Γιώργος Δέδες

Ο Έλληνας επιθετικός Γιώργος Δέδες γεννήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου του 1943 στο Ναύπλιο. Κύρια χαρακτηριστικά του ήταν η ταχύτητα, η τεχνική του και το πολύ καλό σουτ. Συνολικά, αγωνίστηκε σε 430 αγώνες του ελληνικού πρωταθλήματος και πέτυχε 181 γκολ, τιμώντας με τη παρουσία του τη φανέλα του Πανιωνίου και της ΑΕΚ. Με τον Πανιώνιο αγωνίστηκε 14 χρόνια και το 1971 κατέκτησε το Βαλκανικό Κύπελλο. Αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ του πρωταθλήματος Α΄ Εθνικής με 28 γκολ για τη περίοδο 1970/71, 3ος σκόρερ στην Ευρώπη και βραβεύτηκε με το "Χάλκινο Παπούτσι" του «France Football». Είναι ο κάτοχος δυο σπάνιων ρεκόρ στο ελληνικό πρωτάθλημα, καθώς έχει πετύχει το πιο γρήγορο χατ-τρικ στην ιστορία του και επίσης έχει σκοράρει 5 γκολ σε έναν αγώνα, ενώ έχει σκοράρει τετράκις άλλες 2 φορές! Το 1974 και για 7 χρόνια υπήρξε μέλος της εκπληκτικής ΑΕΚ του Λουκά Μπάρλου, αναδεικνυόμενος άλλη μια φορά πρώτος σκόρερ και με ευρωπαϊκή διάκριση στο Κύπελλο UEFA. Από το 1966 ως το 1973, αγωνίστηκε 20 φορές με την εθνική ομάδα των ανδρών και σημείωσε 7 γκολ. Μετά το τέλος της καριέρας του, ασχολήθηκε για πολλά χρόνια με επιχειρήσεις στον χώρο του ενδύματος.

Μικρασιατικής καταγωγής, οι γονείς του ονομάζονταν Αθανάσιος και Νικολέττα και ήταν το πέμπτο παιδί τους. Αργότερα απέκτησαν και έκτο. Είναι ανιψιός του αείμνηστου διεθνή τερματοφύλακα της ΑΕΚ, Χρήστου Ρίμπα, ενώ ο μεγάλος του αδερφός, Κώστας, αγωνίστηκε στον Πανναυπλιακό. Δεν κρύβει ότι από μικρός υποστήριζε τους «κιτρινόμαυρους» και ήταν φανατικός θαυμαστής του Κώστα Νεστορίδη. Είχε μάλιστα κολλημένη πάνω στο πατίνι του μια φωτογραφία του θρυλικού «Νέστορα» που, σημειωτέον, ξεκίνησε και αυτός την καριέρα του από τον Πανιώνιο.

Το 1957 ήρθαν στην Αθήνα με τον αδελφό του και άρχισε να αγωνίζεται στον Φοίβο Νέου Κόσμου. Την περίοδο 1960/61 ο Φοίβος κατέκτησε το πρωτάθλημα της Β1 κατηγορίας της ΕΠΣ Αθήνας και ο Δέδες ήταν από τους βασικότερους σκόρερ. Ήταν ο Παναγιώτης Πάλλας που ανακάλυψε τον 17χρονο εξτρέμ στον Φοίβο, τον σημερινό Θρίαμβο Νέου Κόσμου, ομάδα από την οποία αποκτήθηκε και ο Θανάσης Σαραβάκος και τον πρότεινε στον τότε γενικό αρχηγό του Πανιώνιου, Θανάση Παπαθανασίου.

Ο Δέδες αποκτήθηκε έναντι ποσού χιλίων δραχμών, ενώ οι Νεοσμυρνιώτες παραχώρησαν στον Φοίβο και κάποιους παίκτες ως αντάλλαγμα. Προπονητές του Πανιωνίου τότε ήταν ο Ιωάννης Σκορδίλης και ο Νίκος Ζαρκάδης, που ένα δίμηνο αργότερα του εμπιστεύθηκαν θέση στην ενδεκάδα σε έναν αγώνα εναντίον του Φωστήρα.

Με τον Πανιώνιο αγωνίστηκε 14 χρόνια. Ήταν σπουδαίος σκόρερ. Στις 6 Ιουλίου του 1967, ο Παναθηναϊκός και ο Χάρης Γραμμός, με γκολ στο 56^ο  λεπτό, στέρησαν από τον Πανιώνιο και τον ίδιο, τον τίτλο του κυπελλούχου Ελλάδος, στον τελικό που διεξήχθη στο γήπεδο της Νέας Φιλαδέλφειας. Το 1971, που ήταν και η πιο πετυχημένη χρονιά της καριέρας του, κατέκτησε το Βαλκανικό Κύπελλο, επικρατώντας στον διπλό τελικό της Αλβανικής Μπέσα Δυρραχίου με 1-0 και 2-1.

Άλλωστε η ομάδα του 1970/71, ήταν και η καλύτερη στην ιστορία του Νεοσμυρνιώτικου συλλόγου. Τότε, την χρονιά που ξεκινούσε την καριέρα του στην Νέα Σμύρνη, ο Θωμάς Μαύρος, ο Πανιώνιος  του Τζο Μάλετ (Joe Mallet), έχοντας αρχίσει το πρωτάθλημα με δυο νίκες (2-1 την Προοδευτική σε ένα δραματικό παιχνίδι με δύο αποβολές και 2-0 τον Φωστήρα, με τον Δέδε να ανοίγει το σκορ στο 80' και τον Χιώτη να διαμορφώνει το τελικό 2-0 στο 82'), αναδείχθηκε δευτεραθλητής Ελλάδας, αφήνοντας πίσω τους αιώνιους Παναθηναϊκό & Ολυμπιακό.  Την ίδια χρονιά, ιστορική θεωρείται η επική πρόκριση των Νεοσμυρνιωτών επί της ισχυρής Ατλέτικο Μαδρίτης με 1-2 εκτός (Μπεθέτα, Γκαράτε-Λαγός) και 1-0 εντός (πέναλτι του Ιντζόγλου).

Αναδείχθηκε επίσης, πρώτος σκόρερ του πρωταθλήματος Α΄ Εθνικής με 28 γκολ και τρίτος σκόρερ στην Ευρώπη, πίσω από τον Σέρβο Γιόζιπ Σκόμπλαρ (Josip Skoblar) της Μαρσέιγ, που σημείωσε 39 γκολ και πήρε το χρυσό παπούτσι και τον Σαλίφ Κεϊτά (Salif Keïta) της Σεντ Ετιέν, με 33 γκολ που πήρε το ασημένιο. Βραβεύτηκε με το χάλκινο παπούτσι αλλά δεν κατάφερε να παραστεί στην τελετή της απονομής στα γραφεία του «France Football» στο Παρίσι, καθώς την ίδια ημέρα αγωνιζόταν στο Στάδιο Καραϊσκάκη, στον επαναληπτικό αγώνα του κυπέλλου UEFA με την Ατλέτικο Μαδρίτης. Το χάλκινο παπούτσι παρέλαβε η σύζυγός του, Καίτη.

Δύο σπάνια ρεκόρ

Το πιο γρήγορο χατ-τρικ

Στις 28 Μαρτίου του 1965, πέτυχε το πιο γρήγορο χατ τρικ στην ιστορία του πρωταθλήματος Α’ Εθνικής, ένα ρεκόρ που δεν έχει ακόμα καταρριφθεί. Όταν λέμε «γρήγορο», εννοούμε τη χρονική απόσταση μεταξύ του πρώτου και του τρίτου γκολ. Συγκεκριμένα, στον αγώνα Πανιώνιος -Παναιγιάλειος 7-1, πέτυχε τρία γκολ σε 120 δευτερόλεπτα: στο 88’, 89’ και 90’. Δεν υπάρχει βίντεο για να καταμετρηθεί το ρεκόρ αλλά ο δημοσιογράφος Γιάννης Διακογιάννης που κάλυψε τον αγώνα αναφέρει: 

«Και φτάσαμε στο τρομερό τελευταίο δίλεπτον του αγώνος. Μέσα σε 120 δευτερόλεπτα το σκορ μετεβλήθη από 4-1 εις 7-1, ενώ πολλοί θεαταί είχον αφήσει το γήπεδον.
89΄: Σέντρα του Σαραβάκου από τα δεξιά, γύρισμα του Καζαντζίδη και άνετο σουτ του Δέδε από δύο μέτρα: 5-1.
89΄30΄΄: Μπροστινή μπαλιά στον κενό χώρο του Ιντζόγλου, πήρε ο Δέδες που έφυγε γρήγορα και κεραυνοβόλησε τον Σταμπέλλο: 6-1.
90΄: Ο Δέδες πάλιν έκλεψε την μπάλα από αντίπαλο (ευθύς μετά την σέντρα) και αφού επροχώρησε 30 περίπου μέτρα την πλάσαρε στα δίχτυα... 7-1!»

Πέντε γκολ σε ένα ματς

Στις 22 Οκτωβρίου του 1969, πέτυχε άλλο ένα σπάνιο ρεκόρ, όταν σημείωσε πέντε γκολ στον αγώνα πρωταθλήματος 1969/70 κατά του Ολυμπιακού Λευκωσίας, στον οποίο ο Πανιώνιος σημείωσε την ευρύτερη νίκη στην ιστορία του με 8-0. Άλλες δυο φορές έχει σκοράρει τέσσερις φορές σε ένα ματς.

Το 1974 πήρε μεταγραφή στη μεγάλη ΑΕΚ του Λουκά Μπάρλου. Αν και ελεύθερος, η ΑΕΚ χρειάστηκε να καταβάλει 500.000 δρχ. για να τον ντύσει στα κίτρινα! Εκεί έμεινε την 3ετία 1974-1977 και παρά τα 35 γκολ του, σε περίπου 50 συμμετοχές, οι «κιτρινόμαυροι» έχασαν το πρωτάθλημα στο νήμα από τον Ολυμπιακό, αν και είχαν την καλύτερη άμυνα και επίθεση της χρονιάς! Ένα χρόνο αργότερα, την περίοδο 1975/76 αναδείχθηκε για άλλη μια φορά πρώτος σκόρερ στην Ελλάδα, με 16 γκολ, παρά τα 33 του χρόνια.

Την περίοδο 1977/78 επέστρεψε στον Πανιώνιο, όντας 34άρης πλέον, για να κλείσει την καριέρα του στους «κυανέρυθρους», που τον τίμησαν με τη μεγαλύτερη διάκριση του συλλόγου, τον Χρυσό Σταυρό. Απόκτημα που ο ίδιος χαρακτηρίζει ανεκτίμητο και που έχει τοποθετήσει στο κεντρικότερο σημείο της βιτρίνας, όπου φυλάει τα μετάλλιά του. Όταν δεν έπαιζε γινόταν πρώτη είδηση στον τύπο, καθώς είχε 480 συμμετοχές και 181 τέρματα που μεταφράζεται σε 0,4 περίπου ανά αγώνα ή ένα γκολ κάθε 2,5 περίπου παιχνίδια

Στις Εθνικές ομάδες

Το 1962 κλήθηκε στην Εθνική Νέων, με την οποία αγωνίστηκε σε δυο αγώνες κατά της Τουρκίας, στην Αθήνα (ήττα 0-1) και στη Σμύρνη (νίκη με 1-0), όπου πέτυχε το μοναδικό και νικηφόρο γκολ της ελληνικής ομάδας, στο 18΄. Με την Εθνική Νέων αγωνίστηκε και την επόμενη χρονιά, στα δύο προκριματικά ματς για το ευρωπαϊκό πρωτάθλημα νέων με την Τουρκία, στα οποία η ελληνική ομάδα με νίκη 2-1 στην Αθήνα και ισοπαλία 1-1 στην Άγκυρα, προκρίθηκε στην τελική φάση που έγινε στο Λονδίνο. Εκεί έπαιξε και στα τρία ματς του προκριματικού ομίλου, στον οποίο η ελληνική ομάδα ήρθε τρίτη με τα εξής αποτελέσματα: με Γερμανία 2-7 (ένα γκολ ο Δέδες), με Ελβετία 1-1 και με Σκοτία 0-4.

Το 1969 αγωνίστηκε για μια μοναδική φορά με την Εθνική Ελπίδων σε φιλικό αγώνα με το Ισραήλ. Από το 1966 ως το 1973, αγωνίστηκε 20 φορές με την Εθνική ομάδα των Ανδρών και σημείωσε 7 γκολ. Είναι ο δεύτερος σε αριθμό διεθνών συμμετοχών παίκτης του Πανιωνίου, μετά τον Στάθη Χάιτα, που ήταν 24 φορές διεθνής.

Η πρώτη φορά ήταν στις 16 Οκτωβρίου του 1966, στον εντός έδρας νικηφόρο αγώνα εναντίον της Φινλανδίας (2-1) για τα προκριματικά του τότε Κυπέλλου Εθνών του 1968. Τα πρώτα του δύο γκολ με την εθνική, τα σημείωσε στις 21 Νοεμβρίου του 1968, στον φιλικό εντός έδρας αγώνα με την Αίγυπτο, όταν η εθνική νίκησε με 4-1 και ο Δέδες σημείωσε το δύο τελευταία γκολ στο 53΄ και 65΄.

Στη σπουδαία πορεία για τα προκριματικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1970, ήταν βασικό μέλος της εθνικής και σημείωσε γκολ σε δυο σημαντικούς αγώνες. Στην ιστορική νίκη με 4-2 επί της Πορτογαλίας στις 11 Δεκεμβρίου του 1968, στο Στάδιο Καραϊσκάκη, έκανε το 2-1 στο 40΄ και στο ισόπαλο 2-2 με τη Ρουμανία στις 16 Απριλίου του 1969, έκανε επίσης το 2-1 στο 60΄. Η τελευταία διεθνής συμμετοχή του ήταν στις 31 Ιανουαρίου του 1973, σε φιλικό εντός έδρας αγώνα με τη Βουλγαρία (σκορ 2-2), όταν πέρασε ως αλλαγή στο β΄ ημίχρονο.

Μετά την αποχώρηση

Μετά το τέλος της καριέρας του, ασχολήθηκε για πολλά χρόνια με επιχειρήσεις στον χώρο του ενδύματος. Από το γάμο του απέκτησε δυο γιους το Θανάση και το Χρήστο.

Το 1999 επέστρεψε στην αγαπημένη του ομάδα για να αναλάβει το πόστο του γενικού αρχηγού. Ένα πόστο που έχει φροντίσει να το τιμήσει και με το παραπάνω, δίνοντας με τον μειλίχιο τρόπο του και τον σεβασμό που εμπνέει στους ποδοσφαιριστές τη λύση σε δύσκολες στιγμές.

Σε συνεργασία με τον Στάθη Χάιτα, είναι «υπεύθυνος» για την ανακάλυψη μερικών από τους πλέον ταλαντούχους παίκτες που υπάρχουν στο ελληνικό ποδόσφαιρο, όπως του Αλέξανδρου Τζιόλη, του Γρηγόρη Μάκου, του Νίκου Σπυρόπουλου και του Γιάννη Μανιάτη.

PALMARES

Περίοδος: Σύλλογος, Συμμετοχές (Γκολ)

Επαγγελματική καριέρα

• 1958-1961: Ποδοφαιρικός Αθλητικός Όμιλος Φοίβος Νέου Κόσμου
• 1961-1974: Πανιώνιος Γυμναστικός Σύλλογος Σμύρνης, 358 (149)
• 1974-1977: Αθλητική Ένωσις Κωνσταντινουπόλεως (ΑΕΚ), 64 (29)
• 1977/78: Πανιώνιος Γυμναστικός Σύλλογος Σμύρνης, 8 (3)

Σύνολο καριέρας: 430 (181)

Διεθνής

• 1962/63: Εθνική Νέων Ελλάδος, 8 (3)
• 1969: Εθνική Ελπίδων Ελλάδος, 1 (0)
• 1966-1973: Ελλάδα, 20 (7)

Τίτλοι – Διακρίσεις

Συλλογικοί

Με τον Πανιώνιο

• Βαλκανικό Κύπελλο (1): 1971.
• Φιναλίστ Κυπέλλου Ελλάδος: 1967.
• 2η θέση Α΄ Εθνικής: 1970-71.

Προσωπικές Διακρίσεις

• Πρώτος σκόρερ Α΄ Εθνικής (2): 2 (1970/71 με 28 γκολ -Πανιώνιος, 1975/76 με 15 γκολ -ΑΕΚ).
• Χάλκινο παπούτσι: 1971
• Χρυσός Σταυρός Πανιωνίου: 1978

ΠΗΓΗ: evrytanika.gr