Κυριακή 3 Ιανουαρίου 2021

Περί του πολέμου (ΚΑΙ του ποδοσφαίρου)

 “Ο επιτιθέμενος δεν έχει παρά το πλεονέκτημα της αιφνιδιαστικής επίθεσης του συνόλου από το σύνολο, ενώ ο αμυνόμενος μπορεί να αιφνιδιάσει ανά πάσα στιγμή, σ’ όλη τη διάρκεια της συμπλοκής, με τη δύναμη και τη μορφή που δίνει στις επιθέσεις του. Ο επιτιθέμενος έχει περισσότερες ευκολίες από τον αμυνόμενο να κυκλώσει και ν’ αποκόψει το σύνολο, γιατί αυτός βρίσκεται σε μια σταθερή θέση, ενώ ο πρώτος βρίσκεται σε κίνηση σε σχέση μ’ αυτή τη θέση. Αλλ’ αυτή η περιελικτική κίνηση δεν μπορεί να εφαρμοστεί παρά στο σύνολο, γιατί, κατά τη διάρκεια της συμπλοκής και για χωριστά τμήματα, μια επίθεση από πολλές πλευρές είναι ευκολότερη για τον αμυνόμενο παρά για τον επιτιθέμενο, επειδή, όπως είπαμε, ο αμυνόμενος βρίσκεται σε καλύτερη θέση να αιφνιδιάσει με τη δύναμη και τη μορφή των επιθέσεών του.”

Πηγή της εικόνας: https://www.warhistoryonline.com

Τα λόγια που μόλις διαβάσατε δεν ανήκουν σε κάποιο μετρ της προπονητικής του υπέροχου αθλήματος που λέγεται ποδόσφαιρο αλλά στον Καρλ Φον Κλαούζεβιτς. Ο εν λόγω κύριος ήταν Πρώσος στρατιωτικός και θεωρείται -ακόμα και στις μέρες μας- διάνοια σε θέματα τακτικής, στρατηγικής, ανάλυσης και θεωρίας του πολέμου. Του κανονικού όμως και όχι αυτού που λαμβάνει χώρα μέσα στις τέσσερις γραμμές ενός ποδοσφαιρικού γηπέδου. Οι τακτικές του βέβαια -με λίγη φαντασία- θα μπορούσαν να μεταφερθούν και στο ποδόσφαιρο μιας και υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν προπονητές που βλέπουν το γήπεδο ως πεδίο μαχών και τους ποδοσφαιριστές τους ως καμικάζι αυτοκτονίας για το καλό -πάντα- του συνόλου (όπως έγραφε και ο Κλαούζεβιτς στο έργο του “Περί του πολέμου” κάπου ανάμεσα στο 1827 και 1830). Ακόμη και στο σύγχρονο ποδόσφαιρο, υπάρχουν  προπονητές που πλησιάζουν τον χαρακτήρα του στρατιωτικού. Που “φτιάχνουν” ομάδες ικανές να αποκλείσουν καλύτερους αντιπάλους, χωρίς να διαθέτουν ούτε το μισό του ταλέντου τους! 

Πηγή της εικόνας: https://www.fourfourtwo.com/

Αυτό το πετυχαίνουν με παίκτες που διαθέτουν άπλετο πάθος, τρομακτικά τρεξίματα  και που μπορούν να λειτουργήσουν άψογα τακτικά όπως οι στρατιώτες που είχε στη διάθεση του ο Κλαούζεβιτς. Μεγάλη αρετή τους, το μέτρο και ο ρεαλισμός στο διάβασμα του παιχνιδιού του αντιπάλου, γνωρίζοντας πως δεν είναι καλύτεροι ατομικά. Δεν θα πιέσουν για να κερδίσουν τη μπάλα παρά μόνο όταν θα υπάρχει μεγαλύτερο ποσοστό επιτυχίας από αποτυχίας (κάτι που όταν μια ομάδα είναι ικανή να το γνωρίζει κερδίζει πολλά περισσότερα από μία κατοχή) και όταν θα το καταφέρουν, η μεταφορά του παιχνιδιού θα γίνει γρήγορα προς το επιθετικό τρίτο του γηπέδου μιας και έτσι -πρώτον- αποφεύγει να έχει τη μπάλα στο δικό της αμυντικό κομμάτι και αν αυτή χαθεί δεν υπάρχει περίπτωση να βρεθεί αποδιοργανωμένη η αμυντική της διάταξη και λειτουργία. Όπως είναι εύκολο να αντιληφθεί ο οποιοσδήποτε, το σημαντικότερο δεν είναι η επίτευξη του τέρματος αλλά η διαφύλαξη της άμυνας. Όπως έγραψε και ο Φον Κλαούζεβιτς στο βιβλίο του 

“Η έννοια του πολέμου δεν φαίνεται καθαρά με την επίθεση, γιατί αυτή δεν έχει τόσο σαν απόλυτο αντικειμενικό στόχο τη μάχη, όσο την απόκτηση κάποιου πράγματος. Αυτή η έννοια φαίνεται πρώτα στην άμυνα, γιατί αυτή έχει σαν έμμεσο αντικειμενικό στόχο, τη μάχη, μια που ετοιμασία και μάχη δεν είναι προφανώς παρά ένα και το αυτό”. 

Πηγή της εικόνας: https://www.wlv.ac.uk/

Ειδικότερα στο ποδόσφαιρο, ελάχιστες άμυνες μπορούν να τα βάλουν με ομάδες που φαντάζουν ανίκητες, επειδή εκτός της άψογης τακτικής προσήλωσης, διαθέτουν παράλληλα ΚΑΙ εξαιρετικά επιθετικά όπλα, ενώ έχουν ΚΑΙ το σημαντικότερο στοιχείο ώστε να κερδίσουν οποιαδήποτε άμυνα -όσο κι αν είναι τέλεια στημένη και λειτουργεί άψογα. Το απρόβλεπτο! Όπως γράφει ο Κλαούζεβιτς στο κεφάλαιο για το κορυφαίο σημείο της επίθεσης: 

“Όλα εξαρτώνται από μια λεπτή ενστικτώδη κρίση, που αναγνωρίζει διαισθητικά το κορυφαίο σημείο. Πέφτουμε εδώ σε μια φαινομενική αντίφαση. Μιας και η άμυνα είναι δυνατότερη απ΄ την επίθεση.” 

Πηγή της εικόνας: https://youtu.be/FmskkgnQ7Mw

Κλείνοντας -και αφού το ρίξαμε στο διάβασμα- θα σας αφήσω με μερικά λόγια του Τζώρτζ Όργουελ απ’ το αριστούργημά του “Πεθαίνοντας στην Καταλονία”, 

“Τίποτ’ άλλο δεν έχει σημασία προς το παρόν απ’ το να κερδίσουμε τον πόλεμο. Χωρίς νίκη στον πόλεμο όλα τ’ άλλα είναι χωρίς νόημα. Γι’ αυτό το λόγο δεν είναι η κατάλληλη στιγμή να μιλάμε…”. 


Το αρχικό κείμενο, η πηγή, από κείμενο του el sombrero