Ο Ολλανδός μεσοεπιθετικός ή και δεύτερος επιθετικός, Ντένις Μπέργκαμπ, (Dennis Nicolaas Maria Bergkamp), γεννήθηκε στις 10 Μαΐου του 1969, στο Άμστερνταμ. Αρχικά ένας μέσος, μεταφέρθηκε ως κύριος επιθετικός και στη συνέχεια αγωνίστηκε ως δεύτερος επιθετικός, όπου και έγινε γνωστός σε όλη την ποδοσφαιρική του σταδιοδρομία. Έχει περιγραφεί από τον Jan Mulder ότι έχει «την καλύτερη τεχνική» από οποιονδήποτε άλλον Ολλανδό διεθνή και σαν ένα «όνειρο για έναν επιθετικό» από τον συμπαίκτη του Τιερί Ανρί (Thierry Henry).
Γιος ενός ηλεκτρολόγου, έπαιξε ως ερασιτέχνης στα κατώτερα πρωταθλήματα. Είχε εντοπιστεί από τον Άγιαξ σε ηλικία 11 ετών και έκανε το επαγγελματικό ντεμπούτο του το 1986. Οι καλές εμφανίσεις οδήγησαν στη διεθνή κλήση του ένα χρόνο αργότερα, προσελκύοντας την προσοχή αρκετών ευρωπαϊκών συλλόγων. Υπέγραψε για την Ίντερ του Μιλάνου το 1993, όπου είχε δύο απογοητευτικές σεζόν. Μετά την ένταξή του στην Άρσεναλ το 1995, ανανέωσε την καριέρα του, βοηθώντας την ομάδα να κερδίσει 3 τίτλους της αγγλικής Πρέμιερ Λιγκ, 4 τρόπαια Κυπέλλου Αγγλίας και να φτάσει στον τελικό του UEFA Champions League του 2006, η οποία ήταν και η τελευταία του εμφάνιση ως παίκτης. Με την εθνική ομάδα της Ολλανδίας, ξεπέρασε το ρεκόρ του Φάας Βιλκς (Faas Wilkes) για να γίνει ο Κορυφαίος Σκόρερ της χώρας Όλων των Εποχών το 1998, ένα ρεκόρ που αργότερα καταρρίφθηκε από τον Πάτρικ Κλάιφερτ (Patrick Kluivert), τον Ρόμπιν φαν Πέρσι (Robin van Persie) και τον Κλάας-Γιαν Χούντελαρ (Klaas-Jan Huntelaar).
Ευρέως θεωρείται ως ένας από τους Μεγαλύτερους Παίκτες στην γενιάς του, τερματίζοντας δύο φορές 3ος στον διαγωνισμό για Παγκόσμιος Παίκτης της Χρονιάς της FIFA και επιλέχθηκε από τον Πελέ (Edson Arantes do Nascimento, “Pelé”) στον κατάλογο «FIFA 100» με τους 125 Εν Ζωή Καλύτερους Ποδοσφαιριστές του Κόσμου, στο πλαίσιο του εορτασμού της εκατονταετηρίδας της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας, τον Μάρτιο του 2004.. Το 2007, εγκαταστάθηκε στο αγγλικό ποδοσφαιρικό Hall of Fame, ο πρώτος και μέχρι στιγμής ο μοναδικός Ολλανδός παίκτης που λαμβάνει τέτοια τιμή. Λόγω του φόβου του στις πτήσεις, έχει το παρατσούκλι «Ο Μη Ιπτάμενος Ολλανδός» από τους οπαδούς της Άρσεναλ.
Γιος ενός ηλεκτρολόγου, έπαιξε ως ερασιτέχνης στα κατώτερα πρωταθλήματα. Είχε εντοπιστεί από τον Άγιαξ σε ηλικία 11 ετών και έκανε το επαγγελματικό ντεμπούτο του το 1986. Οι καλές εμφανίσεις οδήγησαν στη διεθνή κλήση του ένα χρόνο αργότερα, προσελκύοντας την προσοχή αρκετών ευρωπαϊκών συλλόγων. Υπέγραψε για την Ίντερ του Μιλάνου το 1993, όπου είχε δύο απογοητευτικές σεζόν. Μετά την ένταξή του στην Άρσεναλ το 1995, ανανέωσε την καριέρα του, βοηθώντας την ομάδα να κερδίσει 3 τίτλους της αγγλικής Πρέμιερ Λιγκ, 4 τρόπαια Κυπέλλου Αγγλίας και να φτάσει στον τελικό του UEFA Champions League του 2006, η οποία ήταν και η τελευταία του εμφάνιση ως παίκτης. Με την εθνική ομάδα της Ολλανδίας, ξεπέρασε το ρεκόρ του Φάας Βιλκς (Faas Wilkes) για να γίνει ο Κορυφαίος Σκόρερ της χώρας Όλων των Εποχών το 1998, ένα ρεκόρ που αργότερα καταρρίφθηκε από τον Πάτρικ Κλάιφερτ (Patrick Kluivert), τον Ρόμπιν φαν Πέρσι (Robin van Persie) και τον Κλάας-Γιαν Χούντελαρ (Klaas-Jan Huntelaar).
Ευρέως θεωρείται ως ένας από τους Μεγαλύτερους Παίκτες στην γενιάς του, τερματίζοντας δύο φορές 3ος στον διαγωνισμό για Παγκόσμιος Παίκτης της Χρονιάς της FIFA και επιλέχθηκε από τον Πελέ (Edson Arantes do Nascimento, “Pelé”) στον κατάλογο «FIFA 100» με τους 125 Εν Ζωή Καλύτερους Ποδοσφαιριστές του Κόσμου, στο πλαίσιο του εορτασμού της εκατονταετηρίδας της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας, τον Μάρτιο του 2004.. Το 2007, εγκαταστάθηκε στο αγγλικό ποδοσφαιρικό Hall of Fame, ο πρώτος και μέχρι στιγμής ο μοναδικός Ολλανδός παίκτης που λαμβάνει τέτοια τιμή. Λόγω του φόβου του στις πτήσεις, έχει το παρατσούκλι «Ο Μη Ιπτάμενος Ολλανδός» από τους οπαδούς της Άρσεναλ.
Εντάχθηκε
στις περίφημες ακαδημίες του Άγιαξ σε ηλικία 12 χρονών και τα πρώτα χρόνια μόνο
εύκολα δεν ήταν. Αδύνατος και αδύναμος, πάλευε για να στεριώσει σε μια ομάδα
γεμάτη από ταλέντο. Το 1986, κάνει ντεμπούτο με την φανέλα του Άγιαξ, σε έναν
αγώνα απέναντι στην Ρόντα. Μετά τον αγώνα στα αποδυτήρια, ο Φράνκ Ράικαρντ (Frank
Rijkaard) τον ρωτάει πόσο χρονών είναι. «Είμαι 17» για να πάρει την απάντηση
από τον Ράικαρντ «τότε έχεις λαμπρό μέλλον». Έκανε ντεμπούτο στην πρώτη ομάδα
υπό τις οδηγίες του Γιόχαν Κρόιφ (Johan Cruyff), συμπληρώνοντας εκείνη την σεζόν 14 συμμετοχές, παίζοντας
δίπλα σε τεράστια ονόματα, όπως ο Μάρκο Φαν Μπάστεν (Marco van Basten).
Ο Ντένις προερχόταν από μια
εξαιρετική οικογένεια, για την οποία η μόρφωση δεν ήταν ποτέ σε δεύτερο πλάνο.
Έμενε με τους γονείς του, ακόμη κι όταν μετέπειτα έγινε διεθνής με την Ολλανδία
και σε πολλά ταξίδια έπαιρνε μαζί του τα βιβλία του για να μελετά. Η οικογένεια
του ήταν επίσης φανατικοί υποστηρικτές της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Το μικρό του
όνομα (Ντένις) οι γονείς του το έδωσαν εμπνευσμένοι από τον θρύλο των κόκκινων
διαβόλων, τον Ντένις Λο (Denis Law)! Ο ίδιος όμως δεν ήταν ποτέ φίλος της
Γιουνάιτεντ. Η αδυναμία του ήταν ο Γκλέν Χόντλ (Glenn Hoddle) της Τότεναμ. Χρόνια
αργότερα έλεγε: «Πολλοί λένε ότι είμαι οπαδός της Τότεναμ. Λάθος. Είμαι
θαυμαστής του Χόντλ και για να τον βλέπω, έπρεπε να παρακολουθώ την Τότεναμ.
Τόσο απλά.»
Ήδη από την 2η χρονιά του με την
πρώτη ομάδα του Άγιαξ, η καριέρα του Ντένις εκτινάχθηκε. Μετατράπηκε σε έναν
τρομερό σκόρερ, κάτι που για οποιονδήποτε ποδοσφαιριστή θα αποτελούσε τίτλο
τιμής, αλλά τον Ντένις μάλλον θα τον αδικούσε ένας τέτοιος χαρακτηρισμός. Η
διορατικότητα του και η ικανότητα του να ξέρει ανά πάσα στιγμή που βρίσκονται
οι συμπαίκτες του στον αγωνιστικό χώρο, ήταν μνημειώδης. Ο Μπέργκαμπ ήταν κάτι
περισσότερο από ένας απλός επιθετικός. Με τον Άγιαξ κέρδισε πολλές διακρίσεις,
μεταξύ των οποίων και τον τίτλο του πρώτου σκόρερ στο πρωτάθλημα για τρεις
συνεχόμενες χρονιές (1991, 1992, 1993) καθώς και τον τίτλο του καλύτερου
Ολλανδού ποδοσφαιριστή, άλλες δύο (1992, 1993).
Το καλοκαίρι του 1993, η ιταλική Ίντερ άνοιξε την αγκαλιά της για να υποδεχθεί το παιδί θαύμα του ολλανδικού ποδοσφαίρου. Εικάζεται ότι ο Ντένις απέρριψε τότε προτάσεις από την Μίλαν και την Μπαρσελόνα για να πει το ναι στους νερατζούρι, την ώρα που ο Γιόχαν Κρόιφ ήταν αρνητικός στην μετακόμιση του στο καμπιονάτο, καθώς θεωρούσε ότι το στυλ ποδοσφαίρου στην γείτονα χώρα δεν θα ταίριαζε στον βιρτουόζο Ντένις. Ο Ιπτάμενος Ολλανδός αποδείχθηκε σωστός. Ο Ντένις δεν ταίριαξε ποτέ στην Ίντερ, είχε σοβαρά προβλήματα τόσο με τους δημοσιογράφους, όσο και με κάποιους συμπαίκτες του όπως ο Ουρουγουανός επιθετικός Ρούμπεν Σόσα (Rubén Sosa), που τον έβλεπε περισσότερο σαν αντίπαλο και λιγότερο σαν συμπαίκτη και έτσι το καλοκαίρι του 1995, ο κόμπος είχε φτάσει στο χτένι.
Τον Μπρούς Ρίοχ (Bruce Rioch),
προπονητή τότε της Άρσεναλ, λίγοι τον θυμούνται. Έμεινε πάντως στην ιστορία,
καθώς εκείνος ήταν ο άνθρωπος που πήρε τον Ντένις από το Μιλάνο στο Λονδίνο. Ο
Μάσιμο Μοράτι (Massimo Moratti), πρόεδρος (μέχρι και σήμερα) της Ίντερ, σε μια
επίδειξη μικροψυχίας είχε δηλώσει τότε πως «η Άρσεναλ θα είναι τυχερή, αν ο
Μπέργκαμπ πετύχει έστω και 10 γκολ μέσα στην χρονιά». Το ξεκίνημα του με τους
κανονιέρηδες ήταν μουδιασμένο, καθώς στα πρώτα επτά παιχνίδια της σεζόν
εκείνης, ο Ντένις δεν κατάφερε να σκοράρει. Όταν όμως το έκανε, δεν κοίταξε
ποτέ πίσω, συνθέτοντας μαζί με τον Ίαν Ράιτ (Ian Wright) ένα σπουδαίο επιθετικό
δίδυμο. Ο Μπέργκαμπ με την άφιξη του στο Λονδίνο εξήγησε στους συμπαίκτες του: «Μην
μου δίνετε κοντινές εύκολες πάσες. Να μου δίνετε δύσκολες, μακρινές, τρελές
πάσες γιατί μπορώ να τις χειρίζομαι και να τις υποδέχομαι πανεύκολα.»
Η άφιξη του Αρσέν Βενγκέρ (Arsène
Wenger) στο Λονδίνο, σηματοδότησε την έναρξη της καλύτερης περιόδου στην
καριέρα του Ντένις. Κέρδισε με την Άρσεναλ πρωτάθλημα και κύπελλο (1997/98) και
πετύχαινε γκολ – ποιήματα. Ακολούθησε άλλο ένα ντάμπλ την περίοδο 2001/02,
χρονιά που πέτυχε και ένα από τα ομορφότερα γκολ της καριέρας του απέναντι στη
Νιουκάστλ, σε μια φάση όπου συμπρωταγωνίστησε στον ρόλο του.. θύματος, ο Νίκος
Νταμπίζας. Μετά την συνεργασία με τον Ίαν Ράιτ, ο Μπέργκαμπ συνέθεσε ένα ακόμη
φονικό δίδυμο αυτή την φορά μαζί με τον Τιερί Ανρί (Thierry Henry). Πολλοί
ισχυρίζονται ότι ο εξαιρετικός Γάλλος, δεν θα κατάφερνε να πετύχει τόσα γκολ με
την φανέλα της Άρσεναλ, αν δεν είχε στο πλάι του τον Ντένις, που ήταν πάντα
εξαιρετικά ομαδικός και αλτρουϊστής και τον εξίταρε περισσότερο μια εξαιρετική
πάσα, παρά ένα γκολ. Την περίοδο 2003/04
η Άρσεναλ κέρδισε το πρωτάθλημα χωρίς να χάσει ούτε έναν αγώνα, με τον Ντένις
ξανά πρωταγωνιστή.
Το ντεμπούτο του στην εθνική ομάδα ήρθε το 1990.
Αποτέλεσε αναπόσπαστο μέλος της μέχρι και το 2000, όταν αποφάσισε να σταματήσει
από την εθνική ομάδα. Συμμετείχε σε 79 αναμετρήσεις των «οράνιε» και σημείωσε 37
γκολ. Στην ιστορία έμεινε το γκολ που πέτυχε στο τελευταίο λεπτό του
προημιτελικού, στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1998, απέναντι στην Αργεντινή και με
το σκορ στο 1-1! το βίντεο της φάσης, το γκολ αυτό καθ’ αυτό, η εκστασιασμένη
περιγραφή του Ολλανδού σπίκερ Τζακ βαν Γκέλντερ (Jack van Gelder) και φυσικά ο
ίδιος ο Ντένις Μπέργκαμπ παραμένουν all-time classic της Παγκόσμιας
Ποδοσφαιρικής Ιστορίας.
Τελευταίο λεπτό του αγώνα στον προημιτελικό του
Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1998 και η Ολλανδία κατεβάζει την μπάλα …
- / Nederland gaat in de halve finale komen ik heb opeens zo’n gevoel dat we in de halve finale gaan komen / …
Ο Φράνκ Ντε Μπουρ (Frank de Boer) κάνει ένα γέμισμα-πάσα
προς τον κολλητό του φίλο Ντένις Μπέργκαμπ …
- / met balbezit voor Frank de Boer, Frank de Boer speelt de bal /…
- / heel goed naar Dennis Bergkamp /…
Παρόλο που μιλάμε για δυνατή μπαλιά 50 περίπου μέτρων και
παρόλο που βρίσκεται εν κινήσει προς το σημείο που υπολογίζει ότι θα
κατηφορίσει η μπάλα, ο Ολλανδός καταφέρνει το τέλειο πρώτο άγγιγμα, μια απαλή
επαφή σήμα κατατεθέν της λεπτεπίλεπτης τεχνικής του η οποία κατεβάζει την μπάλα
ακριβώς εκεί που θα την χρειαστεί στο επόμενο δευτερόλεπτο
- / Dennis Bergkamp, Dennis Bergkamp neemt de bal aan / …
Με το που η μπάλα ακουμπάει στο έδαφος, με το ίδιο πόδι
που πριν την είχε χαϊδέψει ο Μπέργκαμπ την “σπάει” γρήγορα αριστερά του – σαν
πλέι μέκερ που επιχειρεί διαγώνια ντρίπλα για να αποφύγει το χέρι του
κλεπτομανή αμυντικού – εξουδετερώνοντας ουσιαστικά μ’ ένα μόνο άγγιγμα τον
προσωπικό του αντίπαλο που, για την Ιστορία και για να ανυψώσουμε περισσότερο
και δικαιωματικά το κατόρθωμα του Μπέργκαμπ, είναι απαραίτητο να αναφέρουμε πως
είναι ο Ρομπέρτο Αγιάλα (Roberto Ayala), ένας αμυντικός θρύλος, ο № 2 σε
συμμετοχές στην εθνική Αργεντινής και ο παίκτης που φόρεσε περισσότερες φορές
από οποιονδήποτε άλλο το ασήκωτο περιβραχιόνιο της …
- / Dennis Bergkamp, Dennis Bergkamp /…
Ευρισκόμενος πλέον σε καθαρή θέση τετ-α-τετ αλλά από
αρκετά πλάγια και από την λάθος, με βάση το καλό του πόδι πλευρά, ο Μπέργκαμπ
ακουμπάει για τρίτη και τελευταία φορά την μπάλα σ’ όλη την φάση και με λίγο
πασπάλισμα εξωτερικού φάλτσου την στέλνει στα δίχτυα στα δίχτυα του φουκαρά Κάρλος
Ρόα (Carlos Roa)!
- / Dennis Bergkamp/ …
Ο Ολλανδός σπίκερ φτάνει σε οργασμό “στον αέρα”, ο
Μπέργκαμπ πανηγυρίζει, η Ολλανδία είναι στον ημιτελικό κι όλος ο κόσμος έχει
δώσει πλέον εικόνα στο μυαλό του στην δύσκολα προσδιοριζόμενη λέξη «κουλ»: Αυτό
ήταν το πιο διάσημο κουλ γκολ στην ιστορία του ποδοσφαίρου και δεν θα μπορούσε
να το πετύχει κάποιος άλλος από τον πιο ντελικάτο παίκτη των τελευταίων πολλών
χρόνων…
- / Dennis Bergkamp / …
…τον Ντένις Μπέργκαμπ, που ακόμα κι αν τον πέταγες στο
γήπεδο του Λεβαδειακού, μια μέρα με βροχή, που το χρώμα του αγωνιστικού χώρου
θα προσέγγιζε περισσότερο το σκατί παρά το πράσινο και η λάσπη θα έφτανε στα
κορδόνια του, αυτός θα κατέβαζε μια γιόμα από το πουθενά μ” ένα ανεπαίσθητο
τσιμπηματάκι με την μύτη του ποδιού και πριν η μπάλα πνιγεί μέσα στον βούρκο θα
την ακουμπούσε άλλη μια φορά χωρίς ιδιαίτερη δύναμη – στις ομορφότερες στιγμές
της καριέρας του δεν χρειάστηκε ποτέ να βάλει αρκετή δύναμη στο τελείωμα – στέλνοντας
την στα δίχτυα, την ίδια ώρα που αυτός θα πανηγύριζε ήδη, αγέλαστος όπως
συνήθως αλλά στιλάτος όπως πάντα…
- / Dennis Bergkamp, ooohhhhwwwoooo!!
Ήταν ένα από τα ωραιότερα γκολ που έχουν επιτευχθεί ποτέ
σε τελική φάση μουντιάλ. Όταν αργότερα ρωτήθηκε για εκείνο το γκολ, ή απάντηση
του ήταν αφοπλιστική: «Όχι δεν χρειάζεται να ξαναδώ σε επανάληψη την φάση για
να συνειδητοποιήσω τι έκανα. Γνωρίζω πολύ καλά ακριβώς τι έκανα, αφού το είχα
σχεδιάσει στο μυαλό μου!» Να τονίσουμε εδώ ότι μιλάμε για μια κίνηση που
εξελίχθηκε και ολοκληρώθηκε μέσα σε 6 δευτερόλεπτα, τα 3 εκ των οποίων πέρασαν
με την μπάλα να ταξιδεύει στον αέρα, από την μακρινή μπαλιά του Ντε Μπούρ…
Η Αεροφοβία
Ώρες-ώρες νόμιζες πως, εξαιτίας των δημοσιογραφικών κλισέ
που αναφέρονται ξανά και ξανά στις τηλεοπτικές μεταδόσεις, ο Ολλανδός ήταν πιο
διάσημος για το φόβο που έχει για τα αεροπλάνα παρά για την ποδοσφαιρική του
αξία. Η τύχη πολλές φορές τα φέρνει έτσι, ώστε βιώνοντας κάποια γεγονότα να σε
επηρεάζουν για το υπόλοιπο της ζωής σου. Σε αυτή λοιπόν την κατηγορία ανθρώπων
μπήκε και ο Ντένις Μπέργκαμπ.
Μια τραγική απερισκεψία
Η πτήση 764 της εταιρείας "Surinam Airways"
αναχώρησε στις 6 Ιουνίου του 1989 και ώρα 23:25 από το αχανές αεροδρόμιο
"Schiphol" του Άμστερνταμ με προορισμό τη πρωτεύουσα του Σουρινάμ,
Παραμαρίμπο, και το αεροδρόμιο του "Zanderij". Το ταξίδι ήταν καλό και χωρίς κάτι το
απροσδόκητο για τους 178 επιβάτες και το 9μελές πλήρωμα του τετρακίνητου
αεροσκάφους. Τα γέλια έδιναν κι έπαιρναν εντός του αεροπλάνου και άπαντες
ανέμεναν να νοιώσουν το ζεστό θερινό κλίμα της νοτιοαμερικανικής χώρας. Περίπου
μισή ώρα πριν την προσγείωση, το πρωί της 7ης Ιουνίου, το δελτίο καιρού
προβλημάτισε τον πιλότο. "Άνεμοι ήρεμοι, ορατότητα 900 μέτρα σε
ομίχλη" έλεγε το ρεπόρτο.
Το πλήρωμα βρέθηκε σε αμηχανία. Το προηγούμενο δελτίο ανέφερε δυνατότητα όρασης 6 χιλιομέτρων και σίγουρα όχι καιρικά φαινόμενα που θα έβαζαν δυσκολίες στην κάθοδο. Οι κυβερνήτες πήραν μια απόφαση, όπως αποδείχτηκε μοιραία, και επέλεξαν να προσγειώσουν το αεροπλάνο υποθέτοντας ότι η ομίχλη ήταν καθαρά τοπική και σκεπτόμενοι ότι μπόρεσαν να διακρίνουν το αεροδρόμιο στην αρχική τους προσέγγιση. Το ένα λάθος φέρνει τ' άλλο και ο πιλότος έκρινε, αν και απρόθυμα όπως φάνηκε και εκ των συνομιλιών στο Μαύρο Κουτί, πως πρέπει να χρησιμοποιηθεί το σύστημα πλοήγησης ISL που αν και ακριβές, δεν ήταν ούτε κατάλληλο ούτε διαθέσιμο στο αεροδρόμιο της πόλης. Αυτό είχε συνέπεια να μη λαμβάνουν τα προειδοποιητικά μηνύματα του κέντρου ελέγχου στις διαδοχικές προσπάθειες προσγείωσης.
Στην τρίτη απόπειρα ο κινητήρας του αεροπλάνο τύπου DC-8 χτύπησε σε δέντρο, πετώντας μόλις 25 μέτρα πάνω από το έδαφος. Το δεξί φτερό προσέκρουσε σε άλλο δέντρο και το σκάφος κυλίστηκε στον αεροδιάδρομο 10 του "Zanderij", στοιχίζοντας τη ζωή σε 176 ανθρώπους. Η έρευνα της επιτροπής που δημιούργησε η κυβέρνηση του Σουρινάμ, έδειξε ότι η απροσεξία και η αψηφισιά του κινδύνου εκ μέρους του πληρώματος οδήγησε στο χειρότερο αεροπορικό δυστύχημα στην ιστορία της χώρας. Συν τοις άλλοις, ο πιλότος αποδείχτηκε ότι ήταν πάνω από το όριο ηλικίας των 60 ετών, και η έκθεση ανέφερε ότι είχε η επαγγελματική του επάρκεια δεν είχε τεσταριστεί πάνω στην διακυβέρνηση ενός DC-8.
Το ψυχικό τραύμα
ενός πιτσιρικά
Περίμενε καρτερικά στο αεροδρόμιο "Zanderij".
Ξάφνου άπαντες αντιλήφθηκαν ότι κάτι δεν πηγαίνει καλά. Τα νέα διαδόθηκαν
ταχύτατα. Ένα αεροπλάνο που ερχόταν από την πατρίδα του, κατέπεσε μερικές
εκατοντάδες μέτρα μακριά σκορπώντας το θάνατο στη συντριπτική πλειοψηφία των
επιβατών. Ο 20χρονος Ντένις Μπέργκαμπ, που ανέμενε εκείνη την στιγμή την πτήση
που θα επέστρεφε στην Ολλανδία, βίωσε τότε το μεγαλύτερο σοκ της ζωής του.
Εντός των νεκρών, βρίσκονταν 14 ποδοσφαιριστές, που ο Ντένις γνώριζε αφού τους
αντιμετώπιζε συνεχώς στα παιχνίδια του πρωταθλήματος, και οι οποίοι έρχονταν
από την Ολλανδία στην πατρογονική τους γη, το Σουρινάμ.
Οι παίκτες αυτοί
ήταν μέλη της αποκαλούμενης "Colourful 11", ομάδας που έδινε αγώνες
φιλικού χαρακτήρα και αποτελείτο από παιδιά με σουριναμέζικη καταγωγή που είχαν
μεγαλώσει στα γκέτο του Άμστερνταμ κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες, και έπαιζαν
ποδόσφαιρο σε επαγγελματικά σωματεία της Ολλανδίας. Οι σταρ της εποχής Ρουντ
Γκούλιτ (Ruud Gullit), Φρανκ Ράικαρντ και ‘Αρον Βίντερ (Aron Winter) δεν
κατάφεραν να συνοδεύσουν την αποστολή καθώς οι σύλλογοι τους αρνήθηκαν τη
συμμετοχή στο φιλικό της "Colourful 11" και έτσι γλύτωσαν από το
μοιραίο περιστατικό. Το τραγικό συμβάν
χαράχτηκε στη ψυχή του νεαρού Ντένις Μπέργκαμπ. Με τα παιδιά αυτά (δύο μόλις
ήταν πάνω από 25 ετών) ήταν αντίπαλος κάθε σαββατοκύριακο στους αγώνες της
Eredivisie, και ήταν παρών στο σημείο που τα κατάπιε το σκοτάδι, λίγα μέτρα
μακριά από εκεί που περίμενε το δικό του αεροπλάνο να τον πάει πίσω στην
Ολλανδία. Εκείνη τη μέρα που ο νεαρός Ντένις μύρισε την οσμή του θανάτου,
σίγουρα δεν θα τη ξεχάσει ποτέ.
Ένα βλακώδες αστείο
Η Ολλανδία
ταξιδεύει στα γήπεδα της Αμερικής για το Μουντιάλ του 1994 με πολλά εσωτερικά
προβλήματα αλλά και με το ταλέντο να ξεχειλίζει. Οι "οράνιε" έχουν
στις τάξεις τους Ράικαρντ, Μαρκ Όφερμαρς (Marc Overmars), Ρόναλντ Κούμαν
(Ronald Koeman), αδερφούς ντε Μπουρ και παρά την απουσία των Γκούλιτ και φαν
Μπάστεν φτάνουν μέχρι τα προημιτελικά, ωστόσο πέφτουν πάνω στη μετέπειτα
πρωταθλήτρια Βραζιλία και αποκλείονται. Ο Ντένις Μπέργκαμπ παρά τις φοβίες του,
πείθεται να κάνει το εναέριο ταξίδι και πραγματοποιεί εξαιρετικό τουρνουά,
σημειώνοντας και τρία τέρματα, όμως εκείνο το Παγκόσμιο Κύπελλο θα το θυμάται
για έναν τελείως διαφορετικό λόγο, που θα του ξύπναγε θλιβερές αναμνήσεις.
Στο παγκόσμιο κύπελλο των Η.Π.Α. το αεροπλάνο που
μετέφερε την αποστολή των Οράνιε έπαθε μηχανική βλάβη και ένας δημοσιογράφος
είχε την ατυχή έμπνευση να αστειευτεί, ισχυριζόμενος ότι έχει μια βόμβα στην
βαλίτσα του. Αυτό ήταν. Αποτέλεσμα ήταν να επικρατήσει πανικός εντός του
σκάφους και του αεροδρομίου. Η φάρσα (όπως αποδείχτηκε) αυτή, έφερε στο μυαλό
του Μπέργκαμπ τις μνήμες από το γεγονός του "Zanderij" και αποφάσισε
οριστικά πλέον, να μην ξαναπατήσει το πόδι του στο πιο ασφαλές μέσο μεταφοράς,
καθώς όπως δήλωσε και ο ίδιος, δεν θα μπορούσε να συγκεντρωθεί στη δουλειά του
μετά από την αγωνία μιας πτήσης. Έπαθε μια ασθένεια που ονομάζεται αεροφοβία
και η οποία τον ανάγκασε να επισκέπτεται για μεγάλο διάστημα, ειδικούς
ψυχολόγους.
Απώλεια
Ποιος ξέρει πόσο πολύ στοίχισε η απουσία του από την
Άρσεναλ και την εθνική ομάδα στους μακρινούς εκτός έδρας αγώνες. Ο όρος στα
συμβόλαια που υπέγραφε ήταν σαφής, και του επέτρεπε να μην ακολουθεί την
αποστολή όταν ταξίδευε με αεροπλάνο. Ακόμα και όταν μεταφερόταν οδικώς ή μέσω
τρένου για κοντινά ευρωπαϊκά ματς, έπρεπε να χάσει τα παιχνίδια του
σαββατοκύριακου! Η εφημερίδα "Guardian" είχε γράψει χαρακτηριστικά το
μακρινό 1997, ότι η απουσία του από τον αγώνα της Θεσσαλονίκης με τον ΠΑΟΚ είχε
στοιχίσει στους "κανονιέρηδες" την πρόκριση, σε εκείνη την αλησμόνητη
σειρά αγώνων με το "Δικέφαλο του Βορρά". Στο Μουντιάλ του 2002 στα
γήπεδα της Κορέας και της Ιαπωνίας ούτε καν μπορούσε να γίνει λόγος για τη
συμμετοχή του. Ακόμα και υπό αυτές τις συνθήκες, η ποδοσφαιρική του ιδιοφυία
έλαμψε στα ευρωπαϊκά γήπεδα στο διάστημα της 20ετούς καριέρας του, και βέβαιο
είναι ότι αυτή του η φοβία με τα αεροπλάνα δεν ήταν τελικά καθόλου, μα καθόλου,
αβάσιμη.
Ο Μπέργκαμπ σταμάτησε το ποδόσφαιρο το 2006, αφήνοντας
πίσω του έναν τεράστιο μύθο. Πολλοί συμπαίκτες και αντίπαλοι ισχυρίζονται ακόμη
και σήμερα, ότι δεν τον έβλεπαν ποτέ του να ιδρώνει κατά την διάρκεια των
αγώνων. «Σου έδινε την εντύπωση ότι μπορεί να παίζει με ένα τσιγάρο στο ένα
χέρι και ένα ποτήρι σαμπάνια στο άλλο». Κι όμως ήταν τέτοια η ευφυΐα του και
τόσο γρήγορη η σκέψη του, που μπορούσε να ξεχαρβαλώνει οργανωμένες άμυνες με
μια απλή κίνηση. Το 2013, παρουσίασε το
νέο του βιβλίο. Εκεί λοιπόν, ο Αρσέν Βενγκέρ μιλώντας για τον Ντένις είπε κάτι
πολύ σημαντικό, κάτι που αξίζει ιδιαίτερης προσοχής: «Μερικές φορές, οι μεγάλοι
εγωισμοί στο ποδόσφαιρο, συνδέονται με το χάρισμα, με την έντονη προσωπικότητα.
Όμως τις περισσότερες φορές, αυτό που οι άνθρωποι αποκαλούν χάρισμα, δεν είναι
τίποτα περισσότερο από μεγάλοι εγωισμοί. Ο Ντένις ήταν ένας παίκτης που σεβόταν
και αγαπούσε απεριόριστα το ποδόσφαιρο. Πιστεύω ότι οι μεγάλοι παίκτες
οδηγούνται από το πώς πρέπει να παίζεται το ποδόσφαιρο και όχι από το πώς το
ποδόσφαιρο θα τους υπηρετεί.»
Ο ίδιος ο Ντένις λέει: «Πρέπει να παίζεις ποδόσφαιρο
επειδή το αγαπάς, όχι επειδή θέλεις απλά να βγάλεις χρήματα. Μόνο τότε μπορείς
να γίνεις πραγματικά μεγάλος. Μόνο τότε θα σε θυμούνται όταν σταματήσεις.»
Τον Ντένις
Μπέργκαμπ πάντως, είναι βέβαιο ότι θα τον θυμόμαστε για πάντα.
PALMARES
Περίοδος: Σύλλογος, Συμμετοχές
(Γκολ)
Εφηβική καριέρα
- 1981–1986: Amsterdamsche Football Club Ajax
Επαγγελματική καριέρα
- 1986–1993: Amsterdamsche Football Club Ajax, 185 (103)
- 1993–1995: Football Club Internazionale Milano, 52 (11)
- 1995–2006: Arsenal Football Club, 315 (87)
Σύνολο καριέρας: 552 (201)
Διεθνής
- 1989: Εθνική Νέων Ολλανδίας, 2 (0)
- 1990–2000: Ολλανδία, 79 (37)
Προπονητική καριέρα
- 2011– : Amsterdamsche Football Club Ajax (βοηθός)
Τίτλοι
Ως ποδοσφαιριστής
Συλλογικοί
Με τον Ajax
- Πρωτάθλημα Ολλανδίας: 1989/90
- Κύπελλο Ολλανδίας: 2 (1986/87, 1992/93)
- Κύπελλό Κυπελλούχων: 1986/87
- Κύπελλο UEFA: 1991/92
Με την Inter
- Κύπελλο UEFA: 1993/94
Με την Arsenal
- Πρωτάθλημα Αγγλίας: 3 (1997/98, 2001/02, 2003/04)
- Κύπελλο Αγγλίας: 4 (1997/98, 2001/02, 2002/03, 2004/05)
- Κομιούνιτι Σιλντ: 3 (1998, 2002, 2004)
Διεθνείς
Με την Ολλανδία
- Παγκόσμιο Κύπελλο: 4η θέση το 1998
Ως βοηθός προπονητή
Στον Ajax
- Πρωτάθλημα Ολλανδίας: 4 (2010/11, 2011/12, 2012/13, 2013/14)
- Σούπερ Καπ Ολλανδίας (Johan Cruijff Shield): 2013
Προσωπικές Διακρίσεις
- Καλύτερος Πρωτοεμφανιζόμενος Παίκτης στην Ολλανδία: 1990
- Πρώτος Σκόρερ Ολλανδικού Πρωταθλήματος: 3 (1990/91, 1991/92, 1992/93)
- Ποδοσφαιριστής της Χρονιάς για την Ολλανδία: 2 (1991, 1992)
- Πρώτος Σκόρερ Διοργάνωσης Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος: 1992
- Μέλος Ιδανικής 11άδας Διοργάνωσης Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος: 1992
- Πρώτος Σκόρερ της Χρονιάς στον Κόσμο: 1992
- Χρυσή Μπάλα: 3η θέση
το 1992, επιλαχών το 1993
- 3ος Καλύτερος Παίκτης στον Κόσμο από την FIFA: 2 (1993, 1997)
- Πρώτος Σκόρερ Κυπέλλου UEFA: 1993/94
- Παίκτης του Μήνα για την Premier League: 4 (Αύγουστος 1997, Σεπτέμβριος 1997, Μάρτιος 2002, Φεβρουάριος 2004)
- Μέλος Ιδανικής 11άδας της Χρονιάς από την Ένωση Επαγγελματιών Ποδοσφαιριστών Αγγλίας: 1997/98
- Παίκτης της Χρονιάς από την Ένωση Επαγγελματιών Δημοσιογράφων Αγγλίας: 1997/98
- Παίκτης της Χρονιάς από την Ένωση Επαγγελματιών Ποδοσφαιριστών Αγγλίας: 1997/98
- Καλύτερο Γκολ της Περιόδου για την Premier League: 2 (1997/98, 2001/020
- Μέλος Ιδανικής 11άδας Διοργάνωσης Παγκοσμίου Κυπέλλου: 1998
- Μέλος της λίστας των 125 Εν Ζωή Καλύτερων Παικτών του Κόσμου που συνέταξε το 2004 ο Πελέ για τα 100 Χρόνια της FIFA
- Μέλος του Hall of Fame του Αγγλικού Ποδοσφαίρου
