέρβλητα ειρωνικό βλέμμα του αλλά και οι παροιμιώδης ατάκες του που έχουν χαραχθεί ανεξίτηλα στη Βίβλο του ποδοσφαίρου. Πολλές από αυτές δεν έχουν προηγούμενο κι έχουν στην ιστορία ως μοναδικές και ως τα ομορφότερα πλασαρίσματα αλαζονείας στην ιστορία του αθλητισμού. Ακολουθούν μερικές ιστορικές από αυτές

Ο Κλαφ και το αγγλικό ποδόσφαιρο

  • "Αν ο θεός ήθελε να παίζουμε ποδόσφαιρο στα σύννεφα θα έβαζε χορτάρι εκεί πάνω" (για το κλασικό αγγλικό παιχνίδι με τις σέντρες)
  • "Δεν μπορώ καν να συλλαβήσω «σπαγκέτι», πόσο μάλλον να μιλήσω ιταλικά. Πώς θα πω σε έναν Ιταλό να πιάσει τη μπάλα, μπορεί να πιάσει τις δικές μου"(σχετικά με την εισροή ξένων στο πρωτάθλημα)
  • "Τουλάχιστον η Αγγλία προσέλαβε έναν προπονητή  που μιλάει καλύτερα αγγλικά από τους παίκτες" (μετά την πρόσληψη του Σβεν-Γκόραν Έρικσον)
  • "Είμαι σίγουρος ότι οι υπεύθυνοι της Ομοσπονδίας ξέρουν πως αν μου δώσουν τη δουλειά θα θέλω εγώ να κάνω το κουμάντο. Είναι έξυπνοι, γιατί αυτό ακριβώς θα έκανα" (η αιτία για το ότι δεν ανέλαβε ποτέ τα "λιοντάρια")
  • «Έχω κόψει το ποτό εδώ κι έξι μήνες. Αν το ξαναρχίσω ρίξτε το φταίξιμο στον Έρικσον” (πρώην ομοσπονδιακό προπονητή της Αγγλίας)

Ο Κλαφ μιλάει για τον Κλαφ

  • "Η Ρώμη δεν χτίστηκε σε μια μέρα. Βέβαια δε συμμετείχα εγώ στη δουλειά" (Ο "Κλάφι" αυτοσαρκάζεται)
  • "Υπήρχαν περιπτώσεις που ήμουν όντως ξεροκέφαλος. Νομίζω οι περισσότεροι άνθρωποι είναι, όταν βρίσκονται στο επίκεντρο της δημοσιότητας. Αποκαλώ τον εαυτό μου ξεροκέφαλο απλώς για να του υπενθυμίζω να μην είναι" (πάνω σε κρίση αυτοκριτικής)
  • "Παλεύω με το πρόβλημα του αλκοολισμού μου και έχω τη φήμη ότι φέρνω τα πάντα εις πέρας" (σχόλιο για την αδυναμία του να κόψει το ποτό)
  • "Δεν θα έλεγα ότι ήμουν ο καλύτερος προπονητής στην πιάτσα. Σίγουρα όμως ήμουν στο top-one" (χωρίς λόγια)

Ο Κλαφ και ο θάνατος

  • "Όταν πεθάνω, ο θεός θα πρέπει να αφήσει την αγαπημένη του καρέκλα"
  • "Μη στείλετε λουλούδια όταν πεθάνω. Αν σας αρέσω, στείλτε τα όσο είμαι ζωντανός"
  • "Όταν πεθάνω δεν θέλω βαθυστόχαστους επιτάφιους και άλλα συναφή. Προσέφερα, ελπίζω να το λένε αυτό, και ελπίζω επίσης κάποιος να με συμπαθούσε"

Simply Brian Clough

  • “Συζητήσαμε για είκοσι λεπτά περίπου κι αποφασίσαμε ότι είχα δίκιο” (για διαφωνία με κάποιον ποδοσφαιριστή του)
  • "Έχω αποφασίσει να διαλέξω τη στιγμή που θα αποσυρθώ πολύ προσεκτικά - σε περίπου 200 χρόνια" (ειρωνευόμενος τις ερωτήσεις για το πότε θα αφήσει τους πάγκους)
  • "Αυτός ο Σίμαν είναι ένας ωραίος νέος, αλλά κοιτάει πιο πολύ τον καθρέφτη παρά τη μπάλα" (άποψή του για τον πορτιέρο της Άρσεναλ, Ντέβιντ Σίμαν)
  • "Νομίζω ότι ήταν η γειτόνισσα δίπλα μου, γιατί πιστεύω νόμιζε πως αν κερδίσω κάτι τέτοιο θα χρειαστεί να μετακομίσω" (για το ποιος τον πρότεινε να γίνει Σερ)
  • "Θέλω η γυναίκα να είναι θηλυκό, όχι να σέρνεται για τάκλιν και να κυλιέται στη λάσπη" (το σχόλιο του για το γυναικείο ποδόσφαιρο)
  • "Είναι μια θλιβερή μέρα. Για τη Λιντς..." (τα λόγια του μετά την απομάκρυνσή του από τη Λιντς, ύστερα από 44 μόλις μέρες στον πάγκο)
  • “Η γυναίκα του δεν ξέρει να τραγουδάει κι ο κουρέας του δεν ξέρει να κουρεύει” (για τον Ντέϊβιντ Μπέκαμ)

Χαρισματικός, αντισυμβατικός, εκκεντρικός, με εκρηκτικό χαρακτήρα, ΠΑΝΤΑ υπήρχε μουσική στο γραφείο του! Σιγοτραγουδούσε ένα τραγούδι από την πλούσια αμερικάνικη συλλογή τραγουδιών σε στυλ Φρανκ Σινάτρα.
Ένα από τα αγαπημένα του ήταν το «I Don't Want To Set The World On Fire» των "Ιnk Spots". Αναμφίβολα πρόκειται για την μεγαλύτερη μορφή προπονητή που ανέδειξε το αγγλικό, και μια από τις εμβληματικότερες του ευρωπαϊκού και παγκόσμιου ποδοσφαίρου από όλες του τις πτυχές. Με έναν ολόδικό του τρόπο, κατάφερε να συνδέσει τ’ όνομά του με τις πιο χαρακτηριστικές στιγμές της ιστορίας τους βρετανικού ποδοσφαίρου. Χάρισε τίτλους σε ομάδες που δεν είχαν κατακτήσει πότε τρόπαιο στην ιστορία τους, κατέχοντας μέχρι πρόσφατα το ρεκόρ συνεχόμενων νικηφόρων αγώνων! Στην τροπαιοθήκη του υπάρχουν 2 διαδοχικά Κύπελλα Πρωταθλητριών, δύο Πρωταθλήματα Αγγλίας και τα τέσσερα Λιγκ Καπ. Είναι ο ένας από τους μέχρι στιγμής 4 , μετά τον Τομ Γουότσον (Tom Watson) με τη Σάντερλαντ και τη Λίβερπουλ, τον Χέρμπερτ Τσάπμαν (Herbert Chapman) με τη Χάντερσφιλντ και την Άρσεναλ και 
και τον Κένι Νταλγκλίς (Kenny Dalglish) με τη Λίβερπουλ και τη Μπλάκμπερν, που κατέκτησε τίτλο πρωταθλητή με 2 διαφορετικές ομάδες, ενώ διαπραγματεύτηκε με επιτυχία μερικές από τις πιο ακριβές και ηχηρές μεταγραφές που έγιναν ποτέ στο Νησί. Παρ’ όλ’ αυτά όμως, πάλι θα λείπει ένα κομμάτι του παζλ της πιο εμβληματικής και ιδιόμορφης προσωπικότητας που κυκλοφορούσε στα αγγλικά γήπεδα για τέσσερις δεκαετίες. Το ανεκπλήρωτο όνειρό του να καθίσει στον πάγκο της εθνικής Αγγλίας! Ένας άνθρωπος ιδιόρρυθμος, απόλυτος γνώστης του αντικειμένου του, εγωιστής, ρομαντικός όσο πρέπει, ποδοσφαιρόφατσα, εύστροφος και με πάθη, πάθη ανθρώπινα, πάθη αντρικά. Ένας γεννημένος νικητής, μια προσωπικότητα αναντικατάστατη που λείπει από τις μέρες μας. Όπως γράφει πάντα όλο το «Σίτυ Γκράουντ» κάθε επέτειο του θανάτου του: Brian is God! Thanks for the memories!

PALMARES

Περίοδος: Σύλλογος, Συμμετοχές (Γκολ)

Εφηβική καριέρα

  • 1951–1953: Middlesbrough Football Club
  • 1953–1955: Billingham Synthonia Football Club

Επαγγελματική καριέρα


  • 1955–1961: Middlesbrough Football Club, 213 (197)
  • 1961–1964: Sunderland Football Club, 61 (54)

Σύνολο καριέρας: 274 (251)

Διεθνής

  • 1957/58: Εθνική Ελπίδων Αγγλίας, 3 (1)
  • 1959: Αγγλία, 2 (0)

Προπονητική καριέρα


  • 1965–1967: Hartlepools United Football Club
  • 1967–1973: Derby County Football Club
  • 1973/74: Brighton & Hove Albion Football Club
  • 1974: Leeds United Football Club
  • 1975–1993: Nottingham Forest Football Club

Τίτλοι

Ως προπονητής

Με την Derby County
  • Πρωτάθλημα Β’ Κατηγορίας Αγγλίας: 1968/69
  • Πρωτάθλημα Αγγλίας: 1971/72
  • Texaco Cup: 1971/72
  • Watney Cup: 1970
Με την Nottingham Forest
  • Πρωτάθλημα Αγγλίας: 1977/78
  • Λιγκ Καπ Αγγλίας: 4 (1977/78, 1978/79, 1988/89, 1989/90)
  • Full Members Cup: 2 (1988/89, 1991/92)
  • Τσάριτι Σιλντ: 1978
  • Κύπελλο Πρωταθλητριών Ευρώπης: 2 (1978/79, 1979/80)
  • Ευρωπαϊκό Super Cup: 1979
  • Anglo-Scottish Cup: 1976/77

Προσωπικές Διακρίσεις


  • Προπονητής της Χρονιάς: 1977–78
  • Sunderland Solid Gold XI
ΠΗΓΗ: england365.gr - sti-fysouna.blogspot.gr